28 сакавіка – 100 гадоў з дня нараджэння Веры Сямёнаўны Палтаран (1919–1989), пісьменніцы, публіцыста, заслужанага работніка культуры Беларусі.
Сапраўдны дзеяч айчыннай культуры другой паловы XX ст., таленавітая пісьменніца, прыроджаны рэдактар, В.С. Палтаран усе свае сілы, вялікую і шчырую душу аддала беларускай літаратуры. Яе творы не так часта з’яўляліся на газетных і часопісных старонках, але былі заўсёды яркімі і арыгінальнымі.
Нарадзілася яна ў вёсцы Бабунічы Петрыкаўскага раёна Гомельскай вобласці. Скончыла вясковую дзесяцігодку, вучылася ў Мінскім педагагічным інстытуце імя М. Горкага, але вучобу перапыніла вайна. У час эвакуацыі працавала на адным з тылавых заводаў. У 1943 г. паступіла на філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, пасля заканчэння якога працавала стылістычным рэдактарам у газетах “Чырвоная змена” і “Літаратура і мастацтва”. З 1953 г. дваццаць год была рэдактарам аддзела крытыкі ў часопісе “Маладосць”. Выдатнае веданне роднай мовы, высокая культура слова, глыбіннае яго адчуванне спрыялі гэтай працы. З 1973 г. і ледзь не да апошніх дзён жыцця В. Палтаран загадвала аддзелам крытыкі і літаратуразнаўства выдавецтва “Мастацкая літаратура”. Не пералічыць кніг, што з’явіліся ў свет пры непасрэдным удзеле гэтай таленавітай жанчыны, дзякуючы ёй літаратурнае жыццё атрымала шмат твораў не толькі масцітых літаратараў, але і аўтараў-пачынальнікаў.
Літаратурную працу пачала з 1949 г., пастаянна друкавалася з 1957 г. Творчыя інтарэсы пісьменніцы падзяліліся паміж крытыкай і публіцыстыкай. У артыкулах пра творчасць беларускіх аўтараў на высокім мастацкім узроўні стварала выдатныя партрэты-характары сваіх герояў, вызначала творчую і чалавечую адметнасць кожнага з іх.
Асабліва блізкай для пісьменніцы была публіцыстыка. Яе нарысы высока ацэньваліся крытыкай і грамадскасцю. Пры жыцці В. Палтаран выпусціла ўсяго дзве кнігі – “Ключы ад Сезама” (1967) і “Дзівасіл” (1974). Ужо пасля яе смерці выйшаў зборнік “Чалавек на вятрах часу” (1989), у які яна яшчэ сама паспела ўключыць ледзь не ўсё сваё лепшае з таго, што друкавалася раней, і неапублікаваную пры жыцці аповесць “Будзённы дзень сям’і Ганчарыкаў”.
За кнігу “Ключы ад Сезама” і нарыс “Дзівасіл” В. Палтаран у 1970 г. была ўзнагароджана Дзяржаўнай прэміяй Беларусі імя П.М. Лепяшынскага, а ў 1979 г. атрымала званне заслужанага работніка культуры Беларусі.
Больш падрабязную інфармацыю пра жыццё і дзейнасць пісьменніцы можна знайсці ў фактаграфічнай базе даных “Беларусь у асобах і падзеях”, бібліяграфічныя звесткі – у Электронным каталозе. Даведацца пра іншыя юбілейныя даты беларускай гісторыі і культуры можна ў дадатку “Беларускі каляндар, 2019 год” да бюлетэня “Новыя кнігі: па старонках беларускага друку” (2018, №№ 8, 9), а таксама ў электронным рэсурсе “Беларусь у інфармацыйнай прасторы”.
Матэрыял прадастаўлены навукова-даследчым аддзелам бібліяграфіі.
