З 14 красавіка па 16 мая ў зале дакументаў міжнародных арганізацый (пам. 207g) адкрыта выстаўка “Чарнобыль, наша памяць і боль”, прысвечаная 30-годдзю з дня аварыі на Чарнобыльскай АЭС.

Чарнобыльская катастрофа здарылася 26 красавіка 1986 года: прыкладна ў 1:24 на 4-м энергаблоку Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі (ЧАЭС) адбыўся выбух, які поўнасцю разбурыў рэактар. У атмасферу было выкінута радыеактыўных рэчываў у 300 разоў больш, чым пасля атамнай бамбардзіроўкі японскага горада Хірасімы ў 1945 годзе.

Страшная аварыя на Чарнобыльскай АЭС стала самай буйной у гісторыі чалавецтва тэхнагеннай катастрофай. Тэрыторыі 17 краін Еўропы агульнай плошчай 207,5 тыс. квадратных кіламетраў пацярпела ад радыеактыўных ападкаў. Каля 70 % радыеактыўных ападкаў прыйшлося на Беларусь – забруджванню падверглася амаль чвэрць тэрыторыі нашай краіны (23 %).

Эканамічная шкода ад наступстваў чарнобыльскай катастрофы для Беларусі склала 235 млрд долараў. На чарнобыльскіх тэрыторыях спынілі працу каля 350 прамысловых прадпрыемстваў, 95 бальніц, 54 буйныя аграпрамысловыя аб’яднанні, 600 школ і дзіцячых садоў, 550 прадпрыемстваў гандлю і сэрвісу. Катастрофа нанесла істотныя страты сельскагаспадарчаму сектару Беларусі. Краіна страціла каля пятай часткі ўсіх сельскагаспадарчых угоддзяў. У зоне забруджвання апынуліся 132 радовішчы розных відаў мінеральна-сыравінных рэсурсаў і каля чвэрці ляснога фонду нашай дзяржавы.

Ад наступстваў аварыі пацярпелі каля двух мільёнаў жыхароў краіны. Больш за 1,3 мільёна чалавек, у тым ліку паўмільёна дзяцей і падлеткаў, па-ранейшаму пражываюць на забруджаных тэрыторыях. Медыцынскія наступствы аварыі адлюстраваліся ў значным росце анкалагічных захворванняў. Аварыя таксама мела складаны сацыяльна-псіхалагічны эфект: з-за перасялення і пагаршэння здароўя многія жыхары Беларусі вымушаны былі памяняць звыклы лад жыцця і змяніць работу. Адаптацыя да новых умоў часта праходзіла для людзей балюча.

Чарнобыльская трагедыя дала штуршок развіццю міжнароднага супрацоўніцтва і міжнароднай дапамогі ў ліквідацыі наступстваў чарнобыльскай аварыі і ўзнаўленні нармальнага жыцця на пацярпелых тэрыторыях. Значны аб’ём работы па сістэматызацыі назапашанага вопыту і распрацоўцы рэкамендацый у справе пераадолення наступстваў чарнобыльскай трагедыі ажыццяўляецца ў рамках Арганізацыі Аб’яднаны Нацый. У прыватнасці, гэтую работу ажыццяўляюць Навуковы камітэт ААН па дзеянні атамнай радыяцыі і Спецыяльная міжустаноўчая мэтавая група па змякчэнні наступстваў чарнобыльскай ядзернай аварыі. У 2003–2005 гадах для сістэматызацыі і дасканалага вывучэння пытанняў, звязаных з наступствамі аварыі на ЧАЭС, быў заснаваны Чарнобыльскі форум ААН. Рэзалюцыяй Генеральнай Асамблеі ААН (A/RES/62/9) трэцяе дзесяцігоддзе пасля чарнобыльскай аварыі (2006–2016) было абвешчана Дзесяцігоддзем узнаўлення і ўстойлівага развіцця пацярпелых тэрыторый. У снежні 2013 года 68-й сесіяй Генеральнай Асамблеі ААН прынята рэзалюцыя “Умацаванне міжнароднага супрацоўніцтва і каардынацыя намаганняў у справе вывучэння, змякчэння і мінімізацыі наступстваў чарнобыльскай катастрофы” (A/RES/68/99). У дакуменце дадзена высокая ацэнка дзейнасці ўрадаў пацярпелых дзяржаў па пераадоленні наступстваў катастрофы і змяшчаецца заклік да ўсіх зацікаўленых арганізацый сістэмы ААН падтрымліваць іх намаганні, у тым ліку шляхам выдзялення неабходных рэсурсаў на ажыццяўленне звязаных з Чарнобылем сацыяльна-эканамічных і медыка-экалагічных праграм.

Мінула 30 гадоў. Беларусь набыла вымушаны вопыт жыцця і работы ва ўмовах доўгачасовага радыеактыўнага забруджвання вялікай тэрыторыі. Сёння мы маем аўтарытэтныя навуковыя школы ў галіне радыялогіі і радыяцыйнай медыцыны; перадавую вытворчасць радыеметрычнага абсталявання; развітыя сістэмы заканадаўства, медыцынскай і сацыяльнай абароны, радыяцыйнага кантролю, кіравання сельскай і лясной гаспадаркай на забруджаных тэрыторыях. Беларусь робіць якасны пераход ад краіны, найбольш пацярпелай ад Чарнобыля, да дзяржавы, якая назапасіла неацэнны навукова-практычны, кіраўнічы вопыт. Абагульнены вопыт нашай краіны ў пераадоленні наступстваў чарнобыльскай катастрофы служыць усяму чалавецтву.

На выстаўцы прадстаўлена больш за 70 дакументаў на рускай, англійскай і нямецкай мовах: кнігі, перыядычныя выданні, буклеты.

Экспазіцыя змяшчае наступныя тэматычныя раздзелы:

Аварыя на ЧАЭС: маштабы трагедыі.
Экалагічныя і сацыяльна-эканамічныя наступствы чарнобыльскай катастрофы.
Сацыяльна-медыцынскія наступствы аварыі на ЧАЭС.
Міжнароднае супрацоўніцтва і міжнародная дапамога ў пераадоленні наступстваў аварыі і ўзнаўленні пацярпелых рэгіёнаў.

Выстаўка будзе цікавая медыцынскім работнікам, эколагам, сацыёлагам, эканамістам, спецыялістам у галіне атамнай энергетыкі, міжнароднага права і міжнародных адносін, студэнтам і выкладчыкам ВНУ.

Спіс літаратуры

Карысныя спасылкі

Чарнобыль, наша памяць і боль

Інфармацыйныя рэсурсы

Паслугі