З 17 мая па 6 чэрвеня ў зале дакументаў міжнародных арганізацый (пам. 207g) ладзіцца выстаўка “Міжнародная міратворчасць: праблемы, вынікі, перспектывы", прысвечаная Міжнароднаму дню міратворцаў ААН.
Гэты Дзень быў абвешчаны 11 снежня 2002 года Генеральнай Асамблеяй ААН (рэзалюцыя 57/129) і штогод святкуецца 29 мая. Асамблея абрала менавіта гэтую дату таму, што ў гэты дзень у 1948 годзе ў Палесціне пачала свае аперацыі першая міратворчая місія Арганізацыі Аб’яднаных Нацый – Орган Арганізацыі Аб’яднаных Нацый па назіранні за выкананнем умоў перамір’я (ОНВУП). Заснаванне гэтага свята – даніна павагі ўсім, хто ўдзельнічаў або працягвае ўдзельнічаць у міратворчых аперацыях ААН па падтрыманні міру, праяўляючы высокі прафесіяналізм, самаадданасць і мужнасць і дапамагаючы захаваць мір, бяспеку і стабільнасць у спустошаных вайной грамадствах. Гэты Дзень з’яўляецца таксама днём памяці тых, хто загінуў, абараняючы справу міру.
Міратворчая дзейнасць Арганізацыі Аб’яднаных Нацый – гэта ўнікальны і дынамічны інструмент, створаны для аказання дапамогі краінам, пацярпелым ад канфлікту, у фарміраванні ўмоў для ўсталявання трывалага міру. ААН як універсальная міжнародная арганізацыя валодае дзейсным механізмам падтрымання міру і бяспекі як мірнымі сродкамі ўрэгулявання канфліктаў, так і ваеннымі. За апошнія шэсць дзесяцігоддзяў міратворчая дзейнасць Арганізацыі Аб’яднаных Нацый ператварылася ў адзін з галоўных інструментаў, да якога звяртаецца міжнароднае супольніцтва з мэтай урэгулявання складаных крызісных сітуацый, якія пагражаюць міжнароднаму міру і бяспецы.
З 1948 года Арганізацыя Аб’яднаных Нацый разгарнула 63 міратворчыя аперацыі. За гэтыя гады ў аперацыях Арганізацыі Аб’яднаных Нацый узялі ўдзел сотні тысяч ваеннаслужачых, а таксама дзясяткі тысяч паліцэйскіх і іншых грамадзянскіх служачых ААН са 120 краін. На дадзены момант у свеце налічваецца 15 дзеючых місій ААН, якімі кіруе Дэпартамент аперацый па падтрыманні міру (ДАПМ). У міратворчых аперацыях задзейнічана больш за 124 тысячы міратворцаў са 115 краін свету, уключаючы 100 тысяч ваеннаслужачых і паліцэйскіх. Служэнне справе міру ў жорсткіх рамках сучаснай рэчаіснасці – занятак надзвычай небяспечны. За мінулыя 60 гадоў больш за 2 800 міратворцаў Арганізацыі Аб’яднаных Нацый са 118 краін загінулі, выконваючы свой абавязак пад сцягам ААН.
Па меры пашырэння маштабаў міратворчых аперацый павялічваецца і колькасць пастаўленых перад імі задач. Калі раней міратворцы традыцыйна адсочвалі захаванне пагадненняў аб спыненні агню і неслі службу на межах паміж суверэннымі дзяржавамі, то цяпер яны ўдзельнічаюць у шырокамаштабных міратворчых аперацыях і займаюцца ўрэгуляваннем унутрыдзяржаўных канфліктаў. Мандаты многіх місій прадугледжваюць аказанне садзейнічання палітычным працэсам шляхам заахвочвання нацыянальнага дыялогу і прымірэння; абарону грамадзянскіх асоб; аказанне дапамогі ў справе раззбраення і дэмабілізацыі; аказанне садзейнічання ў арганізацыі выбараў; забеспячэнне абароны і заахвочвання праў чалавека; аказанне садзейнічання ў рэфармаванні нацыянальнага сектара бяспекі і аказанне дапамогі ва ўзнаўленні правапарадку. Перад тварам новых выклікаў і палітычных рэалій міратворчая дзейнасць ААН працягвае развівацца.
Прапанаваная чытачам выстаўка пазнаёміць з літаратурай па тэорыі і гісторыі міратворчасці, а таксама пашырыць уяўленне чытачоў пра ролю міратворчасці як адной з форм палітыкі і галоўнага інструменту міжнародных адносін па ўрэгуляванні канфліктаў.
Экспазіцыя складаецца з наступных тэматычных раздзелаў:
- Гісторыя стварэння і ўжывання міратворчых сіл;
- Дзейнасць ААН па правядзенні палітыкі па падтрыманні міру;
- Дакументы рэгіянальных і міжнародных арганізацый, якія датычацца міратворчай дзейнасці;
- Міратворчасць як спосаб вырашэння канфліктаў;
- Прымяненне ўзброеных сіл у міратворчых аперацыях.
Асноўную частку выданняў, якія дэманструюцца на выстаўцы, складаюць дакументы ААН: кнігі, перыядычныя выданні, мімеаграфаваныя матэрыялы. Экспазіцыя налічвае каля 60 дакументаў на рускай і англійскай мовах.
Выстаўка будзе карысная спецыялістам у сферы міжнародных зносін і міжнароднага права, вайскоўцам, палітыкам, грамадскім дзеячам, навуковым супрацоўнікам, выкладчыкам, студэнтам ВНУ, а таксама ўсім, хто цікавіцца дзейнасцю сіл па падтрыманні міру.
Карысныя спасылкі
Дакументы
Дакументы Генеральнай Асамблеі
- Рэзалюцыі
- Даклады Генеральнага сакратара
- Даклады Камітэта па спецыяльных палітычных пытаннях і пытаннях дэкаланізацыі
- Даклады Спецыяльнага камітэта па аперацыях па падтрыманні міру
Дакументы Савета Бяспекі
Дэкларацыі
Дадатковыя рэсурсы
- Аперацыі ААН па падтрыманні міру
- Міжнародны дзень міратворцаў ААН
- Місія ААН па стабілізацыі ў Гаіці (МООНСГ)
- У памяць аб супрацоўніках сістэмы ААН, загінуўшых падчас землетрасення ў Гаіці 12 студзеня 2010 года
- Лічбы і факты
- Пытанні і адказы: рашэнне новых задач
- Храналогія аперацый ААН па падтрыманні міру
- Спецыяльныя / асабістыя прадстаўнікі і пасланцы Генеральнага сакратаря
- Ваенны персанал і супрацоўнікі паліцыі, якія вылучаюцца краінамі – членамі ААН
- Палітычныя місіі ААН і яе місіі па мірабудаўніцтве
- Дзейнасць Генеральнага сакратара
- Генеральная Асамблея і аперацыі па падтрыманні міру
- Савет Бяспекі і аперацыі па падтрыманні міру
- Раззбраенне, дэмабілізацыя і рэінтэграцыя*
- Аперацыі па падтрыманні міру і гендарныя пытанні*
- Стандартызацыя норм паводзін міратворчага персаналу
- Палажэнні аб міратворчых сілах Арганізацыі дагавора аб калектыўнай бяспецы (АДКБ)
- Медалі ААН
- Мемарыял памяці загінуўшых