Спявак зямлі рускай

З 20 сакавіка па 12 мая ў зале нотных і аўдыядакументаў (пам. 305) ладзіцца выстаўка “Спявак зямлі рускай”, прысвечаная 140-годдзю з дня нараджэння рускага кампазітара, піяніста, дырыжора С.В. Рахманінава (1873–1943).

Творчае аблічча Сяргея Васільевіча Рахманінава часта вызначаюць словамі “самы рускі кампазітар”. У гэтай кароткай характарыстыцы выказаны як аб’ектыўныя якасці стылю С. Рахманінава, так і месца яго спадчыны ў сусветнай музыцы. Менавіта творчасць Сяргея Васільевіча выступіла той сінтэзуючай сілай, якая аб’яднала і сплавіла творчыя прынцыпы Маскоўскай і Пецярбургскай школ у адзіны і суцэльны рускі нацыянальны стыль. Тэма “Расія і яе лёс”, генеральная для рускага мастацтва ўсіх відаў і жанраў, знайшла ў творах С. Рахманінава выключна характэрнае і закончанае ўвасабленне.

Асобае месца ў музычнай спадчыне кампазітара займае фартэпіянная музыка – 24 прэлюдыі, 6 музычных момантаў, 15 эцюдаў-карцін, вядомая канцэртная полька ля-бемоль-мажор, 4 канцэрты для фартэпіяна з аркестрам і іншыя сачыненні. Шырокі дыяпазон выяўленых у іх пачуццяў – ад ціхага спакою да моцнай усхваляванасці, ад светлай радасці да змрочнага смутку. Другі канцэрт, які адносіцца да лепшых тварэнняў рускага рэалістычнага мастацтва пачатку ХХ ст., па праве лічыцца найбольш дасканалым, гарманічным і суцэльным з усіх твораў С. Рахманінава.

Выдатныя рамансы кампазітара звязаны з вершамі многіх рускіх паэтаў. Іх больш як 80. Сярод іх і сапраўдны шэдэўр вакальнай лірыкі, поўны гарачага пачуцця пушкінскі “Не спявай, прыгажуня, пры мне“ (“Не пой, красавица, при мне”), і жыццесцвярджальны цютчаўскі “Вясеннія воды“ (“Весенние воды”), і ўзор любоўнай лірыкі “У маўчанні ночы таямнічай“(“В молчаньи ночи тайной”) Фета і многае іншае.

Меладычны дар С. Рахманінава незвычайна ярка выявіўся ў песні “Вакаліз” (1915), якая злучае тыпова рускую распеўнасць са строгай рытмічнай астынатнасцю барочнай арыі. У галіне камернай інструментальнай музыкі значнымі творамі з’яўляюцца “Элегічнае трыа. Памяці вялікага мастака П.І. Чайкоўскага” (1893) і саната для віяланчэлі і фартэпіяна (1901). Оперная творчасць кампазітара прадстаўлена сачыненнямі “Франчэска ды Рыміні” (1904, па “Боскай камедыі” А. Дантэ), “Алека” і “Скупы рыцар” (1892, 1904 па творах А. Пушкіна).

У творчасці С. Рахманінава вельмі важныя хрысціянскія матывы. З’яўляючыся глыбокім вернікам, ён не толькі зрабіў выдатны ўклад у развіццё рускай духоўнай музыкі: “Літургія Святога Іаана Залатавуста” (1910), “Усяночнае дбанне” (1916), але і ў іншых сваіх творах увасобіў хрысціянскія ідэі і сімволіку.

На выстаўцы прадстаўлены клавіры і партытуры опер “Алека”, “Скупы рыцар”, “Франчэска ды Рыміні”, сімфанічная паэма “Востраў мёртвых” (1909), кантата “Вясна” (1902), фартэпіянная музыка (канцэрты, прэлюдыі, санаты, п’есы), вакальная музыка (больш як 80 рамансаў для высокага, сярэдняга і нізкага галасоў у суправаджэнні фартэпіяна), выбраныя хоры, а таксама аўдыядакументы твораў С. Рахманінава ў выкананні аўтара і іншых выдатных музыкантаў: Д. Аляксеева, М. Васкрасенскага, М. Растраповіча, Я. Святланава, У. Федасеева, Л. Когана. Дапаўняюць экспазіцыю артыкулы і кнігі пра творчасць кампазітара.

Кантактны тэлефон: (8 017) 293 27 52.