Salomea was born near Navahrudak, Grand Duchy of Lithuania, in the family of Joachim Rusiecki who belonged to petty nobility. She was very brave girl.

At the age of 14 she was married off to a German Lutheran oculist Dr. Jacob Halpir. The couple moved to Constantinople, Ottoman Empire, where Dr. Halpir practiced medicine and had many clients.

Turkey

Istanbul was a major trading center of the Ottoman Empire. The harbor in the Golden Horn was considered one of the best in the world. The high steep minarets, chic palaces, shining streams of fountains decorated this great and beautiful city. The city was famous for bazaars, caravansaries, and was distinguished by multilingual crowds of people.

Salomea was taught by her husband and assisted him in his operations eventually becoming an accomplished doctor herself, specializing in cataract surgery. Her status as a female doctor helped her find female patients. Salomea never received any formal training in medicine.

The success of the Halpir family caused envy among other doctors. One day the sultan's chaush, treating by Dr. Halpir, died. The chaush's relatives desired to execute a doctor, but Salomea persuaded them not to do this and be satisfied with money compensation. The woman didn’t quiet till she proved her husband's guiltlessness.

Later, her husband was taken ill and died. Salomea was left alone together with their 2-year-old daughter. After a long illness, Salomea thought to return to her native land, and after a while she went to Adrianople together with her little daughter Constance.

Up

After Adrianople, Salomea visited the Bulgarian cities: Yambul, Tatar Pazardzhik, Filibe. In those times this territory belonged to the Ottoman Empire.

In Bulgaria she treated noble family, which paid her a lot. To get to Sofia, it was necessary to cross the Balkan Mountains. Salomea bought a horse, put on the Turkish men's clothes and hit the road. On her way, she joined the trade caravan, because it was dangerous to go alone: the Sary-Hussein’s gang were raging in the mountains. Salomea tells in her memoirs how she happened to meet this bandit who needed her help. He took her to the town of Karlovo to his family, and she was accepted very well at his house.

Some time later the robber thanked the woman and let her go with a honorary escort to Sofia, where she enlisted at the pasture’s harem.

There was an Italian physician, through which she learned to write prescriptions in Latin, took place more or less systematic course of medical training.

Fate brought her to the city of Vidin, the main outpost of the Turks in some parts of Bulgaria.

The Vidin pasha Hayvaz Mehmet asked her to treat the Transylvanian prince Rakoczy.

Prince Rakoczy felt in love with her, but she denied his love.

Then the prince decided to punish an unapproachable woman and wrote a denunciation, accusing her of spying for Austria. Salomea had to escape to Turkey under threat of death. Together with her daughter and servants she sailed down the Danube to Ruse on a random ship.

One night she was captured, but her skills saved her life: she treated the local treasurer’s sick son. No doctor could help him.

Salomea got freedom and permission to go to Russia. Her aim was to buy out captured Turks.

Up

Nesvizh

On the way to Russia, Salomea married for the second time in Dubna (Ukraine) with Jozef Pilshtyn, officer, whom she took up from Turkish captivity. The Prince Radziwill got acquainted with Salomea and took her as the doctor in Nyasvizh.

After a while Salomea decided to visit St. Petersburg. The Prince Radziwill did not agree to let go the doctor, saying that she was an ordinary woman, the Empress would not want to talk. But Salomea could achieve her aims and the Prince Radziwill finally gave her permission to go to Russia.

On the way she passed Vilna, Riga, Narva, where she got acquainted with interesting people and treated new patients.

Vilna

Riga

Narva

Up

After her arrive to St. Petersburg, Salomea Rusiecka settled on Vasilyevsky Island in the home of the labor foreman Semyon Karaulov on the recommendation of his sister, Maria, whom she met in Narva.

Salomea liked a lot the North capital. In her memoirs she wrote a lot about the St. Petersburg, russian traditions, people. She admired pleasant and polite inhabitants of St. Petersburg, order and purity in the streets, low prices, new manufactories.

The Princess Maria Cherkaskaya, wife of the Prime Minister of the Empress Alexei Cherkasky, employed Salomea and helped her to get an audience with Empress.

