17 і 18 лістапада ў “Клубе кніжных прафесараў” адбыліся заняткі “Узнікненне і развіццё пісьма”. Дзеці разам з бацькамі прыйшлі у музей кнігі, каб дазнацца, як чалавек фіксаваў і перадаваў свае думкі тысячы гадоў таму.
На працягу тысячагоддзяў чалавек апрабоўваў розныя спосабы фіксацыі і перадачы сваіх думак. Першабытныя людзі свой жыццёвы і духоўны вопыт захоўвалі ў памяці, перадаючы вусна альбо праз асабісты прыклад. Але паступова для камунікацыі і захавання ведаў гэтага стала недастаткова.
Для перадачы звестак у старажытнасці шырока выкарыстоўвалася прадметнае пісьмо – розныя прадметы сімвалізавалі пэўныя паняцці альбо думкі. Напрыклад, калі адно племя абвяшчала другому вайну, то дасылала стралу альбо меч. Дарэчы, сёння мы таксама выкарыстоўваем прадметнае пісьмо, калі дорым кветкі і такім чынам дасылаем іншаму чалавеку паведамленне пра свае пачуцці – сімпатыю, павагу альбо ўдзячнасць.
На занятках дзеткі паспрабавалі пісаць вузялковым пісьмом: вялі падлікі і стваралі каляндар урокаў. Удзельнікі, як і даўней, выкарыстоўвалі ніткі розных колераў і завязвалі вузельчыкі.
Затым дзеці паспрабавалі перадаць свае думкі праз малюнак – піктаграму. Першабытны чалавек выбіваў альбо маляваў выявы на камяні, дрэве, косці, скуры, берасце не толькі з эстэтычных патрэб, а для таго каб перадаць інфармацыю альбо адлюстраваць падзею. Сёння вельмі модным стала піктаграфічнае пісьмо – праз татуіроўкі людзі імкнуцца перадаць свае погляды альбо думкі.
Аднак прымітыўная канкрэтнасць, спрошчанасць, схематызацыя першабытных тыпаў пісьма не дазвалялі перадаць складаны змест і абстрактныя паняцці. Наступны значны этап развіцця пісьма – лагаграфічнае пісьмо, калі адзін знак замяняе цэлае слова. Аднак, складанасць заключаецца ў тым, што знешняе падабенства з прадметам знікае, таму трэба ведаць значэнне кожнага іерогліфа, каб яго расчытаць. А такіх іерогліфаў дзясяткі тысяч!
Важным крокам у развіцці графікі стала фанетычнае пісьмо, калі графічны знак пачаў абазначаць гук. Сёння нам трэба запомніць толькі тры дзясяткі літар, каб перадаць усё багацце думак і пачуццяў. Стварэнне алфавіта – геніяльнае вынаходніцтва! Удзельнікі заняткаў ненадоўга сталі егіптолагамі і паспрабавалі запісаць словы старажытнымі егіпецкімі літарамі.
У старажытным свеце праца перапісчыкаў была надзвычай важнай. Толькі самых разумных і старанных хлопцаў адбіралі навучацца гэтай справе. У якасці сшыткаў вучні выкарыстоўвалі васкоўкі, а на каштоўны папірус пераходзілі толькі тады, калі ўжо ўмелі добра пісаць. Удзельнікі заняткаў паспрабавалі пісаць на васковых таблічках.
Працэс вывучэння гісторыі пісьма захапіў як дзетак, так і дарослых!Матэрыял падрыхтаваны навукова-даследчым аддзелам кнігазнаўства.
