24 лютага ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адкрылася кніжная выстаўка “Украінская Касандра”.
25 лютага – 150 гадоў з дня нараджэння Ларысы Пятроўны Косач-Квiткі, вядомай ва ўсім свеце як Леся Украінка. Адна з найвыбітнейшых асоб украінскай культуры ўзбагаціла новымі тэмамі і матывамі славеснасць свайго народа, увяла ва ўкраінскую паэзію гекзаметр, верлібр, пяцістопны ямб і сюжэты сусветнай літаратуры. Сярод яе вядомых вершаваных зборнікаў: “На крылах песень” (1893), “Думы і мары” (1899), “Водгукі” (1902), паэмы “Старая казка” (1893), “Адно слова” (1903), драмы “Касандра” (1903–1907), “У катакомбах” (1905), “Лясная песня” (1911) і іншыя. На беларускую мову творы Лесі Украінкі перакладалі Э. Агняцвет, А. Астрэйка, Ю. Гаўрук, Н. Гілевіч, С. Грахоўскі, Е. Лось і многія іншыя пісьменнікі.
Святкаванне юбілею ўкраінскай пісьменніцы пачалося з пасяджэння міжнароднага круглага стала. На ім абмеркавалі жыццё, творчую спадчыну Лесі Украінкі, беларуска-ўкраінскія літаратурныя сувязі ХХ ст. Выступалі дакладчыкі з Беларусі і Украіны, у тым ліку з Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, Львоўскага нацыянальнага ўніверсітэта імя Івана Франка, Валынскага нацыянальнага ўніверсітэта імя Лесі Украінкі, Нацыянальнай бібліятэкі Украіны імя У. І. Вярнадскага, Інстытута ўкраіназнаўства імя І. Крыпякевіча НАН Украіны і іншыя.
Пазней адбылося адкрыццё кніжнай выстаўкі “Украінская Касандра”. З прывітальным словам выступіў генеральны дырэктар Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі Раман Матульскі. Ён падкрэсліў значнасць Лесі Украінкі, якая пражыла цяжкае і вельмі кароткае жыццё – 42 гады, але стала класікам украінскай літаратуры. “Пра творчую спадчыну пісьменніцы можна гаварыць шмат, але лепей за ўсё чытаць і слухаць”, – сказаў Раман Сцяпанавіч і прадэкламаваў яе вершы ў перакладзе на беларускую мову і арыгіналы на ўкраінскай.
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Украіны ў Рэспубліцы Беларусь Ігар Кізім падзякаваў усім прысутным і адзначыў, што правядзенне такога мерапрыемства – вялікі ўклад у дружбу паміж культурнымі ўстановамі, украінскім і беларускім народам і нават дзяржавамі. Ганаровы госць уручыў у дар бібліятэцы тры ўнікальныя выданні, падрыхтаваныя праектам “Відчути слово” пры падтрымцы ўкраінскай дыяспары Венгрыі: “Леся Українка 150. За правду, браття, єднаймося щиро!”, “Сучасні білоруські казки”, “Казковий дивосвіт”. Выданні выйшлі на ўкраінскай мове шрыфтам Брайля спецыяльна для людзей з парушэннямі зроку.
Заслужаны работнік культуры Украіны, старшыня Мінскага грамадскага аб’яднання ўкраінцаў “Заповіт” Галіна Калюжная падкрэсліла высокае месца Ларысы Пятроўны Косач-Квiткі на небасхіле ўкраінскай літаратуры: “Яе слава выйшла за межы краіны, а творчасць увайшла ў спадчыну сусветнай культуры. Яна пісала пра свабоду, праўду, любоў да сваёй Радзімы. Гэта было крэда яе жыцця”.
На мерапрыемстве выступіла і старшыня Цэнтра ўкраінскай культуры “Січ” Валянціна Логвін. Яна распавяла пра ўклад Лесі Украінкі ў гісторыю краіны і падарыла Нацыянальнай бібліятэцы трохтомнік “Історія України від Діда Свирида”.
На выстаўцы прадстаўлены каля 50 дакументаў, якія адлюстроўваюць багатую спадчыну Лесі Украінкі, паказаны поўныя зборы твораў, публіцыстыка і лісты, успаміны сучаснікаў, літаратурна-біяграфічныя партрэты. Напрыклад, каштоўнае выданне“Лариса Петрівна Косач-Квітка (Леся Українка): біографічні матеріали, спогади, іконографія” (2015), якое складаецца з арыгінальных тэкстаў Лесі Украінкі, успамінаў, артыкулаў і фотаздымкаў. Большая частка кнігі – успаміны і лісты Ізідоры Косач-Барысавай, сястры Лесі, якія ніколі не выдаваліся. Раздзел “Іканаграфія” змяшчае раней невядомыя дакументы з прыватных архіваў.
У экспазіцыі прадэманстраваны і ўнёсак выдатнай украінкі ў музычную спадчыну: копіі нотных запісаў песень, створаных на яе вершы, і зборнік украінскіх песень. Пісьменніца працавала ў галіне фалькларыстыкі, з яе голасу запісана 220 народных мелодый. Удзельнікі мерапрыемства мелі магчымасць паслухаць меладычныя вершы “ўкраінскай Касандры” ў выкананні кіраўніка народнага хору ўкраінскай песні “Крыніця” Рэспубліканскага цэнтра нацыянальных культур Маргарыты Кучук пад акампанемент Аляксея Апановіча.
Выстаўка будзе працаваць да 25 мая 2021 г. у кальцавым калідоры 2-га паверха.
Дата яе заканчэння можа быць зменена.
Час работы выстаўкі адпавядае рэжыму работы бібліятэкі.
Уваход – па чытацкім білеце або білеце сацыякультурнага цэнтра.
Тэлефон для даведак: (8 017) 368 37 37.
E-mail: pr@nlb.by
