Законы космасу

З 1 красавіка па 28 мая ў зале прававой інфармацыі (пам. 207b) адкрыта тэматычная выстава “Законы космасу”, прысвечаная Дню авіяцыі і касманаўтыкі, а таксама 90-годдзю з дня нараджэння савецкага лётчыка-касманаўта Юрыя Гагарына.

Эра асваення касмічнай прасторы чалавекам пачалася з гераічнага палёту па калязямной арбіце грамадзяніна СССР, лётчыка-касманаўта Ю.А. Гагарына, які быў здзейснены 12 красавіка 1961 г. Пасля яго ў космас падняліся цэлыя экіпажы, і чалавек адважыўся выйсці з касмічнага карабля ў адкрыты космас. Дзейнасць дзяржаў па даследаванні і выкарыстанні касмічнай прасторы прывяла да стварэння новай галіны міжнароднага права – касмічнага права.

Міжнароднае касмічнае права вядзе свой адлік з 1967 года, калі Генеральнай асамблеяй ААН быў прыняты і адкрыты для падпісання Дагавор аб прынцыпах дзейнасці дзяржаў па даследаванні і выкарыстанні касмічнай прасторы, уключаючы Месяц і іншыя нябесныя целы.

На працягу наступнага дзесяцігоддзя падмурак гэтай галіны міжнароднага права быў практычна сфарміраваны: асноўныя прававыя інстытуты касмічнага права атрымалі замацаванне ў пяці міжнародных дагаворах ААН, якія і сёння застаюцца пуцяводнымі для дзяржаў, якія ажыццяўляюць даследаванне і выкарыстанне касмічнай прасторы. Міжнароднае касмічнае права таксама знаходзіцца ў цесным узаемадзеянні з нацыянальнымі заканадаўчымі актамі, мае рэгіянальныя асаблівасці. Касмічная дзейнасць юрыдычных і фізічных асоб рэгулюецца нацыянальным заканадаўствам.

Наша краіна прайшла шлях ад распрацовак асобных матэрыялаў і камплектуючых у савецкі перыяд да стварэння ўласных спадарожнікаў і Цэнтра кіравання палётам у гады незалежнасці. Засталося пачакаць зусім няшмат – і новая пляяда беларускіх касманаўтаў увальецца ў міжнародную каманду на арбіце Зямлі.

На выставе экспануецца больш за 70 дакументаў на рускай і беларускай мовах. Сярод прапанаваных выданняў – зборнікі гістарычных дакументаў, зборнікі артыкулаў, матэрыялы дакладаў і навуковых канферэнцый, манаграфіі, мемуары, аўтарэфераты дысертацый.

Выстава ўключае наступныя тэматычныя раздзелы:

• Касмічная дзейнасць у міжнародна-прававым кантэксце
• Міжнароднае касмічнае права як галіна міжнароднага права
• Гісторыя касманаўтыкі ў дакументах
• Беларусь: шлях у космас
• Ваенны космас: без грыфа “сакрэтна”
• Ахова навакольнага асяроддзя ў сферы ракетна-касмічнай дзейнасці

Выстава будзе цікавая гісторыкам, спецыялістам у галіне міжнароднага права, а таксама студэнтам і курсантам, магістрантам, выкладчыкам ВНУ аэракасмічнага профілю, а таксама ўсім, хто цікавіцца пытаннямі касмічнага права і практычнай касманаўтыкі.

Карысныя спасылкі

• Дэкларацыя прававых прынцыпаў, якія рэгулююць дзейнасць дзяржаў па даследаванні і выкарыстанні касмічнай прасторы (1963)
• Даклад старшыні рабочай групы па аглядзе статусу і прымянення пяці дагавораў ААН па космасе (2023)
• Канвенцыя аб міжнароднай адказнасці за шкоду, прычыненую касмічным аб’ектам (1972)
• Канвенцыя аб рэгістрацыі аб’ектаў, якія запускаюцца ў касмічную прастору (1975)
• Пагадненне аб дзейнасці дзяржаў на Месяцы і іншых нябесных целах (1979)
• Пагадненне аб выратаванні касманаўтаў, вяртанні касманаўтаў і вяртанні аб’ектаў, запушчаных у касмічную прастору (1968)

Час работы выстаўкі адпавядае рэжыму работы бібліятэкі.
Уваход – па чытацкім білеце або білеце сацыякультурнага цэнтра.

Тэлефон для даведак: (8 017) 293 27 28.