Віртуальны праект “На хвалі часу, у плыні жыцця” прымеркаваны да 100-годдзя Усебеларускага літаратурнага аб’яднання паэтаў і пісьменнікаў “Маладняк”. Праект разлічаны на доўгі перыяд часу – з 2019 па 2023 год.
Датай стварэння згуртавання “Маладняк” лічыцца 28 лістапада 1923 года, калі ў мінскім камсамольскім клубе “КІМ” сабраліся шэсць маладых пісьменнікаў: Міхась Чарот, Анатоль Вольны, Алесь Дудар, Андрэй Александровіч, Адам Бабарэка, Язэп Пушча – з мэтай стварэння літаратурнай суполкі паэтаў і пісьменнікаў.
Згуртаванне “Маладняк” адыграла вялікую ролю ў развіцці беларускай савецкай літаратуры і станаўленні арганізацыйных форм літаратурнага працэсу. З дзейнасці ў гэтым аб’яднанні пачаўся творчы шлях многіх буйных пісьменнікаў БССР: Петруся Броўкі, Міхаcя Лынькова, Уладзіміра Дубоўкі, Янкі Скрыгана, Пятра Глебкі і інш.
Пра станаўленне і дзейнасць аб’яднання раскажа гістарычная даведка, а таксама алічбаваныя поўныя тэксты часопісаў і альманахаў (“Маладняк”, “Аршанскі маладняк”, “Дняпроўскія ўсплёскі”, “Зарніцы”, “Світанне” і іншыя), кніг з маладнякоўскай кніжніцы (“Маладняк Янку Купалу” (1925), “Слуцкія песняры” (1926) “Алёша” (1927) і інш.), дакументальнай літаратуры. На дадзены момант у праекце прадстаўлена 60 алічбаваных крыніц.
Раздзел “Апантаным усё пад сілу” змяшчае кнігі і перыядычныя выданні пра творчую дзейнасць суполкі. Можна пазнаёміцца з поўнымі тэкстамі кніг Максіма Гарэцкага “Маладняк за 5 гадоў”, Цішкі Гартнага “Узгоркі і нізіны”, Тодара Глыбоцкага (А. Дудара) “Пра нашы літаратурныя справы”; артыкуламі з газет “Звязда”, “ЛІМ” і часопіса “Маладняк”. Фрагментарна выкладзена інфармацыя з рубрык “Хроніка” часопіса “Маладняк” і “Хроніка беларускай культуры” з часопіса “Полымя”, якая знаёміць з дзейнасцю згуртавання (1924–1928).
У рамках супрацоўніцтва з Дзяржаўным музеем гісторыі беларускай літаратуры і Беларускім дзяржаўным архівам-музеем літаратуры і мастацтва была падрыхтавана фотагалерэя ўнікальных фодаздымкаў з подпісамі, выверанымі архівістамі.
На працягу пяці гадоў запланавана прадставіць на партале цыкл праектаў пра выбітных асоб літаратурнай арганізацыі “Маладняк”, якія былі яе актыўнымі сябрамі, арганізатарамі філій літаб’яднання ў розных кутках Беларусі. Запланавана размяшчэнне інфармацыі пра Адама Бабарэку, Кузьму Чорнага, Уладзіміра Дубоўку, Уладзіміра Хадыку, 3мітрака Бядулю і інш.
Распачынае гэты цыкл праект, прымеркаваны да 110-годдзя сябра згуртавання – беларускага паэта і перакладчыка Валерыя Дзмітрыевіча Маракова (1909–1937). Сямнаццацігадовы падлетак стаў вядомым паэтам адразу пасля выхаду сваёй першай кнігі “Пялёсткі” (1926), а выпусціўшы праз год новую – “На залатым пакосе” – зрабіўся адным з куміраў маладых чытачоў. Да пачатку ХХІ ст. імя паэта было малавядомае, пакуль асобай свайго рэпрэсаванага родзіча не зацікавіўся яго пляменнік – пісьменнік Леанід Маракоў (1958–2016), стварыўшы кнігу “Валеры Маракоў. Лёс. Хроніка. Кантэкст” (1999).
Валерый Маракоў рана загінуў, пакінуўшы пасля сябе толькі чатыры кнігі паэзіі: “Пялёсткі” (1926), “На залатым пакосе” (1927), “Вяршыні жаданняў” (1930), “Права на зброю” (1933), з поўнымі тэкстамі якіх можна пазнаёміцца ў раздзеле “Сэрца, сагрэтае сумам”. Падрыхтаваны таксама бібліяграфічны спіс яго прыжыццёвых публікацый у перыядычных выданнях, якія знаходзяцца ў фондзе Нацыянальнай бібліятэкі.
У фотагалерэі паэта змешчаны фотаздымкі з асабістага архіва Валерыя Маракова, які захоўваецца ў фондах Дзяржаўнага музея гісторыі беларускай літаратуры і Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва.
Творчасць паэта даследавалі К. Камейша, В. Рагойша, А. Бельскі, М. Мішчанчук, С. Грахоўскі і інш, кнігі і артыкулы якіх прадстаўлены ў асобным раздзеле, прысвечаным трагічнаму лёсу паэта.
З віртуальным праектам можна пазнаёміцца на беларускамоўнай версіі сайта бібліятэкі. З цягам часу плануецца размяшчэнне матэрыялаў у перакладзе на рускую і англійскую мовы.
Тэлефоны для даведак: (8 017) 293 29 69, (8 017) 293 27 19.
Матэрыял прадстаўлены інфармацыйна-аналітычным аддзелам.