The Princess did not use Salomea for common labour, and always took her in a the carriage. At the Russian court Salomea has witnessed many events and intrigues and rumors. One day Salomea treated cataracts of laundress, which helped to get an appointment to the Empress.

Salamea earned the respect of the Russian nobility, and she sincerely loved this country. When it came time to go forward, Empress Anna gave her 1,000 rubles on the way, a set of silver goblets, fabrics, and instead of the two captured Turks ordered to return four.

From St. Petersburg across Narva, Revel, Riga, Birzhy, Vilkomir, Vilnius and so on she came to Korelichi near Novogrudok. The young woman bored quickly. Salomea didn’t like this quiet, measured way of life.

Up

She found a reason to leave the village: she decided to go to the husband’s relatives with the hope to get a monetary penalty for a ransom of Turks from Turkish captivity. And, despite the fact that she was pregnant, she set off (through Poland, Silesia, Moravia, Austria) to the Stainbichl town, as the Kamna Gorica was called in German.

After the rest in Kamna Gorica during a month and a half, but without any earnings, the tireless traveler went to Vienna. She also had hope to receive compensation from the Emperor Charles VI.

Vienna

Vienna didn’t impress Salomea at first. In the Salomea’s imagining it was worse comparing to St. Petersburg. Furthermore her financial situation only worsened. Many times she was at the reception of the Emperor and in the palace of the Empress, they always received her well and promised to help, but everything was in vain.

Due to the knowledge of Turkish language and traditions she began to treat in the family of Turkish Ambassador Gianna Alibi Effendi. The Salomea’s popularity grew and all the Austrian court addressed to the female doctor to get treatment. Life was coming right. She was getting money, meeting new people, getting new impressions, she gave birth to boy.

Интересны рассказы Саломеи об императорской семье, о смерти императора Карла, которая случилась во время ее пребывания в Вене, о его дочери Марии-Терезии – следующей императрице.

But Salomea wanted to move on. She went to Olmouc where she spent spent some days.

Then she took to the road to Wroclaw through Alva, where she met and was impressed by the Prussian army.

She did not even stop when she knew that her way ran across the war-torn lands. Salomea could achieve an audience with Frederick II and asked him to give her passport.

Up

Desire for adventures and the need to earn drove Salomea from country to country, from city to city. So she went from place to place: Poland and Silesia, Bulgaria, Moldova. She treated patients in Lviv, Kamenetz-Podolsk, Bucharest, Jassy, Kiev, Warsaw, Dubna, Khotyn, Lublin etc. She was proving again and again that she always had a "pair of loaded pistols".

Up

In many years Salomea back in Istanbul, the city where she spent her youth. The Salomea's position in Turkish society strengthened. She was not more considered as a foreigner. She became a doctor in a sultan’s harem.

In her memoirs, Salomea explained the Sultan's yard arrangement, talked about the customs and traditions of the Sultan's family, the untold wealth of Turkish palaces, and left various stories about the Sultan Mustafa III’s court.

Salomea gave interesting information about the Turkey’s life, described the customs of various nationalities and faiths of the country, told about life in Istanbul in a fascinating way.
Salomea also told the story of the Cathedral of St. Sophia (Hagia Sophia) foundation.

Hagia Sophia is the former Greek Orthodox Christian patriarchal cathedral, later a mosque and now a museum, a world famous monument of Byzantine architecture, a symbol of the "golden age" of Byzantium. The official name of the monument today is Hagia Sophia Museum.

Up

In 1760 Salomea began to prepare to the trip to Holy Land as a pilgrim. Before that she gave a significant part of her property to the poor Christians and Turks.

We do not know whether she effectuated het intent or not and as well as the further fate of this courageous and unusual woman is unknown.

Up

At the end of the book there are some reflection on various religions, as well as fascinating stories heard from other people are noted. Salomea wanted to write a special medicine book.

The Salomea Rusiecka’s memoirs represent is a rich and interesting source on the history and geography of the peoples of several countries. The reader will be able not only to learn about the life of a doctor-traveler, but also get an image of the middle of the 18th century, to meet culture, traditions and certain historical events.

