Міжнародны дзень роднай мовы дае нагоду даведацца нешта новае пра сваю культуру і мову. Прапануем тэст, які пераканае кожнага ў непаўторнасці і адметнасці беларускай мовы.
У юбілейны год, калі адзначаецца 100-годдзе з дня нараджэння Івана Мележа, вельмі хочацца перачытваць кнігі класіка беларускай літаратуры, пагружацца ў глыбокае філасофска-мастацкае асэнсаванне жыцця народа, а таксама атрымліваць асалоду ад майстэрства слова і самабытнасці стылю пісьменніка. Адно з найлепшых месцаў для чытання і вывучэння твораў Івана Мележа – Нацыянальная бібліятэка Беларусі. У нашых фондах захоўваюцца яго кнігі ад 1946 года да сучасных перавыданняў.
Раман “Людзі на балоце”, які адкрывае цыкл “Палескай хронікі”, трывала замацаваўся ў шэрагу найлепшых нацыянальных твораў, якія дазваляюць спасцігнуць душу беларуса, яго нацыянальны характар, мары і памкненні. У рамане разгортваюцца сцэны народнага жыцця на Палессі, узнімаюцца спрадвечныя пытанні быцця і пошуку шчасця.
Пры ўважлівым чытанні кнігі можна вылучыць шэраг унікальных слоў, якія ў рускай мове не маюць дакладнага аднаслоўнага адпаведніка. Каб перадаць увесь аб’ём паняццяў і эмацыянальныя адценні, іх вымушаны перакладаць словазлучэннямі. Такія самабытныя словы адлюстроўваюць нацыянальную адметнасць мовы. У навуцы іх называюць безэквівалентнай лексікай. “Безэквівалентная” – значыць “якая не мае адпаведніка ў іншай мове”. Выбітны празаік Іван Мележ часта ўжываў такую лексіку, дзякуючы чаму мы маем багатую скарбонку самабытных слоў.
Прапануем тэст “Самабытныя словы ў рамане «Людзі на балоце»”, які ўключае 10 заданняў, каб праверыць свой узровень разумення мовы Івана Мележа.
Матэрыял падрыхтаваны навукова-даследчым аддзелам кнігазнаўства.
