З 7 ліпеня ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі (3-ці паверх, кальцавы калідор) праходзіць выстаўка "Калі гучалі паланэзы", прысвечаная 250-годдзю з дня нараджэння Міхала Клеафаса Агінскага (1765–1833).
Прадстаўнік старажытнага роду Агінскіх, які належаў да вышэйшых арыстакратычных колаў Рэчы Паспалітай, буйны палітычны дзеяч, літаратар, таленавіты кампазітар Міхал Клеафас Агінскі – асоба, якая пакінула свой адметны след у гісторыі. Сведчанне яе маштабу – рашэнне ЮНЕСКА аб’явіць 2015 год Годам Міхала Клеафаса Агінскага.
Міхал Клеафас атрымаў рознабаковую адукацыю і зрабіў бліскучую кар’еру. На першым этапе самастойнага жыцця яго больш захапіла не музычная творчасць, а грамадска-палітычная і дыпламатычная дзейнасць.
Першыя музычныя ўражанні Міхала звязаны з наведваннямі слонімскага маёнтка яго старэйшага сваяка вядомага мецэната, кампазітара, скрыпача, арфіста і кларнетыста Міхала Казіміра Агінскага. Гэтыя візіты аказалі на юнака вялікае ўражанне і ўмацавалі схільнасць да музыкі.
Пералом у жыцці Міхала Клеафаса наступіў у 1794 г., калі ён змагаўся на баку паўстанцаў Т. Касцюшкі. Палітычны лёс Агінскага-змагара склаўся трагічна: пасля падаўлення паўстання пачаўся сямігадовы шлях эмігранта-выгнанніка. Толькі пасля ўступлення на трон Аляксандра I у Агінскага з’явілася магчымасць вярнуцца на радзіму.
Мастацкая атмасфера Залесся спрыяла творчасці: Агінскі працаваў над камерна-вакальнымі і інструментальнымі мініяцюрамі. Пачаў пісаць свае літаратурныя творы – "Мемуары пра Польшчу і палякаў з 1788 да 1815 г.", у якіх ён неаднаразова падкрэсліваў сваё ліцвінскае паходжанне (прадстаўлены на выстаўцы ў перакладзе на літоўскую мову), і трактат "Лісты пра музыку", які знаходзіцца ў бібліятэцы толькі ў алічбаванай версіі. Менавіта тут, у Залессі, Агінскі напісаў свой славуты паланэз "Развітанне з Радзімай".
На сённяшні дзень вядома 20 яго паланэзаў, 4 маршы, 4 вальсы, 3 мазуркі, галоп, менуэт, шматлікія рамансы, опера "Зеліда і Валькур, або Банапарт у Каіры", напісаная на ўласнае лібрэта.
Юбілейная экспазіцыя змяшчае навуковыя, навукова-папулярныя і літаратурна-мастацкія выданні, што раскрываюць асноўныя этапы жыцця і творчай дзейнасці М.К. Агінскага, мастацтвазнаўчыя і краязнаўчыя манаграфіі і артыкулы вядомых беларускіх, а таксама замежных даследчыкаў – Ігара Бэлзы, Іва і Анджэя Залускіх, Пятра Станяка, Віктара Скарабагатава, Святлены Немагай, Сяргея Верамейчыка, Адама Мальдзіса і інш.
Музычныя творы М.К. Агінскага – паланэзы, вальсы, мазуркі, менуэты, п’есы для фартэпіяна, рамансы і інш. – прадстаўлены айчыннымі і замежнымі нотнымі выданнямі і аўдыядакументамі.
Карысна будзе азнаёміцца з аўтабіяграфіяй М.К. Агінскага, якая ўключана ў зборнік "Колькі ў небе зор... " (2009), убачыць першую публікацыю эсэ Уладзіміра Караткевіча "Песня з Паўночных Афін" (1965) у часопісе "Маладосць", клавір оперы Алега Залётнева "Міхал Клеафас Агінскі. Невядомы партрэт", прачытаць апавяданне Алеся Марціновіча "Вечна гучаць паланэзу" (зборнік "Зерне да зерня: гісторыя ў асобах", 2008) і драматызаваную паэму Алега Лойкі "Развітанне з Радзімай" (зборнік паэзіі "Ушанаванне", 2001).
Атмасферу эпохі Міхала Клеафаса ствараюць аўтарскія работы дызайнера Ганны Юхнавец.
Кантактны тэлефон: (8 017) 293 27 53.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
