Анатоль Зэкаў паспяхова зарэкамендаваў сябе ў многіх літаратурных жанрах, але ў апошнія гады ўсё больш схіляецца да дзіцячай літаратуры. Сведчаннем таму – кнігі “Як Гаўка ў космас збіраўся”, “Вожык вёз сараканожак”, “Безбілетны Зай”, “Азбуку мядзведзь вучыў”, “Лічба з літарай сябруюць”.
Не выключэннем стала і нядаўняе выданне – “Птушыныя арэлі”, якое пабачыла свет у Выдавецкім доме “Звязда”. Тут вершы, небыліцы, скорагаворкі, задачкі, загадкі і нават адна шарада. Гэта значыць, што юныя чытачы могуць не толькі прачытаць кнігу, вывучыць на памяць той ці іншы верш, але і напрактыкавацца ў выкананні аўтарскіх заданняў. Літаратурная крытыка, адгукаючыся на дзіцячыя кнігі Анатоля Зэкава, неаднойчы адзначала добрае веданне ім дзіцячай псіхалогіі, уменне ў звычайнай з’яве ўбачыць незвычайнае і напісаць пра гэта захапляльна, з лёгкім гумарам, ад чаго вершы паэта лёгка запамінаюцца нават самымі маленькімі чытачамі. Тым больш што многія з іх складаюцца з адной ці дзвюх строф, але і гэтыя чатыры – восем радкоў часам нясуць столькі інфармацыі. У якасці прыкладу прывяду верш “Дзік”:
Шышкі еў у лесе дзік
І скалоў сабе язык.
Не было б тае бяды,
Калі б еў ён жалуды.
І падобных твораў, што лёгка чытаюцца і лёгка запамінаюцца, у кнізе нямала. Толькі сярод аднастрофных вершаў – “Сімвал Беларусі”, “Два мурлыкі”, “Загараў Зай”, “Малпы-цыркачы”, “Музыканты”, “Дождж”, “Леў”, “Іпадром” і іншыя. Вось, дарэчы, як вобразна апісвае аўтар пешаходны пераход:
Праз дарогу зебра бегла,
Бегла прытамілася.
На дарогу зебра легла,
Каб па ёй хадзілі ўсе.
Пераважная большасць герояў кнігі – звяры і птушкі, якіх паэт надзяляе чалавечымі якасцямі, а праз іх вучыць дзяцей не цурацца працы, быць шчырымі і чулымі, справядлівымі і сумленнымі, таварыскімі і спагадлівымі, у любы момант гатовымі на добрыя ўчынкі дзеля тых, хто побач. Хіба не выклікае замілавання ўчынак дзяцей з верша “Лёд і ёд”:
Як патрэскаецца лёд
І балюча стане лёду,
Мы ў аптэчцы возьмем ёд –
Змажам лёду
Раны ёдам.
Апроч таго, лірычны герой Анатоля Зэкава яшчэ і дапытлівы, што вынікае з назваў некаторых твораў: “Як спіць вожык?”, “Ці таўкуць мак камары?”, “Як злічыць зоркі?”, “Калі трэба прачынацца”.
Паэт у “Птушыных арэлях”, як, зрэшты, і ў папярэдніх сваіх кнігах для дзяцей, імкнецца не толькі насычаць юных чытачоў інфармацыяй, а яшчэ і даць ім пэўныя парады, прытым нават у загадках:
Звісаюць з дахаў вясной,
Як дзіды з далёкага веку.
Ды толькі пад імі не стой,
Бо тояць яны небяспеку.
А часам аўтар знарок блытае чытачоў, такім чынам падштурхоўваючы іх самім разабрацца, як што трэба рабіць. Наглядны прыклад – невялікі верш «Чым што есці?»:
Хто з сяброў падкажа Мішку,
Як патрэбна есці ўсё ж.
Чэрпае пюрэ ён лыжкай,
А відэльцам лезе ў боршч.
Юныя чытачы разам з пісьменнікам змогуць пабываць “У дзедавым доме” і “У майстэрні”, паспытаць “Бярозавік” і пастаяць “Перад дарогай”, паспачуваць Мікіту (“Небыліца з гузаком”) і паспаборнічаць, хто болей згадае беларускіх гарадоў, назвы якіх заканчваюцца на “ы” (“Гарады з канчаткам «ы»”). А яшчэ – даведацца, як дзяўчынку Іну ператварыць у Паліну (“Ад Іны – да Паліны”) і што можа здарыцца, калі раптам прападзе мяккі знак (“Рысь і мяккі знак”).
Прачытаўшы кнігу Анатоля Зэкава “Птушыныя арэлі”, цяжка не пасябраваць з хлопчыкамі і дзяўчаткамі, звярамі і птушкамі, з якімі адбываюцца самыя неверагодныя прыгоды.
Аўтар публікацыі: Зінаіда Гарадкова.
Крыніца: Звязда
