75-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне прысвячаецца новы праект Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі – “100 дзён да Вялікай Перамогі. Па старонках беларускіх газет 1945 г.”.
З 30 студзеня па 9 мая 2020 г. штодня на партале бібліятэкі публікуюцца матэрыялы, якія адлюстроўваюць хроніку навін і падзей з публікацый адпаведнага перыяду ў газетах Савецкай Беларусі 1945 г.
Дырэктыва Стаўкі Вярхоўнага галоўнакамандуючага аб правядзенні наступальнай аперацыі на Берлін. Узяцце крэпасці Глогау. Акружэнне саюзнікамі рурскай групоўкі нямецкіх войскаў. Аднаўленне Мінска. Гастролі Дзяржаўнага літоўскага джаз-аркестра. Канферэнцыя бібліятэкараў Масквы. Газеты: “Звязда” (№ 60, 61), “Большэвік Палесся” Палескай (цяпер ліквідаванай) вобласці (№ 32), “Искра” Валожынскага раёна (№ 20).
Знамянальная падзея гэтага дня – прыняцце Стаўкай Вярхоўнага Галоўнакамандавання дырэктывы для камандуючага войскамі 1-га Беларускага фронту аб падрыхтоўцы і правядзенні аперацыі па ўзяцці Берліна. Галоўным поспехам на фронце стала завяршэнне ліквідацыі групоўкі саперніка ў крэпасці Глогаў (Глогуў) на правым беразе Одэра (“1418 дней Великой Отечественной войны”, Мінск, 2014, с.389). На працягу дня войскі 3-га Украінскага фронту ў баях узялі ў палон больш за 10 тысяч нямецкіх салдат і афіцэраў (“Большэвік Палесся”, № 32).
У ліку трафеяў дня – 35 танкаў, 420 аўтамашын, 780 чыгуначных вагонаў, 59 складоў з узбраеннем, боепрыпасамі і харчаваннем. На ўсіх франтах падбіта і знішчана 50 нямецкіх танкаў і самаходных гармат, збіта 40 самалётаў (“Искра”, № 20). Сярод ваенных падзей у саюзных войсках – завяршэнне акружэння амерыканскай арміяй рурскай групоўкі нямецкіх войскаў (“Звязда”, № 61).
Мірнае насельніцтва працуе на аднаўленчых работах. Уступіў у строй разбураны захопнікамі найбуйнейшы ў галіне Дрысенскі льнозавод. Для гэтага шмат зроблена яго работнікамі: сваімі сіламі яны адрамантавалі паравы рухавік, наладзілі водазабеспячэнне і аднавілі помпавую станцыю (“Звязда”, № 60).
У сталіцы дзень прайшоў пад лозунгам “Хутчэй адновім родны Мінск!”. З раніцы жыхары розных раёнаў выйшлі на яго вуліцы. Каля руінаў і паўразбураных будынкаў кіпіць праца: пры дапамозе вяровак і тросаў валяцца напаўразбураныя сцены, выбіраецца і ўкладваецца ў штабелі прыдатная для будоўлі цэгла, збіраецца друз і металалом, ачышчаюцца пляцоўкі для будаўніцтва. Вынікі работы ўражваюць. Рабочыя 54 арганізацый Кагановіцкага раёна за дзень адпрацавалі 8 000 чалавека-гадзін, ачысцілі і паклалі ў штабелі 18 900 штук цэглы, падрыхтавалі 140 кубаметраў друзу, столькі ж палавінак цаглін, здабылі 5 т металалому, ачысцілі каля 1 га пляцовак для будаўніцтва. Шмат людзей працавалі ў Варашылаўскім раёне горада. Тут за дзень складзена ў штабелі 12 755 штук цэглы, падрыхтавана больш за 38 кубаметраў палавінак цэглы, 26 кубаметраў будаўнічага друзу, 9 тон рознага металу, вялікая колькасць будаўнічых пляцовак. Энтузіязм удзельнікаў і вынікі іх працы сведчаць пра разуменне стратэгічнай важнасці найхутчэйшага аднаўлення беларускай сталіцы (“Звязда”, № 61).
Адбываюцца падзеі ў сферы культуры. У Гродна прыехаў Дзяржаўны літоўскі джаз-аркестр, які выконвае літоўскія нацыянальныя песні. Канцэрты праходзяць з вялікім поспехам. У бліжэйшыя дні аркестр выязджае на гастролі ў іншыя гарады рэспублікі. У Мінску, у Беларускім драматычным тэатры імя Я. Купалы, увечары будзе ісці спектакль “Позняе каханне”. У кінатэатрах “Беларусь”, “Першы”, “Радзіма” на працягу дня дэманструюцца кінафільмы “Родныя палі”, “Дзяўчына спяшаецца на спатканне”, “Падкідыш” (“Звязда”, № 60).
У Маскве скончылася канферэнцыя работнікаў сталічных бібліятэк, у якой удзельнічала звыш 800 чалавек. Былі падведзены вынікі працы за 1944 год, усебакова абмеркаваны пытанні паляпшэння бібліятэчнай дзейнасці, што, несумненна, было цікава для беларускіх бібліятэкараў (“Звязда”, № 60).
Краіна жыве ў чаканні канца вайны. Да Перамогі застаецца 39 дзён...
Аўтар публікацыі: В. Сабалеўская, аддзел карпаратыўнага ўзаемадзеяння НББ.
Усе матэрыялы праекта даступны на партале НББ і сайце “Беларусь у інфармацыйнай прасторы”.