Up

Up

Books

1. Грицкевич, В. П. Путешествия наших земляков : из истории страноведения Белоруссии / В. П. Грицкевич. – Минск, 1968. – 233 c.

2. Грицкевич, В. П. С факелом Гиппократа : из истории белорусской медицины / В. П. Грицкевич. – Минск, 1987. – 270 с.

3. Пензер, Н. Гарем : история, традиции, тайны : [перевод с английского] / Н. Пензер. – Москва, 2005. – 301, [2] с.

4. Рублевская, Л. И. Амараты, разбойники и красота. Саломея Русецкая (1718 – после 1760) / Л. И. Рублевская // Рыцари и дамы Беларуси : исторические очерки / Л. Рублевская. – Минск, 2013. – С. 116–121.

5. Багадзяж, М. Лекарка манархаў / М. Багадзяж // Жанчыны, найбольш знакамітыя ў гісторыі Беларусі / Ірына Масляніцына, Мікола Багадзяж ; [мастак І. Гардзіёнак]. – Мінск, 2008. – С. 48–55.

6. Багадзяж, М. К. Русецкая Саламея Рэгіна (1718 – пасля 1760) / М. К. Багадзяж // Мысліцелі і асветнікі Беларусі, X–XIX стагоддзі : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1995. – С. 285–287.

7. Баравікова, Р. А. Каханне : кніга лірыкі / Р. Баравікова ; [мастак В. Тарасаў]. – Мінск, 1987. – 173, [1] с.

8. Грыцкевіч, В. П. Адысея наваградскай лекаркі : Саламея Русецкая / В. П. Грыцкевіч ; [навуковы рэдактар А. О. Лойт]. – Мінск, 1989. – 52, [1] с.

9. Грыцкевіч, В. П. Шляхі вялі праз Беларусь : нарыс / В. П. Грыцкевіч, А. Мальдзіс. – Мінск, 1980. – 269, [2] c.

10. Кавалёў, С. В. Чатыры гісторыі Саламеі : выбраныя п'есы / С. В. Кавалёў. – Мінск, 2013. – 333, [2] с.

11. Кашанкова, Л. В. Роля жанчын Гарадзеншчыны ў яе развіцці / Л. В. Кашанкова // Женщина. Общество. Образование : материалы 11-й международной междисциплинарной научно-практической конференции 19–20 декабря 2008 г. – Минск, 2009. – Т. 2. – С. 213–217.

12. Каяла, У. І. Анатомія кахання ў рамане Саламеі Русецкай-Пільштыновай «Авантуры майго жыцця» / У. І. Каяла // Міжнародныя Шамякінскія чытанні «Пісьменнік – Асоба – Час» : матэрыялы II Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, Мазыр, 20–21 кастрычніка 2011 г. – Мазыр, 2011. – С. 121–126.

13. Ліпніцкая, С. С. Забытыя імёны беларускай навукі і культуры. Саламея Русецкая / С. С. Ліпніцкая // Актуальные вопросы современной медицины и фармации : материалы 55-й итоговой научно-практической конференции студентов и молодых ученых ВГМУ, 23–24 апреля 2003 года. – Витебск, 2003. – С. 343–345.

14. Мальдзіс, А. «Авантуры» Пільштыновай / А. Мальдзіс // Беларусь у люстэрку мемуарнай лiтаратуры ХVIII стагоддзя : нарысы быту і звычаяў / А. Мальдзіс. – Мінск, 1982. – С. 33–41.

15. Мальдзіс, А. І. Як жылі нашы продкі ў XVIII стагоддзі : эсэ ; Восень пасярод вясны : аповесць, сатканая з гістарычных матэрыялаў і мясцовых паданняў : [для сярэдняга і старэйшага школьнага ўзросту] / А. І. Мальдзіс. – Мінск, 2009. – 477 [2] с.

16. Мароз, У. В. Авантуры Саламеі Русецкай / У. В. Мароз // За брамай забытых мелодый : эсэ. Вершы. Мініяцюры / У. В. Мароз. – Мінск, 2004. – С. 78–89.

