Выстаўка “Горьким моим словом посмеюся...”

З 20 сакавіка па 14 мая 2009 года ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адкрыта юбілейная кніжная выстаўка “Горьким моим словом посмеюся...” да 200-годдзя з дня нараджэння М.В. Гогаля (1809–1852).

Нацыянальная бібліятэка Беларусі прапануе ўвазе наведвальнікаў і чытачоў юбілейную экспазіцыю, прысвечаную класіку рускай літаратуры. На аснове вялікай колькасці матэрыялаў (каля 500 дакументаў) прадстаўлена жыццеапісанне М.В. Гогаля, адноўлены непаўторны воблік пісьменніка, чыё мастацкае слова ўспрымаецца сёння як прароцкае.

У экспазіцыю ўключаны 10 выданняў, якія выйшлі яшчэ пры жыцці класіка:

• кніга канца 18 ст. з асабістай калекцыі М.В. Гогаля з яго дароўным надпісам і аўтографам;
• “Сочинения” з аўтарскай прадмовай, надрукаваныя ў пецярбургскай друкарні А. Барадзіна і К у 1842 г. з абавязковай для таго часу паметкай пра тое, што кантрольны экзэмпляр дадзенага выдання прайшоў цэнзуру;
• “Выбранные места из переписки Н.В. Гоголя с друзьями” (СПб, 1847). Гэта арыгінальнае выданне унікальнае тым, што ў ім змяшчаецца рукапісная нататка аднаго з оптынскіх старцаў пра паломніцтва вялікага рускага пісьменніка ў Оптыну пустынь;
• аповесць “Миргород”, якая ўпершыню выйшла ў свет у Санкт-Пецярбургу ў 1835 годзе;
• першае маскоўскае выданне “Мертвых душ”, надрукаванае ва універсітэцкай друкарні ў 1842 г., а таксама другое выданне 1846 г.
• падарачнае выданне вялікага фармату аднаго з самых вядомых пецярбургскіх кнігавыдаўцоў і кнігагандляроў Адольфа Фёдаравіча Маркса – ілюстраваная аповесць “Похождения Чичикова, или Мертвые души” (СПб, 1900) з партрэтам М.В. Гогаля, выгравіраваным на сталі, 10-цю геліягравюрамі і 355-цю ілюстрацыямі мастакоў: В.А. Андрэева, Н.Н. Бажына, А.С. Казачынскага, Н.В. Пірагова і інш. Дарэчы, гэты галоўны твор вялікага пісьменніка прадстаўлены на выстаўцы на некалькіх мовах: нямецкай, англійскай, польскай, іспанскай, французскай, украінскай і беларускай.
• поўныя зборы твораў М.В. Гогаля, а таксама сачыненні і лісты, выдадзеныя ў Расіі і за мяжой у канцы XIX – першай палове XX ст.

Пра актуальнасць твораў М.В. Гогаля ва ўсе часы сведчаць іх шматлікія перавыданні на працягу ўсяго ХХ стагоддзя, а таксама ў пачатку бягучага. У экспазіцыі размешчаны сучасныя выданні:

• Поўны збор твораў і лістоў М.В. Гогаля ў 23 тамах, падрыхтаваны Інстытутам сусветнай літаратуры імя А.М. Горкага РАН (Масква: “Наследие”, 2001);
• Збор твораў у 8 тамах (Масква: “ТЕРРА”, 1999–2001);
• “Петербургские повести” (Кіеў, 2008).

Пра ўвасабленне гогалеўскіх вобразаў у музыцы, тэатры, кіно, выяўленчым мастацтве распавядаюць дакументы, сабраныя ў раздзеле “Гогаль і мастацтва”. Тут прадстаўлены “Альбом гоголевских типов” па малюнках мастака Пятра Міхайлавіча Баклеўскага (СПб, 1895), “Сто рисунков из сочинения Н.В. Гоголя “Мертвые души” (Масква, 1985) – факсіміле пецярбургскага выдання 1846 г. з ілюстрацыямі А.А. Агіна і Я.Я. Бярнардскага да “Мертвых душ”. Экспануюцца тэатральныя рэпертуарныя зборнікі, партытуры знакамітых кампазітараў – Д. Шастаковіча, Р. Шчадрына, М. Рымскага-Корсакава, П. Чайкоўскага, М. Мусаргскага, а таксама грамзапісы літаратурна-музычных кампазіцый. Прадстаўлены публікацыі пра экранізацыі твораў М.В. Гогаля.

У раздзел “Гогаль і Беларусь” уключаны асобныя творы Гогаля ў перакладах на беларускую мову: “Выбраныя творы” і “Вечары на хутары бліз Дзіканькі” ў перакладзе М. Лужаніна, “Жаніцьба” ў перакладзе К. Крапівы, “Мёртвыя душы” ў перакладзе М. Машары. Асветлена жыццё некаторых з іх на беларускай сцэне. У экспазіцыю таксама ўвайшоў архіўны нумар беларускай газеты “Наша ніва”, у якім да 100-годдзя пісьменніка размешчаны артыкул пра яго. Цікавымі з’яўляюцца шматлікія публікацыі ў беларускіх часопісах, дзе прасочваецца сувязь рускага класіка з Беларуссю, сляды яго ўплыву на творчасць беларускіх драматургаў і пісьменнікаў: В. Дуніна-Марцінкевіча, З. Бядулі, Я.Коласа, Я. Купалы, М. Лынькова, К. Крапівы.

Выстаўка адрасавана ўсім, хто цікавіцца літаратурай, і перш за ўсё выкладчыкам славеснасці, яна стане добрым падарункам для тых, хто шануе спадчыну вялікага Гогаля.

Экспазіцыя размешчана ў кальцавым калідоры 3-га паверха.

Кантактны тэлефон: 293-28-86.