З 5 студзеня па 10 лютага ў зале дакументаў міжнародных арганізацый (пам. 207g) ладзіцца тэматычная кніжная выстаўка “Халакост: памяць і засцярога”, прысвечаная Міжнароднаму дню памяці ахвяр Халакосту.
Гэты Дзень быў заснаваны 1 лістапада 2005 г. рашэннем Генеральнай Асамблеі ААН (рэзалюцыя 60/7) і штогод адзначаецца 27 студзеня. Ініцыятарамі прыняцця дакумента выступілі Ізраіль, Канада, Аўстралія, Расія, Украіна, ЗША, а іх сааўтарамі – яшчэ больш за 90 дзяржаў.
Халакост (Holocaust) – ад старажытнагрэчаскага holocaustosis, што азначае "ўсёспальванне", "знішчэнне агнём", "ахвярапрынашэнне". У сучаснай навуковай літаратуры і публіцыстыцы падразумявае палітыку нацысцкай Германіі, яе саюзнікаў і памагатых па праследаванні і знішчэнні яўрэяў у 1933–1945 гг. Упершыню тэрмін быў выкарыстаны будучым лаўрэатам Нобелеўскай прэміі міру пісьменнікам Элі Візелем (нар. у 1928) як знак газавых камер і крэматорыяў у лагерах знішчэння.
Дата памятнага дня абрана невыпадкова: менавіта 27 студзеня 1945 г. cавецкія войскі вызвалілі найбуйнейшы нацысцкі лагер смерці Асвенцым-Біркенаў (Польшча). Тут падвяргаліся сістэматычным катаванням і гінулі мільёны людзей. Даведаўшыся пра Асвенцым, свет здрыгануўся. У цэнтры Еўропы, якая дала чалавецтву найвялікшых гуманістаў, працаваў магутны "камбінат" па прамысловым знішчэнні людзей – фабрыка смерці. Па гэтым журботным і страшным шляху прайшлі, як сведчаць дакументы Нюрнбергскага трыбунала, 2,8 мільёна чалавек, 90 працэнтаў з якіх былі яўрэі.
Штогод 27 студзеня чалавецтва ўшаноўвае памяць мільёнаў ахвяр нацызму – амаль адной трэці яўрэйскага народа і шматлікіх прадстаўнікоў іншых народаў і народнасцей, якія пацярпелі ад жорсткай дыскрымінацыі, нястач, зверстваў і забойстваў. Гэтая асобая дата з’яўляецца важным напамінам пра ўрокі усеагульнага значэння – урокі Халакосту, гэтай беспрэцэдэнтнай праявы зла, якое нельга проста пакінуць у мінулым і аддаць забыццю.
Чалавецтва абавязана памятаць урокі Другой сусветнай вайны, разумець прычыны Халакосту і зрабіць так, каб і новыя пакаленні ведалі пра тое, што адбылося. Наша грамадства павінна прадоўжыць вывучэнне пытання, чаму свет не змог прадухіліць Халакост, іншыя зверствы, здзейсненыя ў далейшым, і рабіць усё, каб гэта ніколі больш не паўтарылася. Мы абавязаны ў адзін голас заявіць цяперашнім і будучым пакаленням: ніхто не можа і не мае права быць раўнадушным да антысемітызму, ксенафобіі, іншых праяў расавай або рэлігійнай нецярпімасці.
Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакосту, з’яўляецца днём, калі цяперашняе пакаленне павінна зноў пацвердзіць сваю прыхільнасць прынцыпам павагі праў чалавека і прыкласці ўсе свае намаганні, каб усе народы маглі карыстацца тымі магчымасцямі абароны і правамі, за якія выступае Арганізацыя Аб’яднаных Нацый.
Прапанаваная чытачам выстаўка змяшчае больш за 50 дакументаў на рускай, нямецкай і англійскай мовах: кнігі, перыядычныя выданні, брашуры, буклеты. Сярод іх – гістарычныя, дакументальныя, мемуарныя дакументы, прызначаныя служыць таму, каб урокі Халакосту былі ўлічаны і захаваны ў памяці будучых пакаленняў.
Выстаўка будзе цікавая гісторыкам, спецыялістам у галіне міжнароднага права, сусветнай палітыкі, міжнародных зносін і праў чалавека, а таксама студэнтам, магістрантам, выкладчыкам.
Карысныя спасылкі
- Халакост і Арганізацыя Аб’яднаных Нацый: праграма асветніцкай дзейнасці
- Выступленне прэс-сакратара Пастаяннага прадстаўніцтва Расіі пры ААН Р.У. Бахціна на прэзентацыі энцыклапедыі "Халакост на тэрыторыі СССР" (9 сакавіка 2010 г.)
- Канцэрт "Памяць пра Халакост: спадчына тых, хто застаўся жывы" ў гонар 65-й гадавіны вызвалення лагера смерці Асвенцым
- Даклады Генеральнага сакратара па праграме асветніцкай дзейнасці на тэму "Халакост і Арганізацыя Аб’яднаных Нацый"
- ЮНЕСКА адзначае Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакосту
- Буклет, прысвечаны Міжнароднаму дню памяці ахвяр Халакосту (Аддзяленне ААН ў Беларусі)
- Электронныя нататкі для прамоўцаў (на англ. мове)
- Пасяджэнне Генеральнай Асамблеі па рэзалюцыі "Адмаўленне Халакосту" (A/RES/61/255 )
- 28-я спецыяльная сесія Генеральнай Асамблеі "Святкаванне шасцідзясятай гадавіны вызвалення нацысцкіх канцэнтрацыйных лагераў» Халакост і інфармацыйна-прапагандысцкая праграма Арганізацыі Аб’яднаных Нацый
- Халакост і Нюрнбергскі працэс
- Дэкларацыі і канвенцыі па тэме