17. Марціновіч, А. Зерне да зерня : гісторыя ў асобах : эсэ, нарысы / А. Марціновіч. – Мінск, 1996. – 364 с.

18. Масляніцына, І. А. Слава і няслаўе : гістарычна-біяграфічныя нарысы пра жанчын, жыццё i дзейнасць якiх звязаны з беларускай зямлёй, VI–XVIII стст. / І. А. Масляніцына, М. К. Багадзяж. – Мінск, 1995. – 253, [2] с.

19. Паміж Беларуссю і Польшчай. Драматургія Сяргея Кавалёва / [пад рэдакцыяй А. Ліопа, А. Баровец]. – Мінск, 2009. – 435 с.

20. Пільштынова, С. Авантуры майго жыцця : [раман] / С. Пільштынова. – Мінск, 2008. – 332, [1] с.

21. Пільштынова, С. Авантуры майго жыцця (урыўкі) / С. Пільштынова // Літаратура XVII–XVIII стагоддзяў / навуковы рэдактар В. А. Чамярыцкі. – Мінск, 2012. – Т. 2 : Залатая калекцыя беларускай літаратуры : у 50 т. / рэдкалегія: У. В. Гніламёдаў [і інш.]. – С. 479–518.

22. Сачэнка, С. Ці была Саламея Пільштынова аўтарам кнігі «Авантуры майго жыцця»? / С. Сачэнка // Працы кафедры гісторыі беларускае літаратуры Белдзяржуніверсітэта. – Мінск, 2002. – Вып. 3. – С. 131–132.

23. Чукічова, Н. Авантура С. Пільштыновай. Князь Ракацы: пра неабходнасць удакладнення рэальнага каментара / Н. Чукічова // Шлях да ўзаемнасці = Droga ku wzajemności : матэрыялы XX міжнароднай навуковай канферэнцыі, Гродна, 23–24 кастрычніка 2014 г. – Мінск, 2015. — С. 196–202.

24. Чукічова, Н. Пра канвертацыю казкавых архетыпаў у літаратурным сюжэце, альбо Марфалогія адной авантуры / Н. Чукічова // Acta Albaruthenica. – 2015. – T. 15. – С. 39–55.

25. Шніп, В. А. Балада Саламеі Пільштыновай / В. А. Шніп // Проза і паэзія агню : вершы, аповесць, эсэ / В. Шніп. – Мінск, 2010. – С. 24–25.

26. Kuchowicz, Z. Żywoty niepospolitych kobiet polskiego baroku / Z. Kuchowicz. – Łodź, 1989. – 157, [2] c.

27. Pollak, R. Od Renesansu do Baroku / R. Pollak. – Warszawa, 1969. – 332 с.




Articles from periodicals

28. Глебова, Н. У белорусов своя Саломея / Н. Глебова // Вечерний Минск. – 2001. – 19 апр. – С. 3.

29. Данейко, Е. Три истории любви / Е. Данейко // Белорусская деловая газета. – 2001. – 3 мая. – С. 14.

30. Киновиченя, Э. Человек с планеты милосердного солнца : об удивительной судьбе нашей землячки, лекарки Саломеи-Регины Русецкой / Э. Киновиченя, Г. Карвиго // Здоровье и успех. – 2008. – № 2. – С. 22–23.

31. Команава, Т. Vivat, «Саламея»! / Т. Команава // Культура. – 2001. – 18–24 жн. – С. 8.

32. Лычагина, Т. Авантюры Саломеи Русецкой / Т. Лычагина, В. Жидолович // Кем быть? : компас в мире профессий. – 2015. – № 1. – С. 42–43.

33. Асіноўскі, С. М. Адысея Саламеі Русецкай / С. М. Асіноўскі // Архівы і справаводства. – 2010. – № 3. – С. 146–152.

34. Ахметшын, А. Саламея нічога не ведала пра каханне! / А. Ахметшын // Чырвоная змена. – 2001. – 22 мая. – С. 6.

35. Бакіраў, А. Мужчынскі погляд / А. Бакіраў // Культура. – 2001. – 29 верас. – 5 кастр. – С. 8.

