75-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне прысвячаецца новы праект Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі – “100 дзён да Вялікай Перамогі. Па старонках беларускіх газет 1945 г.”.
З 30 студзеня па 9 мая 2020 г. штодня на партале бібліятэкі публікуюцца матэрыялы, якія адлюстроўваюць хроніку навін і падзей з публікацый адпаведнага перыяду ў газетах Савецкай Беларусі 1945 г.
Міжнародны жаночы дзень 8 сакавіка. Аднаўленне жылля. Бібліятэчныя навіны. Газеты: “Звязда” (№ 46), “Советская Белоруссия” (№ 45), “Віцебскі рабочы” (№ 24), “Совецкая радзіма” (№ 36), “Путь социализма” (Воранаўскі раён) (№ 18), “Уперад” (Лідскі раён) (№ 14).
Качается рожь несжатая.
Шагают бойцы по ней.
Шагаем и мы – девчата,
Похожие на парней.
Нет, это горят не хаты –
То юность моя в огне...;
Идут по войне девчата,
Похожие на парней.
Ю. Друніна
У гэты святочны дзень друкаваліся віншаванні, пастановы, аддавалі даніну Жанчыне (Газета “Звязда”, № 46; “Советская Белоруссия”, № 45; “Віцебскі рабочы”, № 24; “Совецкая радзіма”, № 36; “Путь социализма” Воранаўскага раёна Гродзенскай вобласці, № 18; “Уперад” Лідскага раёна, № 14). Але калі зняць з іх пафасны глянец, застанецца тое ж самае разуменне ролі жанчыны, блізкае нам і сёння. Яна, жанчына, адправіла сваіх мужоў і сыноў на абарону роднай зямлі, вынесла горыч расстання і страт, яна разам з падлеткамі замяніла мужчын на вытворчасці, пілавала і вазіла лес, сеяла і збірала ўраджай, будавала, праводзіла навуковыя даследаванні, гадавала і вучыла дзяцей...
І разам з мужчынамі перажывала адступленне і збірала духоўныя сілы для прыпынку варожага прасоўвання, была апорай для упартага супраціўлення і доўгачаканага вызвольнага руху на захад.
І плячом да пляча з мужчынамі – абараняла Радзіму: і ў партызанскім атрадзе, і ў рэгулярнай арміі. З часоў амазонак і скіфянак амаль няма прыкладаў удзелу жанчын у сутыкненні армій. А падчас Вялікай Айчыннай родная краіна паклікала – і жанчыны пайшлі ў медсёстры і ваендактары, сувязісты і разведчыцы, лётчыцы і снайперы.
Нізкі паклон ёй, воіну і працаўніцы часоў народнай вайны...
У гэты дзень газеты апублікавалі і даныя Саўінфармбюро, і нататкі пра падзеі на Заходнім фронце, і матэрыялы аб аднаўленні жыллёвага фонду, галін гаспадарання, і бібліятэчныя навіны. І, вядома, размясцілі фатаграфіі жанчын-воінаў і работніц розных прадпрыемстваў.
“Віцебскі рабочы” (№ 24) піша пра тое, колькі жанчын у СССР за час 1942–1944 гг. атрымалі навуковыя ступені і званні: ступень доктара навук атрымалі 79 жанчын-навукоўцаў, званне прафесара – 45, дацэнта – 445, старшага навуковага работніка – 348.
На 3-й старонцы газеты “Совецкая радзіма” (№ 36) – артыкул пра адну з беларускіх маці-гераінь з вёскі Белічы Слуцкага раёна Мінскай вобласці і нататка пра тое, што ў некалькіх буйных гарадах СССР адкрыты санаторыі для будучых маці.
На 4-й старонцы гэтай жа газеты аўтар артыкула дзеліцца поспехамі ў працы па аднаўленні жылля ў калгасах Кіраўскага раёна Бабруйскай (цяпер Магілёўскай) вобласці. У адным з калгасаў падрыхтавалі будаўнічы лес на 20 дамоў, а дапамаглі яго вывезці з лесу работнікі іншага калгасу – іх жыллёвы фонд менш пацярпеў падчас вайны і яны вырашылі дапамагчы суседзям.
Газета “Путь социализма” (Воранаўскі раён) (№ 18) надрукавала практычныя парады па падрыхтоўцы бульбы да пасадкі – трэба забяспечыць высокі ураджай.
У газеце “Звязда” (№ 46) напісалі пра аднаўленне меліярацыйнай галіны Беларусі і адраджэнні культурна-асветніцкіх устаноў чыгуначнікаў. Абнаўленне чыгункі суправаджаецца адкрыццём бібліятэк: у Гомелі, Асіповічах, Унечы і іншых станцыях пачалі працаваць 10 бібліятэк, у фондзе якіх налічваецца 29 тысяч тамоў літаратуры. На 75-ці станцыях арганізаваны чырвоныя куткі. У гэтыя (як бы мы сёння іх назвалі – заўв. аўт.) інфармацыйныя цэнтры забяспечана дастаўка газет і часопісаў. Пры бібліятэках і чырвоных кутках таксама арганізаваны гурткі самадзейнасці.
Газета “Уперад” (№ 14) паведамляе аб тым, што для заходніх абласцей Беларусі камплектуецца 60 школьных бібліятэк. У гэтыя школы будзе накіравана 20 000 падручнікаў на рускай мове, якія цяпер рыхтуюцца ў адным з выдавецтваў. А пасля заканчэння інстытута і аспірантуры сюды прыедуць 60 педагогаў.
Усё бліжэй і бліжэй Перамога. Да яе заставалася 63 дні...
Усе матэрыялы праекта даступны на партале НББ і сайце “Беларусь у інфармацыйнай прасторы”.
