З нагоды 130-гадовага юбілею з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа ў абласных бібліятэках Беларусі арганізаваны шэраг мерапрыемстваў.
На працягу ўсяго юбілейнага года супрацоўнікі аддзела краязнаўчай літаратуры і бібліяграфіі Віцебскай абласной бібліятэкі імя У.І. Леніна абнаўляюць экспазіцыі персанальных цыклаў выставак, якія знаёмяць з жыццём і творчасцю народных песняроў.
Цыкл “І не змоўкнуць ніколі ў свеце Купалавы словы…” складаецца з наступных экспазіцый:
- Як на свет радзіўся Янка: біяграфія Я. Купалы
- Купала, які глядзіць на нас: вобраз паэта ў творах мастацтва
- Дайсці да Беларусі: аўтарскі канцэпт п’есы Я. Купалы “Раскіданае гняздо”
- Карпатлівая праца над словам: мова твораў Купалы
- Гаючыя крыніцы: драматургічная спадчына Янкі Купалы
- Адлюстраваць усе зрухі душы: Янка Купала – перакладчык
- Справа прарока – праўдзівае слова: паэзія Янкі Купалы
Цыкл “Дум уладар – мудры, зямны, незабыўны” прадстаўлены наступнымі выстаўкамі:
- Пра тое ведаюць людзі: перачытваючы “Казкі жыцця” Я. Коласа
- Вечная прага нязбытнага: мастацкія нюансы паэмы Я. Коласа “Сымон-музыка”
- Коласаўскія адрасы радзімы: памятныя мясціны, музеі, помнікі
- Духоўны запавет моладзі: агульначалавечае, нацыянальнае і сацыяльнае ў трылогіі Я. Коласа “На ростанях”
- Я вас любіў чыстым юнацкім сэрцам…: Я. Колас – педагог
- Энцыклапедыя народнага побыту : асаблівасці паэмы Я. Коласа “Новая зямля”
- Выпрабаванне на чалавечнасць: хрысціянская філасофія жыцця ў прозе Я. Коласа
У Гомельскай абласной універсальнай бібліятэцы імя У.І. Леніна юбілейны год нараджэння класікаў адзначаны шэрагам тэматычных выставак (“Родны кут і вялікі свет”, “Нам засталася спадчына”, “Яны адкрылі Беларусь”), на якіх прадстаўлены кнігі пра жыццёвы і творчы шлях класікаў беларускай літаратуры, іх творы, літаратуразнаўчыя артыкулы, зборнікі матэрыялаў, складзеныя з неапублікаваных дакументаў Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь і Расійскага дзяржаўнага архіва літаратуры і мастацтва, а таксама электронныя выданні.
Упраўленне культуры Гродзенскага абласнога выканаўчага камітэта і Гродзенская абласная навуковая бібліятэка імя Я.Ф. Карскага праводзяць літаратурны конкурс “Песнярам роднай зямлі…”, прымеркаваны да 130-годдзя з дня нараджэння Я. Купалы і Я. Коласа. Акрамя таго, калектывам бібліятэкі ладзілася слайд-вечарына “Свет хараства і працы” і была арганізавана кніжная выстаўка «Вуснамі Купалы і Коласа загаварыла Беларусь».
Упраўленне культуры Мінскага абласнога выканаўчага камітэта і Мінская абласная бібліятэка імя А.С. Пушкіна 26–27 мая правялі на гасціннай зямлі Лагойшчыны VIII абласны злёт маладых паэтаў Міншчыны “Слова Купалы да творчасці кліча”, які, зразумела, быў прысвечаны 130-годдзю з дня нараджэння народных паэтаў Беларусі, што надало злёту асаблівую святочнасць і ўрачыстасць. У першы дзень прайшлі семінарскія заняткі па секцыях, якія традыцыйна праводзяць вядомыя беларускія паэты Рагнед Малахоўскі, Раіса Баравікова, Галіна Каржанеўская і Віктар Шніп. На конкурс даслалі свае вершы больш за сто пачынаючых паэтаў з усіх раёнаў Міншчыны. Усе яны мелі магчымасць на другі дзень злёту выступіць са сваімі вершамі на сцэне ў знакамітых Харужанцах – цэнтры купалаўскага мемарыяльнага запаведніка, адной з самых маляўнічых мясцін непаўторнага ў сваёй красе Лагойскага краю. Кожны з удзельнікаў злёту творчай моладзі Міншчыны на ўспамін аб ім атрымаў у падарунак керамічны медалёк з партрэтам Янкі Купалы, на адваротным баку якога значылася: “130-годдзе з дня нараджэння. 1882–2012”.
У аддзеле абслугоўвання школьнікаў старэйшых класаў Магілёўскай абласной бібліятэкі імя У.І. Леніна дзейнічае кніжная выстаўка-віктарына “Гонар беларускай літаратуры”. Чытачы, якія правільна адкажуць на яе пытанні, атрымаюць прызы. Узнагароджанне пераможцаў адбудзецца на падвядзенні вынікаў летняга чытання 29 жніўня. Кнігі Я. Купалы і Я. Коласа прадстаўлены ў гэтым аддзеле ў літаратурных блоках “Беларусь кніжная”, “Кнігі – юбіляры беларускіх класікаў”, “Лепшыя кнігі Беларусі”, “Апавяданне па-беларуску”.