36. Бартніцкая, М. Дык хто ж яна, Саламея? / М. Бартніцкая // Рэспубліка. – 2001. – 11 мая. – С. 8.

37. Брылеўскі, М. М. Выхадцы з Беларусі ў даследаваннях бліжняга і дальняга замежжа / М. М. Брылеўскі // Геаграфія. – 2015. – № 12. – С. 37–43.

38. Гаробчанка, Т. Проста… эратычны жыццяпіс / Т. Гаробчанка // Літаратура і мастацтва. – 1997. – 18 крас. – С. 10.

39. Жанчыны ў гісторыі Беларусі / падрыхтавала Л. М. Смірнова // Бібліятэка прапануе. – 2003. – № 1. – С. 24–31.

40. Кашанкова, Л. Славутыя дзяячкі Гродзеншчыны / Л. Кашанкова // Алеся : Работніца і сялянка. – 2010. – № 10. – С. 34–37.

41. Ляўчук, Т. Б. Фемінізм? Гуманізм! / Т. Б. Ляўчук ; гутарыла Т. Команава // Культура. – 2001. – 29 верас. – 5 кастр. – С. 8.

42. Масляніцына, І. Аўтар загадкавай кнігі / І. Масляніцына, М. Багадзяж // Женский журнал. – 2010. – № 1. – С. 72.

43. Масляніцына, І. Жанчыны ў гісторыі Беларусі / І. Масляніцына, М. Багадзяж // Беларускі гістарычны часопіс. – 2005. – № 9. – С. 48–54.

44. Некрашевіч-Кароткая, Ж. Саламея, self-made womаn / Ж. Некрашэвіч-Кароткая, С. Воцінава // Маладосць. – 2018. – № 7. – С. 86–94.

45. Смолік, А. І. Саламея Рэгіна Русецкая: лекарка, вандроўніца, феміністка : роля і ўплыў жанчын на развіццё грамадскага і прыватнага жыцця ў XVIII стагоддзі / А. І. Смолік // Народная асвета. – 2014. – № 2. – С. 78–83.

46. Цімошык, Л. Беларуская Саламея, якую жыццё закінула нават у Турцыю / Л. Цімошык // Звязда. – 2001. – 18 мая. – С. 10.

47. Чыгір, Г. Вяртанне Саламеі / Г. Чыгір // Народная газета. – 2001. – 26 крас. – С. 2.




Visual material

48. Беллотто, Бернардо [Изоматериал] : [альбом ] / Б. Беллотто. – Москва, 2015. – 235 с.

49. Ленинград в изобразительном искусстве [Изоматериал] : альбом / Составитель В. А. Пушкарев. – Ленинград, 1975. – 236 с.

50. Мартынов, А. Е. Виды Петербурга и его окрестностей [Изоматериал] / художник А. Е. Мартынов. – СПб, 1993. – 1 обл. (16 отд. л., 4 л. текста) : офсет цв. ; 39х20 см.

51. Селинова, Т. А. Иван Петрович Аргунов. 1729–1802 / Т. А. Селинова. – [Москва, 1973]. – 211 с.

52. Финкель, К. История Османской империи : видение Османа : [перевод с английского] / К. Финкель. – Москва, 2010. – 829, [2] с.

53. Фицрой, Ч. Стамбул времен султана за пять курушей в день : [дворцы и мечети, кофейни и бани в путеводителе по городу султанов] / Ч. Фицрой. – Москва, 2016 (макет 2017). – 190, [1] с.

54. Шэдэўры беларускай архітэктуры ў малюнках Напалеона Орды [Изоматериал] : з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі : [камплект паштовак] / мастак Н. Орда. – Мінск, 1997. – 13 л.

55. Bellotto, Bernardo. Widok Warszawy od strony Pragi – fragment [Выяўленчы матэрыял], 1770 : [рэпрадукцыя : паштоўка] / мастак Bernardo Bellotto. – Warszawa, [2003?]. – 1 л. : каляр. афсет ; 11,5х16,5 см.

