Вядомы беларускі сатырык

26 лістапада спаўняецца 115 гадоў знакамітаму пісьменніку, драматургу і перакладчыку Міхасю Скрыпку (1907–1991).

Міхась (Міхаіл) Аляксандравіч Скрыпка нарадзіўся ў 1907 г. у вёсцы Месціна Бярэзінскага раёна Мінскай вобласці ў сялянскай сям’і. Яшчэ вучнем Багушэвіцкай сямігодкі пачаў спрабаваць сябе ў напісанні вершаў, якія ўпершыню з’явіліся ў друку ў 1927 г. У 1930 г. скончыў Рагачоўскі педагагічны тэхнікум, пасля чаго настаўнічаў у Рагачоўскім раёне, быў завучам Пагарэльскай сярэдняй школы Асіповіцкага раёна. У 1940 г. завочна скончыў літаратурны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута імя А.М. Горкага.

У час Вялікай Айчыннай вайны М. Скрыпка актыўна ўдзельнічаў у падпольным і партызанскім руху, у 1944–1945 гг. ваяваў у радах Савецкай арміі. Пасля вайны настаўнічаў у школах Магілёўшчыны і Міншчыны, з 1965 па 1971 г. працаваў намеснікам дырэктара Бюро прапаганды мастацкай літаратуры Саюза пісьменнікаў БССР.

Сур’ёзнай літаратурнай працай заняўся толькі ў пасляваенны час, набываючы вядомасць як сатырык. У сваёй творчасці Міхась Скрыпка вылучаўся высокай грамадзянскай пазіцыяй, уменнем узнімаць надзённыя пытанні жыцця, адчуваннем мастацкага слова. У гумарэсках, байках, пародыях ён актыўна выступаў супраць зла, у якім бы абліччы яно ні ўвасаблялася, па-майстэрску ствараў адмоўныя сацыяльныя тыпы і трапна высмейваў іх.

Прынцыповая, сур’ёзная, шчырая праца пісьменніка мела значныя вынікі: ён аўтар зборнікаў баек, вершаў, мініяцюр “Сатыра і гумар” (1958), “Сатырычны калаўрот” (1967), “Ад смеху не ўцячэш” (1975); зборнікаў аповесцей, апавяданняў і гумарэсак “Мая хата не з краю” (1959), “Пад корань” (1962), “Усяк бывае…” (1963). Шэраг твораў адрасаваны дзецям: зборнік апавяданняў “Дзіва ў рэшаце” (1963), вершаваны зборнік “Пад смешнай вясёлкай” (1971). У 1977 г. выйшла ў свет кніга выбраных твораў “І з перцам і з сэрцам”.

Пісьменнік выступаў і як драматург. Яго пяру належаць сцэнарый кароткаметражнай тэлекамедыі “Акадэмік” (пастаўлена ў 1963 г.), звыш трыццаці аднаактовых п’ес, камедый для мастацкай самадзейнасці: “Дадому” (1958), “Тэлеграма” (1959), “Землякі” (1962), “Навагодняя сустрэча” (1963), “Небяспечны госць” (1964), “На сваю галаву” (1966) і інш. Творчы плён пісьменніка відавочны і ў яго перакладчыцкай дзейнасці, дзякуючы якой загучалі на беларускай мове вершы рускіх і ўкраінскіх паэтаў: А. Твардоўскага, С. Маршака, С. Міхалкова, А. Барто, С. Алейніка, А. Вішні і інш. Творы М. Скрыпкі перакладзены на рускую, украінскую і грузінскую мовы.

Сваёй творчасцю Міхась Скрыпка зрабіў значны ўклад у гісторыю развіцця беларускай літаратуры. Сведчаннем прызнання яго таленту з’яўляюцца перамогі ў конкурсах газет “Звязда”, “Чырвоная змена”, “Мінская праўда”, падчас якіх  пісьменніку тройчы прысуджаліся прэміі за лепшае апавяданне. У 1985 г. быў адзначаны прэміяй Міністэрства культуры БССР за камедыю “Прыгоды Патапкі”, двойчы ўзнагароджаны Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР.

Імя Міхася Аляксандравіча Скрыпкі займае пачэснае месца сярод імён знакамітых дзеячаў беларускай літаратуры. Паказваючы розныя заганы ў характарах людзей, выстаўляючы іх на ўсеагульнае абсмейванне, пісьменнік усталёўваў тыя высокія ідэалы, на якіх павінны выхоўвацца сучаснікі.

Біяграфічныя звесткі, інфармацыю аб творах М. Скрыпкі можна знайсці ў электронным каталогу Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, анлайн-энцыклапедыі “Беларусь у асобах і падзеях”, Нацыянальнай базе даных аўтарытэтных/нарматыўных запісаў.