Прайсці па шляху Я. Коласа і завітаць у госці да Я. Купалы запрашае выстаўка-падарожжа “Таленавітыя і натхнёныя”, арганізаваная ў аддзеле абслугоўвання школьнікаў малодшых класаў. Ля выстаўкі для чытачоў сярэдняга школьнага ўзросту супрацоўнікі бібліятэкі праводзяць віктарыну “Жыццё на стагоддзі” па старонках жыцця і творчасці песняроў зямлі беларускай.
Агляд-прэзентацыя кніжна-ілюстрацыйнай экспазіцыі “Твае Песняры, Беларусь!” адбылася ў аддзеле беларускай і краязнаўчай літаратуры. Яе арганізатары ставілі мэтай прадставіць творчую спадчыну беларускіх песняроў праз максімальна поўны рэпертуар выданняў розных гадоў з фондаў бібліятэкі. Пад час імпрэзы кампазітар і паэт Мікола Яцкоў прэзентаваў свае песні, напісаныя на купалаўскія вершы «Песні на ваяцкі лад». Запрошаныя на мерапрыемства навучэнцы Магілёўскага дзяржаўнага бібліятэчнага каледжа імя А.С. Пушкіна прынялі ўдзел у акцыі “Вершы Я. Купалы і Я. Коласа: чытаем разам”, якая з’явілася сведчаннем павагі і ўдзячнасці класікам.
Асаблівую каштоўнасць на выстаўцы “Твае Песняры, Беларусь!” прадстаўляюць дарэвалюцыйныя творы і прыжыццёвыя выданні пісьменнікаў. Сёлета 7 твораў Я. Купалы і Я. Коласа з’яўляюцца кнігамі-юбілярамі. У экспазіцыі яны пазначаны святочнымі эмблемамі-васількамі. Найбольш поўна інфармацыя пра творы адлюстравана ў бібліяграфічным паказальніку “Янка Купала, Якуб Колас і Магілёўшчына”, створаным супрацоўнікамі аддзела ў 2007 г. да 125-годдзя з дня нараджэння паэтаў. Выданне змяшчае 750 дакументаў за 1921–2007 гг.
Да 130-годдзя з дня нараджэння класікаў беларускай літаратуры аддзел мастацтва абласной бібліятэкі склаў бібліяграфічны паказальнік “Творы Я. Купалы і Я. Коласа ў беларускай музыцы”, у які ўключаны звесткі пра песні, напісаныя кампазітарамі на вершы паэтаў, а таксама арыі з опер, аперэт, кантат і араторый. Гэта 265 музычных кампазіцый, якія можна знайсці ў фондах бібліятэкі. Многія беларускія кампазітары звярталіся да творчасці Я. Купалы і Я. Коласа, імі напісана шмат песень грамадзянскага і лірычнага гучання для голасу, хору. Нямала сярод іх і дзіцячых песень. Да паказальніка прыкладаецца імянны спіс аўтараў музыкі.
У рамках праекта па арганізацыі тэматычных фотаэкспазіцый у фае магілёўскай бібліятэкі, аддзелам маркетынгу і бібліятэказнаўчай работы сумесна з аддзелам мастацтваў арганізавана ілюстрацыйна-паэтычная выстаўка “Зямлі вялікай галасы”.
Вобразы Я. Купалы і Я. Коласа знайшлі значнае ўвасабленне ў мастацтве, а іх творы сталі крыніцай натхнення для многіх рэжысёраў, кампазітараў, жывапісцаў і графікаў. Сярод іх – народны мастак Беларусі Міхаіл Савіцкі, важнае месца ў творчасці якога належыць асобе Я. Купалы і героям яго твораў. У 1979 г. па паэтычных тэмах песняра мастаком быў створаны цыкл палотнаў для Дзяржаўнага літаратурнага музея Я. Купалы ў Мінску. На выстаўцы прадстаўлены копіі карцін М. Савіцкага з гэтага цыкла, а таксама манументальна-эпічны партрэт Я. Купалы, які лічыцца самым значным у сучасным беларускім жывапісе. Для беларускага мастака Васіля Шаранговіча крыніцай творчага натхнення з’явілася паэма Я. Коласа “Новая зямля”. Для юбілейнага выдання паэмы, якую даследчыкі лічаць энцыклапедыяй жыцця беларускага сялянства, у 2002 г. мастак стварыў 91 акварэльны малюнак. Ілюстрацыі выкананы па-майстэрску, з веданнем рэалій і асаблівасцей традыцыйнага вясковага жыцця і вылучаюцца разуменнем коласаўскай мовы, пашанай да герояў і любоўю да роднага краю. На выстаўцы можна пабачыць найбольш яркія работы мастака. Незвычайнае афармленне экспазіцыі – сугучча слоў і фарбаў – прыцягвае ўвагу наведвальнікаў.
З мэтай адлюстравання сувязі народных пісьменнікаў з літаратурным жыццём краю аддзел беларускай і краязнаўчай літаратуры стварыў віртуальную выстаўку “Янка Купала і Якуб Колас у творчасці пісьменнікаў Магілёўшчыны”, якая складаецца з трох раздзелаў: “Вершы, прысвечаныя Я. Купалу і Я. Коласу”, “Зборнікі паэзіі з вершамі пра Я. Купалу і Я. Коласа”, “Літаратуразнаўцы-магілёўцы аб творчасці Я. Коласа і Я. Купалы”.
130-годдзю з дня нараджэння класікаў беларускай літаратуры, народных паэтаў Беларусі, знакамітых песняроў беларускага народа прысвечаны віртуальны праект Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі “2012 – Год Купалы і Коласа”, створаны на трох мовах (беларускай, рускай, англійскай).
Чытайце таксама: