З 7 чэрвеня па 11 ліпеня ў зале дакументаў міжнародных арганізацый (пам. 207g) адкрыта выстаўка “Сусветны акіян: праблемы вывучэння, асваення і выкарыстанні рэсурсаў", прысвечаная Сусветнаму дню акіянаў.
Гэты Дзень быў абвешчаны Генеральнай Асамблеяй ААН 5 снежня 2008 г. (рэзалюцыя 63/111) і штогод адзначаецца 8 чэрвеня пачынаючы з 2009 г.
Сусветны дзень акіянаў – гэта падстава ўспомніць пра тое, што Сусветны акіян з’яўляецца калыскай жыцця на нашай планеце, 70 % якой пакрыта вадой. Акіян валодае незлічонымі багаццямі і магчымасцямі. Рэсурсы акіяна – залог развіцця і наступнага існавання чалавечай цывілізацыі. Абароненасць, здаровы стан і прадуктыўнасць Сусветнага акіяна з’яўляюцца неад’емным складнікам дабрабыту людзей, эканамічнай бяспекі і ўстойлівага развіцця.
Сусветны акіян – важны аб’ект навуковых даследаванняў. Больш поўнае веданне працэсаў, якія працякаюць у акіяне, і ўменне іх прагназаваць дазволіць зняць праблему цунамі, ураганаў і засух, зрабіць свет менш залежным ад стыхіі. Пранікаючы ўсё глыбей у таямніцы акіянаў, вучоныя адкрываць усё новыя формы марской флоры і фаўны. Бяскрайнія прасторы марскіх глыбінь захоўваюць мноства сакрэтаў, і дагэтуль акіян з’яўляецца адным з самых загадкавых і малавывучаных аб’ектаў на Зямлі. Акіяны фарміруюць надвор’е і аказваюць уплыў на агульны клімат, зачароўваюць нас сваімі нязведанымі глыбінямі і дзіўнымі насельнікамі, вабяць сваёй неверагоднай сілай і неўтаймаванасцю.
Аднак каб у поўнай меры скарыстацца выгодамі, якія дораць акіяны, чалавецтва павінна ахоўваць марское асяроддзе і клапатліва распараджацца яго рэсурсамі. Захаваць акіяны і зрабіць усё для іх экалагічнага дабрабыту – адна з найважнейшых задач сучаснага грамадства.
Разнастайнасць біялагічных відаў, што насяляюць акіяны, знаходзіцца пад пагрозай, якая няўхільна нарастае. Празмерная эксплуатацыя жывых рэсурсаў мора, змяненне клімату і забруджванне акіянаў небяспечнымі для іх рэчывамі і адходамі вытворчай дзейнасці – усё гэта ўяўляе сур’ёзную пагрозу для марскога асяроддзя. У роўнай меры гэта адносіцца і да злачыннай дзейнасці, уключаючы пірацтва, якая мае сур’ёзныя наступствы для бяспекі суднаходства і мараплаўцаў.
Аховай марскога асяроддзя і прыцягненнем увагі сусветнай грамадскасці да праблем акіянаў і мораў займаецца Праграма ААН па навакольным асяроддзі, а таксама Міжнародная марская арганізацыя (ІМО). ІМО з’яўляецца спецыялізаванай установай ААН, адказнай за прыняцце мер па недапушчэнні забруджвання мора з суднаў і павышэнні бяспекі міжнароднага суднаходства. Гэтай арганізацыяй распрацавана больш за 40 канвенцый і дагавораў у галіне аховы марскога асяроддзя, уключаючы Канвенцыю Арганізацыі Аб’яднаных Нацый па марскім праве 1982 г., якую называюць “канстытуцыяй акіянаў”.
Дакументы, прадстаўленыя на выстаўцы, пазнаёмяць чытачоў з міжнароднай сістэмай мер і правіл, накіраваных на падтрымку бяспекі марскога суднаходства і ахову марскога асяроддзя, а таксама з дзейнасцю Міжнароднай марской арганізацыі.
Экспазіцыя налічвае каля 60 дакументаў: кнігі, брашуры, перыядычныя выданні, мімеаграфаваныя матэрыялы. Вялікую частку выстаўкі складаюць дакументы міжнародных арганізацый на рускай, англійскай і французскай мовах.
Выстаўка складаецца з наступных тэматычных раздзелаў:
- Сусветны акіян: гісторыя, геаграфія, прырода;
- Рэсурсы Сусветнага акіяна і іх засваенне;
- Даследаванні Сусветнага акіяна. Акіяналогія;
- Марское права. Арганізацыя бяспекі марскога суднаходства;
- Забруджванне і ахова прыроды Сусветнага акіяна;
- Міжнароднае супрацоўніцтва па сумесным выкарыстанні мораў і акіянаў.
Выстаўка прызначана для спецыялістаў па марскім праве, эколагаў, маракоў, біёлагаў, акіянолагаў, а таксама для шырокага круга чытачоў, якія цікавяцца даследаваннямі марскіх глыбінь і праблемамі акіянаў і мораў.
Карысныя спасылкі
Дакументы
Дэкларацыі і канвенцыі
Дадатковыя рэсурсы
- Міжнародная марская арганізацыя
- Сусветны дзень акіянаў
- Ахова мораў і акіянаў
- ААН і марское права
- Ахова акіянаў і ўсіх відаў мораў, уключаючы замкнёныя і паўзамкнёныя моры, і прыбярэжных раёнаў і ахова, рацыянальнае выкарыстанне і асваенне іх жывых рэсурсаў (Раздзел 17 Парадку дня на XXI стагоддзе)
- Уклад ІМО ў забеспячэнне ўстойлівага развіцця марской галіны
- Устойлівае развіццё: акіяны і моры