56. Probst, Georg Baltazar. Wrocław, widok od południowego zachodu [Выяўленчы матэрыял] : Rycina z albomu «Guckkastenbilder» wydanego w Augsburgu po 1760 roku : (Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, Inw. graf. 3159) : [рэпрадукцыя / мастак Георг Бальтазар Пробст. – [Вроцлаў, 2017]. – 1 л. : каляр. афсет ; 20,5х29,3 см.

57. Vienna - St. Stephan's Cathedral [Выяўленчы матэрыял] : [паштоўка]. – Wien : Schones Osterreich, [1990]. – 1 л. : каляровы афсет ; 15х10,5 см.

58. Wien, Schloss Belvedere [Выяўленчы матэрыял] : [рэпрадукцыя : паштоўка] / [мастак] K. Schwetz. – Wien, [1940-е гг.]. – 1 л. : афсет каляр. ; 10,5 х 15 см.

59. Wien, Weltkulturerbe [Выяўленчы матэрыял] : the state of the art / [Projektmanagement: Arnold Klotz]. – Wien, 2006. – 183 c. : іл. – (Welterbe = World heritage / UNESCO) (In Zukunft Wien : Stadtgestaltung = The future Vienna : urban design).




Electronic resources

60. Андреевский спуск [Изоматериал : Электронный ресурс] // Красавец Киев шлет вам привет – Режим доступа : http://www.kievtrip.com.ua/ru/Stati/Ulicy-i-ploschadi/Andreevskiy-spusk/. – Дата доступа : 01.08.2018.

61. История Вильнюса в гравюрах и картинах [Электронный ресурс] // Архитектурное наследие. – 2012. – 31 марта. – Режим доступа : https://arch-heritage.livejournal.com/1189783.html. – Дата доступа : 13.08.2018.

62. Йозеф Ракоци [Электронный ресурс] // Википедия. – 2018. – 27 июля. – Режим доступа : https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D1%84_%D0%A0%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D1%86%D0%B8. – Дата доступа : 13.09.2018.

63. Курукин, Т. Анна Иоанновна [Электронный ресурс] / Игорь Курукин // CoolLib. – Режим доступа : https://coollib.net/b/314331/read. – Дата доступа : 13.09.2018.

64. Нарва глазами древних путешественников [Электронный ресурс] // STENA.ee. – 2013. – 18 января. – Режим доступа : http://www.stena.ee/blog/oldnarva/narva-glazami-drevnih-puteshestvennikov. – Дата доступа : 25.07.2018.

65. Ревель (ныне Таллин) на старых гравюрах и картинах [Электронный ресурс] // История и современность. – 2012. – 14 мая. – Режим доступа : https://visualhistory.livejournal.com/82327.html. – Дата доступа : 10.07.2018.

66. Рига на старых гравюрах и картинах [Электронный ресурс] // История и современность. – 2012. – 28 мая. – Режим доступа : https://visualhistory.livejournal.com/87300.html. – Дата доступа : 10.07.2018.

67. Воцінава, С. Саламея. Авантуры яе жыцця [Электронны рэсурс] / С. Воцінава // Медицинский Вестник. – 2018. – 19 июня. – Рэжым доступу : http://www.medvestnik.by/ru/society/view/salameja-avantury-jae-zhytstsja-17889-2018/. – Дата доступу : 10.09.2018.

68. Kawecka, L. Polska diablica [Электронны рэсурс] / Lidia Kawecka // onet. – 2010. – 28 снежня. – Рэжым доступу : https://podroze.onet.pl/ciekawe/polska-diablica/l6ty8ng. – Дата доступу : 07.09.2018.

69. Jasińska, J. The Sultan’s Harem Doctor: Extraordinary life of Polish woman adventurer in the Ottoman Empire [Электронны рэсурс] / J. Jasińska // THEfirstNEWS. – 2018. – 18 жніўня. – Рэжым доступу : https://www.thefirstnews.com/article/the-sutlans-harem-doctor-extraordinary-life-of-polish-woman-adventurer-in-the-ottoman-empire-1759. – Дата доступу : 13.09.2018.

70. Ruse, Bulgaria [Электронны рэсурс] // Howling Pixel. – Рэжым доступу : https://howlingpixel.com/i-en/Ruse,_Bulgaria. – Дата доступу : 13.09.2018.

Up