З імем Астафія (Яўстафія) Багданавіча Валовіча (каля 1520 – 1587 ці 1588) звязана цэлая эпоха станаўлення беларускай дзяржаўнасці.
Нарадзіўся ён на Гродзеншчыне, паходзіў з вядомага шляхецкага роду. Скончыў Падуанскі ўніверсітэт. На працягу 1550–1580-х гг. займаў пасады падстаросты берасцейскага, пісара ВКЛ, маршалка дворнага, старосты магілёўскага, азярышчанскага, берасцейскага, кобрынскага, рэчыцкага, падскарбія земскага, канцлера літоўскага, кашталяна трокскага і віленскага.
Астафій Валовіч быў бліскучым дыпламатам, неаднаразова ўдзельнічаў у пасольскіх місіях. Паслядоўна адстойваў незалежнасць ВКЛ, выступаў супраць Люблінскай уніі 1569 г., скіраванай на аб’яднанне княства і Польскага каралеўства ў адну дзяржаву – Рэч Паспалітую. Прымаў актыўны ўдзел у палітычнай, аграрнай, судова-адміністрацыйнай і іншых рэформах. Разам з Львом Сапегам у 1581 г. стварыў Трыбунал – вышэйшы апеляцыйны судовы орган ВКЛ. Уваходзіў у камісію па падрыхтоўцы Статута 1566 г. Прымаў актыўны ўдзел у стварэнні Статута ВКЛ 1588 г. Напрацоўкі А. Валовіча ў значнай ступені склалі аснову гэтага шэдэўра старабеларускай юрыдычнай думкі.
Астафій Валовіч шмат зрабіў для развіцця ў Беларусі адукацыі і кнігадрукавання. На яго сродкі была створана першая на нашайтэрыторыі кірылічная друкарня ў Нясвіжы, выдаваліся кнігі на беларускай мове. А. Валовіч аказваў дапамогу школам і шпіталям, падтрымліваў ідэю стварэння ў ВКЛ вышэйшай навучальнай установы, прапагандаваў прынцыпы талерантнасці паміж людзьмі рознай веры і сасловій.
Дзейнасць Астафія Валовіча адлюстравана ў гістарычных даследаваннях, артыкулах з часопісаў і энцыклапедычных даведнікаў, а таксама ў іншых дакументах, якія захоўваюцца ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. Аб гэтых публікацыях можна даведацца праз наш электронны каталог. Біяграфічныя звесткі прадстаўлены ў фактаграфічнай базе даных “Беларусь у асобах і падзеях” і Нацыянальнай базе даных аўтарытэтных/нарматыўных запісаў.
Крыніца ілюстрацыі: Сто асоб беларускай гісторыі : гістарычныя партрэты / Анатоль Мяснікоў. – 2-е выд., дапрац. – Мінск, 2009. – С. 47–49.
Матэрыял пададзены навукова-даследчым аддзелам бібліяграфіі.
