Шэдэўр думкі! Першую мініяцюрную кнігу надрукаваў яшчэ вучань Іагана Гутэнберга Петэр Шэфер у 1468 годзе. «Кніжкі-малюткі» насілі ў кішэнях і паясных торбах. Тады дазволіць сабе ювелірнае выданне маглі адзінкі. Часам, яны каштавалі больш за фаліянты.
На вокладках памерам с запалкавы скрынак рассыпалі каштоўныя камяні і фарбавалi пазалотай. Унікальная калекцыя такiх кнiжачак ёсць і ў Мінску.
Алесь Суша, намеснік генеральнага дырэктара Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі:
Больш за 2 тысяч экзэмпляраў асобнікаў мініяцюрных выданняў з розных краін прадстаўлена ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі. Ёсць тыя, якія выйшлі адным асобнікам, і якія мільённымі тыражамі выходзілі. Любы чалавек можа ў любы час прыйсці і знайсці гэтыя кнігі.
«De sermone Latino…» італьянскага кардынала Андрыяна Кастэлезi – сапраўдны брыльянт. Кнiжачцы больш за 400 гадоў! Стагоддзе назад яна апынулася на паліцах Віцебскай мужчынскай гімназіі. На старонках рарытэта нават можна знайсці каментары нашых продкаў. Ёсць эксклюзіў i ад вядомага выдавецкага дома Эльзевіраў.
Алесь Суша:
Кніга «Рэспубліка, альбо Статус Каралеўства Польскага, Літоўскага, Прускага, Лівонскага», якая апісвае, як жылі нашы продкі тры стагоддзі назад. А гэта нямецкае выданне, 1854 год, каляндар такі. Многа ілюстрацый, залаты абрэз у кнігі. І цікава, тут ёсць такі футлярчык для алоўка.
Беларусь на карце мініяцюрных выданняў масава пачала з'яўляцца ў міжваенны час. Напрыклад, матэрыялы 23-й Дзяржынскай раённай партканферэнцыi.
Таццяна Захарава, загадчык сектара музейнай дзейнасцi Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі:
Выданне беларускай канстытуцыі 1948 года з нагоды 30-годдзя БССР. І арганізатарамі гэтага выдання стала Баранавіцкая абласная друкарня, яе тыраж – усяго 50 экзэмпляраў.
Сапраўдны бум на цацачныя кніжкі пачаўся ўжо ў пасляваенны час. Іх збіралі у калекцыi, стаялі ў вялізнай чарзе, каб потым пахваліцца перад сябрамі. Дарэчы, максімальны фармат мініяцюры – 10 на 10 сантыметраў.
Назва самага маленькага выдання сімвалічная – «Цуда з цудаў». Яго памер меншы за пазногцік – 6 на 9 міліметраў. Гэта выказванні Пушкіна і Горкага пра кнігу.
Таццяна Захарава:
Ёсць у нас тут мініяцюрная кніга новага пакалення, нанакніга на невялікай металічнай пласцінцы, дзе выразана адмысловым лазерам 27 кніг Бібліі.
Зборнікі нашых класікаў – асаблівы гонар! Вось такі коласаўскі 2-томнік ёсць у хатніх бібліятэках многіх беларусаў. Паўстагоддзя таму яго выпускалі вялікім тыражом.
Многія выданні захапляюць сваім дызайнам, калі можна здзейсніць літаратурны праменад па ўсіх сезонах года.
Таццяна Захарава:
Тут паказаны палехскія мініяцюры і само выданне зроблена ў выглядзе невялікай шкатулкі.
А гэта кніга называецца «Янтарны сказ», яна выдадзена ў Калінінградзе. Ёсць невялікая ўстаўка з аргшкла, тут засталася соль і невялікі кавалачак бурштыну.
Сёння каля 200 мініяцюрных выданняў made in Belarus. Гэта не толькі добры падарунак, але яшчэ і выдатны гід у падарожжах па Сінявокай.
Алесь Суша:
З нашымі сябрамі з Азербайджана мы падрыхтавалі такое выданне спадчыны беларускага першадрукара Францыска Скарыны. Гэта выданне было выпушчана да 500-годдзя беларускага кнігадрукавання, у Баку, але рыхтавалі мы матэрыялы тут, у Мінску. Патрыятычна паэтычную кнігу, прысвечаную любові да Радзімы, да сваёй Айчыны – Кнігу Юдзіфі.
Крыніца: тэлеканал СТВ
