З 2 мая па 8 чэрвеня ў аддзеле абслугоўвання афіцыйнымі дакументамі бібліятэкі (пам. 207) адкрыта тэматычная выстаўка “Біялагічная разнастайнасць і ўстойлівае развіццё”, прысвечаная Міжнароднаму дню біялагічнай разнастайнасці.
Гэты Дзень быў абвешчаны Генеральнай Асамблеяй ААН 20 снежня 2000 года (рэзалюцыя № A/RES/55/201) і штогод адзначаецца 22 мая – у дзень прыняцця ўзгодненага тэксту Канвенцыі аб біялагічнай разнастайнасці.
Асноўная мэта святкавання Міжнароднага дня біялагічнай разнастайнасці – прыцягненне ўвагі грамадскасці да пытання неабходнасці захавання натуральных экалагічных сістэм, жывёльнага і расліннага свету.
Біялагічная разнастайнасць – гэта ўся разнастайнасць жыцця на планеце, усе існуючыя і суіснуючыя прыродныя сістэмы. Лёс чалавецтва цесна звязаны з біялагічнай разнастайнасцю. Кожны від жывёл, раслін і мікраарганізмаў важны для жыцця на Зямлі і, у тым ліку, для чалавека. Біялагічныя рэсурсы з’яўляюцца асновай, на якой будуюцца цывілізацыі. На жаль, у наш час біялагічная разнастайнасць відаў імкліва скарачаецца. Шмат у чым віной таму – актыўная дзейнасць чалавека, якая губіць прыродныя сістэмы і іх насельнікаў. Празмернае выкарыстанне прэснай вады, энергетычных рэсурсаў, масавая высечка лесу, сучасныя метады вядзення сельскай гаспадаркі і іншыя віды дзейнасці чалавека аказваюць разбуральнае ўздзеянне на навакольнае асяроддзе, прыводзячы да скарачэння біялагічнай разнастайнасці. Кожны дзень з твару Зямлі знікае каля 100 відаў жывых арганізмаў. На сённяшні дзень пад пагрозай знікнення знаходзяцца больш за 7 тысяч відаў жывёл і амаль 60 тысяч відаў раслін. На Зямлі засталося нямногім больш за 55 % першапачатковага ляснога покрыву, знішчана амаль 10 % каралавых рыфаў. Глабальныя змены ў атмасферы, такія як разбурэнне азонавага пласта і змяненне клімату, толькі дадаюць праблеме вастрыні. Амаль 60 % экасістэм планеты ўжо не ў стане выконваць у поўным аб’ёме экалагічныя функцыі, ад якіх залежыць наша існаванне.
Усведамляючы важнасць прыняцця пэўных і рашучых мер для захавання біялагічнай разнастайнасці выглядаў на нашай планеце, сусветныя лідары сабраліся на Канферэнцыю ААН па навакольным асяроддзі і ўстойлівым развіцці, якая праводзілася ў 1992 годзе ў Рыа-дэ-Жанейра (Бразілія). На канферэнцыі была прынята Канвенцыя аб біялагічнай разнастайнасці, і сёння яе бакамі з’яўляюцца 196 дзяржаў. Канвенцыя прадугледжвае, што дзяржавы нясуць адказнасць за захаванне сваёй біялагічнай разнастайнасці і ўстойлівае выкарыстанне сваіх біялагічных рэсурсаў, распрацоўваюць нацыянальныя стратэгіі і планы захавання і ўстойлівага выкарыстання біялагічнай разнастайнасці, інтэгруючы іх у больш шырокія нацыянальныя планы ў галіне аховы навакольнага асяроддзя і развіцця.
