Нарадзілася Надзея Іосіфаўна ў Мінску ў сям’і рабочага. Скончыўшы ў 1959 годзе сярэднюю школу № 15, дзяўчына некаторы час працавала прадаўцом у сталічнай краме. На будучы год Надзея паступіла на вячэрняе аддзяленне факультэта педагогікі і методыкі пачатковага навучання Мінскага дзяржаўнага педагагічнага інстытута імя А.М. Горкага (цяпер – Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя М. Танка).
Вялікі прафесійны шлях Н.І. Машчанка ў бібліятэчнай сферы пачаўся ў 1961 годзе, калі яна была прынята на пасаду бібліятэчнага тэхніка ў аддзел кнігазахавання Дзяржаўнай бібліятэкі БССР імя У.І. Леніна (цяпер – Нацыянальная бібліятэка Беларусі). Гэтая пасада прадугледжвала выкананне функцый кур’ера або каардынатара паміж чытачом і кнігасховішчам па дастаўцы літаратуры ў чытальныя залы.
З настальгіяй і любоўю ўспамінала Надзея Іосіфаўна пазней гэты час:
Працаваць нам было вельмі цікава. Частка супрацоўнікаў працавала ў газетнай зале, а частка – у сховішчы. [...] Чытальныя залы і аддзелы размяшчаліся ў адным корпусе. Чытачоў у той час было не вельмі шмат, ды і супрацоўнікаў таксама. Курсіруючая збірала ўсе патрабаванні па чытальных залах. Нецярплівыя чытачы, якія ўжо заказалі літаратуру, выходзілі з залаў у чаканні курсіруючай. Заўсёды даводзілася каментаваць: "Вам выканалі, і вам выканалі. А вам прыйдзецца трохі пачакаць, на месцы – няма, будзе адказ”.
У 1963 годзе Н.І. Машчанка была пераведзена на пасаду памочніка бібліятэкара, яшчэ праз год – бібліятэкара, з чэрвеня 1968 года – старшага бібліятэкара.
Вопыт працы, прафесійныя веды і ўменні дазволілі ёй у хуткім часе ўзначаліць працу сектара рэзервовых і дублетных фондаў аддзела камплектавання, а з кастрычніка 1974 года – сектара абавязковых экзэмпляраў аддзела кнігазахавання. Працавіты, дасведчаны спецыяліст, цудоўны арганізатар, адказны і справядлівы кіраўнік, здольны каардынаваць і аператыўна вырашаць вытворчыя пытанні, Надзея Іосіфаўна набыла павагу і аўтарытэт у калег.
З 1979 года на пасадзе галоўнага бібліятэкара яна займалася арганізацыяй фондаў асноўнага захоўвання, вяла працу па актуалізацыі і рэдагаванні фондаў, ачыстцы іх ад дублетнай і састарэлай літаратуры, кантралявала своечасовае і якаснае выкананне заказаў карыстальнікаў, выконвала функцыі намесніцы загадчыка аддзела.
Праз пяць гадоў Надзея Іосіфаўна ўзначаліла аддзел кнігазахавання. Акрамя асноўных абавязкаў, яна вяла плённую навукова-даследчую працу, аказвала метадычную дапамогу калегам з рэгіёнаў па пытаннях арганізацыі фондаў. Н.І. Машчанка рэгулярна выступала на прафесійных мерапрыемствах рознага ўзроўню з дакладамі па тэме фарміравання і выкарыстання бібліятэчных фондаў.
Надзея Іосіфаўна ўнесла шэраг прапаноў ва ўдасканаленне тэхналагічных працэсаў, пры яе непасрэдным удзеле пачалася распрацоўка і ўкараненне аўтаматызаванай бібліятэчнай падсістэмы “Абслугоўванне чытачоў”.
З характарыстыкі Н.І. Машчанка 1997 года: “Высокакваліфікаваны спецыяліст у галіне бібліятэчнай справы, яна добра ведае структуру фондаў Нацыянальнай бібліятэкі, многа ўвагі надае пытанням іх фарміравання і выкарыстання, з’яўляецца адным з галоўных распрацоўшчыкаў канцэпцыі стварэння адзінага фонду”.
Неаднаразова з’яўляючыся кіраўніком практыкі будучых спецыялістаў, Надзея Іосіфаўна з уласцівай ёй душэўнасцю і ўвагай перадавала моладзі свой багаты прафесійны вопыт і любоў да бібліятэчнай дзейнасці.
Надзея Іосіфаўна ў цэнтры, 2005 г.
Шматгадовая плённая праца Н.І. Машчанка заслужана была адзначана Ганаровай граматай Міністэрства культуры БССР і Беларускага рэспубліканскага камітэта прафсаюза работнікаў культуры (1972), Ганаровай граматай Міністэрства культуры СССР і ЦК Прафсаюза работнікаў культуры (1978), ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР, медалём “За працоўныя заслугі” (1997), значком “За выдатную працу”; імя Надзеі Іосіфаўны не раз заносілася на Дошку гонару бібліятэкі.
Дабрыня, спагадлівасць, шчырасць, клопат аб людзях і поўная самааддача, дазволілі ёй стварыць вакол сябе згуртаваны, дружны калектыў аднадумцаў.
Надзея Іосіфаўна ў цэнтры
З успамінаў калег:
Асоба Надзеі Іосіфаўны ў большасці супрацоўнікаў, і маладых, і старэйшых, асацыіруецца з вобразам клапатлівай мамы. Колькіх дзяўчынак яна выхавала і навучыла! Пра яе клопат аб нашых ветэранах і бескарыслівай дапамозе ім можна не адну кнігу напісаць.
Любоўю да бібліятэкі і сваіх калег напоўнены словы Н.І. Машчанка, сказаныя ёю ў 2001 годзе:
Я была настолькі шчаслівая, што працую ў Ленінцы, настолькі гордая, што гэты стан нават цяжка апісаць. І цяпер, па заканчэнні 41-га года працы, мае першыя ўражанні захаваліся да гэтага часу: лепш за наш калектыў няма нідзе, нашы супрацоўнікі вельмі кваліфікаваныя, самыя прыгожыя і самыя добрыя.
Будучы ў пенсійным узросце, Надзея Іосіфаўна працягвала працаваць у любімым аддзеле да жніўня 2005 года.
Надзея Іосіфаўна крайняя злева, 2017 г.
Вялікі і слаўны працоўны шлях Надзеі Іосіфаўны Машчанка ўяўляе яркі прыклад дакладнага служэння абранай прафесіі і самаахвярнай адданасці сваёй справе. І сёння яна цікавіцца жыццём бібліятэкі, падтрымлівае сувязь са шматлікімі супрацоўнікамі, валодае інфармацыяй ледзь не аб усіх ветэранах бібліятэкі.
Ад усяго калектыву Нацыянальнай бібліятэкі Надзеі Іосіфаўне самыя шчырыя віншаванні і пажаданні моцнага здароўя на доўгія гады, невычэрпнай энергіі, бадзёрасці духу і дабрабыту! Хай кожны дзень будзе напоўнены радасцю, душэўным цяплом і шчаслівымі падзеямі.
Пра ветэранаў і супрацоўнікаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі чытайце ў рубрыцы "Партрэты: гісторыя бібліятэкі ў асобах".
Матэрыял падрыхтаваны супрацоўнікамі навукова-даследчага аддзела бібліятэказнаўства Марынай Лісавенка і Ірынай Кукета.
