З 10 жніўня па 13 верасня ў аддзеле абслугоўвання афіцыйнымі дакументамі (2-гі паверх, пам. 207) адкрыта тэматычная выстаўка “Рабства ў XXI стагоддзі: прычыны феномена і механізмы супрацьдзеяння”.
Выстаўка прысвечана Міжнароднаму дню памяці ахвяр гандлю рабамі і яго ліквідацыі.
Гэты дзень штогод адзначаецца 23 жніўня па рэкамендацыі 150-й сесіі выканаўчага савета ЮНЕСКА ў памяць аб паўстанні рабоў на Гаіці ў 1791 годзе, якое паклала пачатак працэсу ліквідацыі сістэмы рабства.
Рабства з’яўляецца велізарнай трагедыяй і адной з самых змрочных старонак чалавечай гісторыі. На сённяшні дзень рабаўладальніцтва афіцыйна забаронена ва ўсіх дзяржавах свету. Апошняя па часе забарона на валоданне рабамі і выкарыстанне рабскай працы была ўведзена ў Маўрытаніі ў 1981 годзе. Тым не менш, у сучасных умовах рабаўладальніцтва не проста існуе, але і квітнее, у тым ліку ў свабодных і дэмакратычных дзяржавах. Лічыцца, што чалавек з’яўляецца рабом, калі ў дачыненні да яго выконваюцца тры ўмовы:
- яго дзейнасць кантралюецца іншымі асобамі з дапамогай гвалту або парозы яго прымянення;
- ён знаходзіцца ў дадзеным месцы і займаецца дадзеным відам дзейнасці не па сваёй волі і пазбаўлены фізічнай магчымасці змяніць сітуацыю па ўласным жаданні;
- за сваю працу ён або не атрымлівае платы наогул, або атрымлівае мінімальную аплату.
“Новы гандаль рабамі” стаў адной з самых вострых і шырокамаштабных праблем сучаснасці. Сёння рабства існуе ў новых формах і закранае мільёны чалавек ва ўсім свеце. Сучасныя формы рабства – гэта, перш за ўсё, працоўнае рабства, калі чалавек выкарыстоўваецца на плантацыях або ў цяжкіх умовах прамысловай працы, дамашняе рабства, пазыковае рабства, выкарыстанне людзей у якасці донараў для трансплантацыі органаў і тканак, прымусовае замужжа, прымусовая цяжарнасць і выношванне дзяцей, фіктыўнае ўсынаўленне, гандаль людзьмі і сексуальнае рабства. Ахвярамі падману і гвалту, як правіла, з’яўляюцца выхадцы з найменш абароненых сацыяльных груп, бежанцы, мігранты. Па даных ААН, штогод мільёны людзей, у асноўным жанчыны і дзеці, становяцца “жывым таварам” і эксплуатуюцца. Таму адкрыццё выстаўкі, якая закранае адну з найбольш небяспечных праблем сучаснага свету, вельмі актуальна.
Выстаўка пазнаёміць чытачоў з даследаваннямі феномена рабства і гандлю людзьмі, а таксама з міжнародна-прававымі аспектамі рэгулявання і супрацьдзеяння дадзенай праблеме ў рамках ААН, Еўрапейскага саюза, АБСЕ і Савета Еўропы.
Матэрыялы выстаўкі раскрываюць розныя аспекты праблемы новага гандлю людзьмі ў нашай краіне. Рэспубліка Беларусь увайшла ў лік краін-лідэраў барацьбы з гандлем людзьмі. Прапанова нашай краіны аб фарміраванні пад эгідай ААН глабальнага руху “Партнёрства супраць рабства і гандлю людзьмі ў ХХІ стагоддзі” выклікала цікавасць з боку ўсіх краін-членаў ААН і шэрага іншых міжнародных арганізацый.
Выстаўка ўключае наступныя тэматычныя раздзелы:
- вытокі, формы праяўлення і сутнасць рабства і гандлю рабамі ў свеце;
- сучасныя формы рабства;
- міжнародна-прававыя аспекты рэгулявання барацьбы з рабствам і гандлем рабамі;
- міжнароднае супрацоўніцтва ў сферы барацьбы з рабствам і гандлем людзьмі;
- Рэспубліка Беларусь супраць трафікінгу.
У экспазіцыі прадстаўлена каля 100 дакументаў на рускай, англійскай, французскай і нямецкай мовах. Большую частку экспазіцыі складаюць дакументы міжнародных арганізацый: кнігі, брашуры, мімеаграфаваныя дакументы ААН, перыядычныя выданні.
Выстаўка прызначана для шырокага кола чытачоў, прадстаўнікоў праваахоўных органаў, а таксама для суддзяў, адвакатаў, выкладчыкаў і студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў, усіх зацікаўленых станам праблем кіравання працэсамі барацьбы з міжнародным рабствам і гандлем рабамі.
Карысныя спасылкі
- Міжнародны дзень святкавання 200-годдзя адмены трансатлантычнага гандлю рабамі
- Мэтавы фонд добраахвотных узносаў ААН па сучасных формах рабства
- Гандаль людзьмі
- Сучаснае рабства – вытрымка "Міграцыя моладзі"
- ААН працуе ў інтарэсах дзяцей: "Дзіцячая праца ў Бразіліі"
- Канвенцыі і пагадненні па рабстве
- Міжнародны дзень барацьбы за адмену рабства
Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека (УВКПЧ)
- Working Group on Contemporary Forms of Slavery
- Special Rapporteur on trafficking in persons, especially in women and children
- Voluntary Trust Fund on Contemporary Forms of Slavery
- Канвенцыя аб скасаванні рабства (Жэнева, 25 верасня 1926 года)
- Пратакол аб унясенні змен у Канвенцыю аб рабстве (1953)
- Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons Especially Women and Children... Adopted and opened for signature ratification and accession, by General Assembly resolution 55/25 (not in force)
- Дадатковая канвенцыя аб скасаванні рабства, гандлю рабамі і інстытутаў і звычаяў, падобных да рабства (1956)
- Канвенцыя аб барацьбе з гандлем людзьмі і з эксплуатацыяй прастытуцыі трэцімі асобамі (1949)
Міжнародная арганізацыя працы (МАП)
- Канвенцыя па прымусовай працы (1930)
- Канвенцыя аб адмене прымусовай працы (1957)
- Даклады аб асноватворных прынцыпах і правах у сферы працы
- Forced Labour
- International Programme on the Elimination of Child Labour
ЮНЕСКА
- Modern Forms of Slavery
- International Day for the Remembrance of the Slave Trade and its Abolition (23 August)
- Slave route
- Slave Trade Archives Project
ЮНІСЕФ
Упраўленне па кантролі над наркотыкамі і папярэджанні злачыннасці (УКНПЗ)