Набліжаецца юбілей трагічнай падзеі: 28 ліпеня 2014 года спаўняецца 100 гадоў з пачатку аднаго з самых кровапралітных і маштабных узброеных канфліктаў у гісторыі чалавецтва – Першай сусветнай вайны.
Вялікая вайна стала шматнацыянальным горам: у ёй удзельнічалі 38 краін з 59 існаваўшых на той час незалежных дзяржаў. У выніку перасталі існаваць 4 імперыі: Расійская, Аўстра-Венгерская, Асманская і Германская. Загінула каля 10 мільёнаў вайскоўцаў, яшчэ больш – мірных жыхароў.
Беларусь была ў эпіцэнтры тых баёў, лінія фронту доўгі час праходзіла на нашай зямлі.
Гісторыкі, даследчыкі і проста неабыякавыя да гэтай тэмы людзі, якія сабраліся пад час пасяджэння круглага стала газеты “Звязда” і аналітычнага цэнтра ЕсооM, узгадалі трагічныя падзеі той вайны, абмеркавалі пытанні захавання гістарычнай памяці, адкрылі малавядомыя старонкі гісторыі...
Уладзімір Ліхадзедаў, гісторык, філакартыст, калекцыянер, лаўрэат прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь “За духоўнае адраджэнне”:
– … У Вілейцы мы сваімі сіламі аднавілі помнік 1812 года і побач плануем зрабіць помнік ахвярам Першай сусветнай вайны. Таксама ў перспектыве – адкрыццё на базе Заброддзя больш сур’ёзнага музея, дзе я прадстаўлю свае арыгінальныя фотаматэрыялы, якіх у мяне больш за 10 тысяч. Па гэтых фотаздымках можна вывучаць усю Першую сусветную вайну.
Да 90-годдзя заканчэння вайны я выпусціў вялікі альбом “Беларусь вачыма нямецкага салдата пад час Першай сусветнай вайны”. На дзіва, вялікім поспехам ён карыстаўся больш за мяжой, чым у Беларусі.
Да 100-годдзя пачатку вайны планую выпусціць вялікі двухтомнік, у якім будзе паказана менавіта Беларусь пад час вайны з двух бакоў – з расійскага і нямецкага: побыт, жыццё ў акопах, баявыя дзеянні, могілкі, Брэст-Літоўскі мір... Усё гэта будзе адлюстравана на фотаздымках – найбольш бесстаронніх сведках.
Крыніца: газета “Звязда”