У Рэспубліцы Беларусь Канвенцыя аб біялагічнай разнастайнасці ратыфікавана Пастановай Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь ад 10.06.93 № 2358-XII "Аб ратыфікацыі Канвенцыі аб біялагічнай разнастайнасці". Перспектыўныя прыярытэтныя кірункі па выкананні Канвенцыі вызначаны ў "Нацыянальнай стратэгіі і Плане дзеянняў па захаванні і ўстойлівым выкарыстанні біялагічнай разнастайнасці Рэспублікі Беларусь". Міністэрствам прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, іншымі зацікаўленымі дзяржаўнымі органамі пастаянна вядзецца работа па намечаных у Нацыянальнай стратэгі кірунках. Так, у рэспубліцы прыняты і ўступілі ў дзеянне Закон "Аб ахове навакольнага асяроддзя", Закон "Аб раслінным свеце", Закон "Аб жывёльным свеце", шэраг іншых нарматыўных прававых дакументаў, закліканых забяспечыць прававую і эканамічную аснову захавання і ўстойлівага выкарыстання біялагічнай разнастайнасці.
На выстаўцы прадстаўлена звыш 100 дакументаў на рускай і англійскай мовах. Вялікую частку экспазіцыі складаюць дакументы міжнародных арганізацый: кнігі, брашуры, мімеаграфаваныя матэрыялы ААН, перыядычныя выданні.
Экспазіцыя змяшчае наступныя тэматычныя раздзелы:
- Біялагічная разнастайнасць і ўстойлівае развіццё.
- Міжнароднае і рэгіянальнае супрацоўніцтва і ўзаемадзеянне ў галіне захавання біялагічнай разнастайнасці. Нарматыўна-прававыя дакументы па захаванні біяразнастайнасці і навакольнага асяроддзя.
- Ахова біялагічнай разнастайнасці ў Рэспубліцы Беларусь.
- Захаванне біялагічнай разнастайнасці знікаючых відаў флоры і фаўны.
Выстаўка будзе цікавая студэнтам і аспірантам экалагічных, біялагічных і геаграфічных спецыяльнасцей, спецыялістам у галіне прыродакарыстання і аховы навакольнага асяроддзя, навуковым работнікам, а таксама ўсім, хто цікавіцца праблемай захавання біялагічнай разнастайнасці нашай планеты.
Карысныя спасылкі
- Канвенцыя аб біялагічнай разнастайнасці (сайт)
- Міжнародны дзень біялагічнай разнастайнасці
- Сусветны дзень навакольнага асяроддзя (5 чэрвеня)
- Міжнародны дзень Маці-Зямлі (22 красавіка)
- Міжнародны год лясоў (2011 год)
- Міжнародны год біяразнастайнасці (2010 год)
- Міжнародны год планеты Зямля (2008 год)
- Дзесяцігоддзе біяразнастайнасці Арганізацыі Аб’яднаных Нацый (2011–2020 гады)
Дакументы
- Глабальная перспектыва ў галіне біяразнастайнасці, 4-ты выпуск (PDF). Прамежкавая ацэнка прагрэса ў ажыццяўленні Стратэгічнага плана ў галіне захавання і ўстойлівага выкарыстання біяразнастайнасці на 2011–2020 гады
- Канвенцыя аб біялагічнай разнастайнасці (1992 год)
- Нагойскі пратакол рэгулявання доступу да генетычных рэсурсаў і сумеснага выкарыстання на справядлівай і роўнай аснове выгод ад іх прымянення да Канвенцыі аб біялагічнай разнастайнасці (2010 год)
- Бонская канвенцыя па захаванні мігруючых відаў дзікіх жывёл (1979 год)
- Канвенцыя аб міжнародным гандлі відамі дзікай флоры і фаўны, якія знаходзяцца пад пагрозай знікнення (1973 год)
- Захаванне біялагічнай разнастайнасці (Раздзел 15 Парадку дня на XXI стагоддзе)
- Пекінская заява аб барацьбе з апустыньваннем і садзейнічанні ўстойліваму развіццю і даклад Міжнароднай канферэнцыі па барацьбе з апустыньваннем (Пекін, 22–24 студзеня 2008 года)
- Нацыянальны план дзеянняў па захаванні і ўстойлівым выкарыстанні біялагічнай разнастайнасці на 2016–2020 гады
- Пастанова Савета Міністраў ад 3.09.2015 № 743
- Стратэгія па біяразнастайнасці ад 3.09.2015