75-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне прысвячаецца новы праект Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі – “100 дзён да Вялікай Перамогі. Па старонках беларускіх газет 1945 г.”.
З 30 студзеня па 9 мая 2020 г. штодня на партале бібліятэкі публікуюцца матэрыялы, якія адлюстроўваюць хроніку навін і падзей з публікацый адпаведнага перыяду ў газетах Савецкай Беларусі 1945 г.
Узяцце горада Штольп. Мірныя клопаты БССР. Адраджэнне конегадоўлі. Бібліятэчныя навіны. Аднаўленне дзіцячых санаторыяў. Газеты: "Звязда" (№ 47), "Советская Белоруссия" (№ 46).
Ва Усходняй Памераніі войскі 2-га Беларускага фронту авалодалі горадам Штольп – важным транспартным вузлом і апорным пунктам абароны. Пра наступленне нашых войскаў у Германіі падрабязна паведамляецца і ў аператыўнай зводцы Саўінфармбюро, і ў артыкулах карэспандэнтаў ТАСС. Саюзная авіяцыя буйнымі сіламі здзейсніла налёты на заводы па вытворчасці бензолу і сінтэтычнага паліва ў Руры, на танкавыя заводы ў Касэлі (“Звязда”, № 47, “Советская Белоруссия”, № 46).
Пакуль працягваецца наступленне нашых войскаў у Германіі, у БССР вядуцца работы па нарыхтоўцы і вывазцы лесу, востра ставіцца пытанне аб падрыхтоўцы спецыялістаў для будаўнічай галіны. Ідзе актыўная падрыхтоўка да веснавой сяўбы, часткай якой з'яўляецца турбота аб жывых "трактарах" – конях. У выдадзенай у пачатку 1945 г. брашуры "Аб мерах па павелічэнню пагалоўя коней і палепшанню за імі догляду і ўтрымання ў калгасах і саўгасах" гаворыцца пра тое, што за час акупацыі пагалоўе коней рэзка скарацілася, пагаршэнне ўмоў утрымання прывяло да хвароб; племянное пагалоўе часткова знішчана, часткова вывезена ў Германію. Далей у некалькіх раздзелах прыведзены меры па адраджэнні галіны. Кадравую праблему пакліканы быў вырашыць Гомельскі конегадоўчы заатэхнікум. Таксама былі прадугледжаны спецыяльныя надбаўкі і прэміі за эфектыўную працу па ўтрыманні і вырошчванні коней. (Кніга захоўваецца ў фондзе Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі).
У гэты дзень былі апублікаваны і бібліятэчныя навіны. У студзені 1945 г. у Радашковічах (Маладзечанскі раён Мінскай вобласці) была арганізавана бібліятэка, якая цяпер становіцца ўсё больш папулярнай сярод насельніцтва, фонд яе налічвае больш за тысячу кніг, а нядаўна сюды з Ленінграда даслалі мастацкую класіку; таксама для 18-ці хат-чытальняў раёна ўкамплектаваны невялікія бібліятэчкі папулярнай літаратуры.
А Дзяржаўная бібліятэка БССР імя У.І. Леніна размясціла аб'яву аб вакансіі – ёй "патрабуюцца на пастаянную працу: бібліятэкары, памочнікі бібліятэкараў, бібліятэчныя тэхнікі, сакратар, галоўны бухгалтар, машыністка, экспедытар, вартаўнікі, прыбіральшчыцы, гардэробшчыцы і дворнік" ("Советская Белоруссия", № 46).
Цікавы матэрыял аб некаторых мерах па аднаўленні здароўя дзяцей ёсць у газеце "Звязда" (№ 47). Да вайны ў БССР была сфарміравана шырокая сетка лекавых санаторыяў. Пасля вызвалення гэтыя ўстановы паступова пачалі аднаўляцца. Так, у Астрашыцкім Гарадку Мінскай вобласці абноўлены і працуе дзіцячы санаторый на 60 месцаў для лячэння туберкулёзу; падобныя санаторыі, але ўжо па 200 месцаў, плануецца адкрыць у Новай Ельні Дзятлаўскага раёна Баранавіцкай вобласці (цяпер Гродзенскай) і ў Свірскім раёне; таксама да канца года плануецца адкрыць на беразе маляўнічага возера Свір у Маладзечанскай вобласці (цяпер Мінскай) санаторый для лячэння нервовых захворванняў. У Мінску аднавіў сваю працу Інстытут туберкулёзу (сёння гэта Рэспубліканскі навукова-практычны цэнтр пульманалогіі і фтызіятрыі, які у 2018 годзе адзначыў сваё 90-годдзе).
Да Перамогі заставаўся 61 дзень...
Аўтар публікацыі: Л. Тупчыенка-Кадырава, аддзел карпаратыўнага ўзаемадзеяння.
Усе матэрыялы праекта даступны на партале НББ і сайце “Беларусь у інфармацыйнай прасторы”.
