Валянціна Нікадзімаўна нарадзілася ў 1931 годзе ў вёсцы Сцёпкава Слуцкага раёна Мінскай вобласці ў сям’і сялян.
Дзяцінства Валянціны, як і ўсіх яе аднагодкаў, апалена Вялікай Айчыннай вайной. Шмат гора і выпрабаванняў давялося вынесці дзяўчынцы на сваіх кволых плячах: бацька загінуў на фронце, маці памерла ў першы год вайны, сама дзесяцігадовая Валянціна была эвакуіравана ў расійскі горад Кінешма Іванаўскай вобласці.
Як толькі з’явілася магчымасць, яна вярнулася ў БССР, у 1949 годзе скончыла сем класаў Грозаўскай сярэдняй школы і паступіла ў Ганцавіцкае дзяржаўнае педагагічнае вучылішча. Вучобу даводзілася сумяшчаць з працай, і ўжо з другога курса дзяўчына працавала старшай піянерважатай у Хатыніцкай сямігадовай школе, стала Камсамольскім арганізатарам у сваім вучылішчы, пазней працавала выхавальнікам у дзіцячым садку і Грэскім дзіцячым доме.
У 1954 годзе Валянціна Нікадзімаўна завяршыла навучанне, атрымаўшы кваліфікацыю настаўніка пачатковай школы. Наступныя дванаццаць гадоў яна прысвяціла сябе педагагічнай дзейнасці. Пачаўшы з пасады выхавальніка інтэрната, зусім хутка ўзначаліла працу дзіцячай дашкольнай установы № 59 г. Мінска. За поспехі ў няпростай і вельмі адказнай справе выхавання падрастаючага пакалення В.Н. Касцюк атрымала мноства падзяк.
У лютым 1967 года лёс прывёў Валянціну Нікадзімаўну ў Дзяржаўную бібліятэку БССР імя У.І. Леніна (цяпер – Нацыянальная бібліятэка Беларусі), дзе яе працоўная біяграфія пачалася з пасады малодшага бібліятэкара.
Як пазней успамінала сама В.Н. Касцюк, бібліятэка займала вельмі важнае месца ў яе жыцці: “Для мяне бібліятэка – гэта ўсё маё жыццё. Усё, што ў мяне было, было дзякуючы бібліятэцы. Я ў 44 гады скончыла інстытут, і гэта таксама дзякуючы бібліятэцы...”.
У 1975 годзе Валянціна Нікадзімаўна атрымала спецыяльную адукацыю, скончыўшы бібліятэчны факультэт Мінскага дзяржаўнага педагагічнага інстытута імя М. Горкага (цяпер – Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя М. Танка). Першапачаткова яе прафесійная дзейнасць у бібліятэцы была звязана з аддзелам кнігазахоўвання. Пачынаючы з 1979 года і на працягу 8 гадоў В.Н. Касцюк узначальвала сектар захоўвання і выдачы газет. З асаблівай цеплынёй і трапятаннем успамінала яна дэталі таго часу: “...На працу хадзіла як на свята. Мне хацелася выглядаць добра, хацелася, каб мая зала была лепшай за іншыя... А мілыя мае чытачы? Колькі сяброў я набыла дзякуючы газетнай зале!”.
За два дзесяцігоддзі працы ў Дзяржаўнай бібліятэцы БССР імя У.І. Леніна Валянціна Нікадзімаўна не раз была адзначана падзякамі, заахвочваннямі і ганаровымі граматамі ад кіраўніцтва, узнагароджана медалём “Ветэран працы”.
Выйшла на пенсію В.Н. Касцюк у канцы 1987 года. Прайшоўшы шлях ад малодшага бібліятэкара да загадчыцы чытальнай залы газет, яна пакінула добры след у гісторыі Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі.
“Валянціна Нікадзімаўна была добрасумленным, душэўным і светлым чалавекам. Працуючы з ёй плячо ў плячо, заўсёды адчувала яе падтрымку не толькі ў працы, але і ў паўсядзённым жыцці. Яна шчодра адорвала нас сваёй увагай: заўсёды чакала ў госці, ладзіла чаяванні на сваёй любімай дачы... Яна была нам настаўнікам у тым, як беражліва і трапятліва трэба ставіцца да бібліятэчных фондаў...”, – так з цяплом і падзякай успамінае яе Наталля Паўлаўна Алейнікава.
Валянціна Нікадзімаўна і Наталля Паўлаўна Алейнікава. 2006 год
На пенсіі ў Валянціны Нікадзімаўны была мара: “Зараз, калі пачула, што новую бібліятэку будуць будаваць, малю Бога аб адным: «Дай мне дажыць і паглядзець бібліятэку». Ды я на каленях папаўзу, каб паглядзець...”.
Сустрэча з калегамі ў “алмазе ведаў” паспяхова адбылася ў кастрычніку 2006 года. Тады, на Дзень работнікаў культуры, у бібліятэку былі запрошаны ўсе, хто на працягу многіх гадоў самааддана працаваў над яе развіццём, сваім прыкладам перадаючы эстафету новаму пакаленню бібліятэчных спецыялістаў, – ветэраны Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі.
У 2012 годзе Валянціна Нікадзімаўна Касцюк скончыла свой жыццёвы шлях.
У публікацыі выкарыстаны фота з асабістага архіва Наталлі Паўлаўны Алейнікавай.
Матэрыял падрыхтаваны навукова-даследчым аддзелам бібліятэказнаўства.
Аб ветэранах і супрацоўніках Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі чытайце ў рубрыцы навін “Партрэты: гісторыя бібліятэкі ў асобах”.
