26 сакавіка спаўняецца 140 гадоў з дня нараджэння Васіля Сяргеевіча Арсеньева, вучонага ў вобласці гісторыі, генеалогіі і архіўнай справы, аднаго з ініцыятараў стварэння і першага старшыні Віцебскай вучонай архіўнай камісіі.
Будучы вучоны нарадзіўся ў 1883 годзе ў г. Сафіі. Яго бацька быў консулам, потым павераным у справах Балгарыі. Хлопчыка назвалі ў гонар яго дзеда Васіля, які ў свой час таксама займаў высокія пасады, ён быў чыноўнікам Урадавага сената і правадзейным тайным саветнікам. Менавіта ў маёнтку дзеда Краснае Навасільскага павета Тульскай губерні Васіль правёў дзіцячыя гады.
З сястрой Наталляй. 1880-я гг.
Васіль Сяргеевіч скончыў гімназічны курс Маскоўскага імператарскага ліцэя ў памяць цэсарэвіча Мікалая (1901) і юрыдычны курс той жа ўстановы (1904). Яшчэ ў час вучобы праявіў сябе ў якасці даследчыка, займаўся вывучэннем свайго роду. Яго кніга “Род дворян Арсеньевых” (1903) атрымала шырокае прызнанне ў спецыялістаў па генеалогіі.
З 1904 г. знаходзіўся на дзяржаўнай службе, у 1908–1910 гг. займаў пасаду саветніка Віцебскага губернскага праўлення. Васіль Арсеньеў быў ініцыятарам стварэння і першым кіраўніком Віцебскай вучонай архіўнай камісіі. Пры яго непасрэдным удзеле былі падрыхтаваны і выдадзены “Труды Витебской учёной архивной комиссии” (кн. 1, 1910).
Вучоны выяўляў і даследаваў помнікі старажытнасці ў Віцебску, Полацку, Віцебскім і Гарадоцкім паветах. За перыяд кіравання камісіяй (1909–1910) выдаў 13 кніг і брашур: “И.И. Лажечников в Витебске”, “Михельсоны”, “Документы о французских военнопленных 1812–1813 гг. в Витебской губернии”, “Поездка в Тадулин монастырь Витебского уезда 6 августа 1910 г.” і інш.
У жніўні 1910 г. В.С. Арсеньеў быў накіраваны ў Тулу, дзе стварыў і ўзначаліў мясцовую вучоную архіўную камісію, дзейнасць якой таксама ўключала выданне матэрыялаў, збор каштоўных музейных і архіўных калекцый, фарміраванне бібліятэкі. У 1915–1917 гг. быў пскоўскім віцэ-губернатарам, з 1919-га працаваў у навукова-статыстычным аддзеле Галоўнага ўпраўлення архіўных спраў у Маскве, з 1920 па 1922 г. ён прафесар Маскоўскага археалагічнага інстытута па кафедрам генеалогіі і геральдыкі, з сярэдзіны 1920-х – прафесар Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта.
У снежні 1933 г. В.С. Арсеньеў выехаў за мяжу, памёр у 1947 г.
Значным унёскам гісторыка ў навуку сталі больш за 150 навуковых прац па пытаннях гісторыі, генеалогіі, геральдыкі. Ён меў багатую ўласную бібліятэку колькасцю 5,5 тыс. кніг па археалогіі, генеалогіі, геральдыцы, філасофіі.
З жонкай Вольгай Аляксандраўнай. 1910-я гг.
Інфармацыю пра В.С. Арсеньева можна знайсці ў электронных рэсурсах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі: анлайн-энцыклапедыі “Беларусь у асобах і падзеях”, нацыянальнай базе даных аўтарытэтных запісаў. Бібліяграфічныя даныя аб публікацыях вучонага і матэрыялах, прысвечаных яго жыццю і дзейнасці, змешчаны ў электронным каталогу бібліятэкі.
Матэрыял падрыхтаваны навукова-даследчым аддзелам бібліяграфіі.
