З 18 кастрычніка па 8 лістапада ў зале дакументаў міжнародных арганізацый (пам. 207g) адкрыта тэматычная выстаўка “Гарады XXI стагоддзя: адкрытасць, бяспека, устойлівасць”, прысвечаная Сусветнаму дню гарадоў.
Пачынаючы з 2014 года, гэты Дзень штогод адзначаецца 31 кастрычніка. Ён быў устаноўлены рашэннем Генеральнай Асамблеі ААН (рэзалюцыя A/RES/68/239) у снежні 2013 года з мэтай прыцягнення ўвагі шырокай міжнароднай грамадскасці да праблем гарадоў свету і сусветнай урбанізацыі.
Гарады – гэта цэнтры інтэлектуальнай дзейнасці, гандлю, культуры, навукі, прадукцыйнай працы, сацыяльнага развіцця і шмат чаго іншага. 3,5 млрд чалавек – амаль палова чалавецтва – сёння жыве ў гарадах, і гэтая лічба працягвае расці. Паводле статыстычных даных ААН, да 2030 года больш за 60 % насельніцтва планеты будуць гарадскімі жыхарамі. На пачатак 1800-х гадоў у гарадах пражывала 2 % насельніцтва, а к 1950-му – ужо 30 %. Кожны дзень гарады свету папаўняюцца амаль на 180 тыс. чалавек. Такая імклівая ўрбанізацыя дае не толькі новыя магчымасці, але і выклікае цэлы шэраг новых праблем. Гарады адчуваюць значную нагрузку і рызыкі для ўстойлівага развіцця, у тым ліку ў сферы жылля, інфраструктуры, харчовай бяспекі, аховы здароўя, адукацыі, рынку працы, навакольнага асяроддзя і агульнай бяспекі.
Нягледзячы на намаганні ААН па распрацоўцы і ўкараненні праграм, накіраваных на паляпшэнне якасці жыцця гараджан, практычна ва ўсіх буйных мегаполісах і сёння захоўваюцца шматлікія формы беднасці, расце няроўнасць, дэградацыя навакольнага асяроддзя, сацыяльная і эканамічная выключанасць асобных груп насельніцтва і прасторавая сегрэгацыя. Усе гэтыя фактары прымушаюць сусветную супольнасць нарошчваць і каардынаваць далейшыя намаганні дзеля забеспячэння ўстойлівага развіцця гарадскіх і іншых населеных пунктаў.
Для выпрацоўкі эфектыўнага плана дзеянняў па забеспячэнні зручных для жыцця умоў у гарадах і кантролю яго рэалізацыі ААН правяла ўжо тры канферэнцыі, прысвечаныя населеным пунктам. Першая прайшла ў Ванкуверы ў 1976 годзе (Хабітат I), другая – у Стамбуле ў 1996 годзе (Хабітат II), а ў кастрычніку 2016 года ў Кіта (Эквадор) адбылася трэцяя канферэнцыя (Хабітат III), удзельнікі якой прынялі новы парадак дня ў сферы ўрбанізацыі, які змяшчае глабальныя стандарты ў галіне планавання, кіравання і жыцця ў гарадах.
Новы парадак дня развіцця гарадоў надае імпульс у вырашэнні праблем, звязаных з урбанізацыяй, на наступныя два дзесяцігоддзі. Гэтае пагадненне з’яўляецца прамым працягам прынятага ў верасні 2015 года Парадку дня ў галіне ўстойлівага развіцця на перыяд да 2030 года, які ўключае Мэту 11 – “Зрабіць гарады і населеныя пункты адкрытымі, бяспечнымі, жыццяздольнымі і ўстойлівымі”.
Цяперашні парадак дня развіцця гарадоў патрабуе па-новаму глянуць на працэс урбанізацыі. Ён, да прыкладу, змяшчае палажэнні, накіраваныя на павышэнне эфектыўнасці гарадскога планавання. Планавая ўрбанізацыя павялічыць здольнасць гарадоў генерыраваць занятасць і багацце і будзе спрыяць разнастайнасці і сацыяльнай згуртаванасці паміж рознымі класамі, культурамі, этнасамі і рэлігіямі. “Мы маем намер дамагчыся таго, каб усе жыхары гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу карысталіся роўнымі правамі і роўнымі магчымасцямі...”, – гаворыцца ў прынятым дакуменце. На выстаўцы прадстаўлена больш за 70 дакументаў на рускай і англійскай мовах: кнігі, перыядычныя выданні, мімеаграфаваныя матэрыялы ААН, брашуры, буклеты.
Выстаўка ўключае наступныя тэматычныя раздзелы:
- Працэс урбанізацыі і ўстойлівае развіццё гарадоў
- Планаванне і кіраванне развіццём гарадоў. Дзейнасць ААН-Хабітат
- Сацыяльна-эканамічныя праблемы развіцця гарадоў
- Гарадское асяроддзе і экалогія горада
- Сацыяльна-культурнае развіццё гарадоў
- Найбуйнейшыя мегаполісы свету: на шляху ў будучыню
Выстаўка будзе цікавая выкладчыкам, аспірантам і студэнтам вышэйшых навучальных устаноў гуманітарнага і эканамічнага профіляў, навуковым работнікам, спецыялістам у галіне геаграфіі, дэмаграфіі, сацыёлагам, архітэктарам, работнікам органаў дзяржаўнага кіравання, а таксама ўсім, хто цікавіцца працэсам урбанізацыі і сацыяльна-эканамічным развіццём гарадоў і населеных пунктаў.
Карысныя спасылкі
- Сусветны дзень гарадоў
- Сусветны дзень Хабітат (1-шы панядзелак кастрычніка)
- Канферэнцыя Хабітат II (Стамбул, Турцыя, 3–14 чэрвеня 1996 года)
- Праграма Арганізацыі Аб’яднаных Нацый па населеных пунктах (ААН-Хабітат)
- Мэта 11: Забеспячэнне адкрытасці, бяспекі, жыццястойкасці і экалагічнай устойлівасці гарадоў і населеных пунктаў
Дакументы
- Рэзалюцыя аб заснаванні Дня (A/RES/68/239)
- Новы парадак устойлівага развіцця гарадоў (Хабітат III)
- Дэкларацыі па населеных пунктах
- Даклады ААН-Хабітат Генеральнай асамблеі ААН