Мапа
Версія для людзей з дрэнным зрокам
Звычайная версія

ГалоўнаяІнфармацыйныя рэсурсыЭлектронныя інфармацыйныя рэсурсыРэсурсы Нацыянальнай бібліятэкі БеларусіВіртуальныя праекты, выстаўкі і калекцыіВіртуальныя праекты бібліятэкіЮНЕСКА і Беларусь: этапы плённага ўзаемадзеяння

ЮНЕСКА і Беларусь: этапы плённага ўзаемадзеяння

да 70-годдзя ўступлення Беларусі ў ЮНЕСКА

(1954–2024)

У 2024 годзе Рэспубліка Беларусь адзначае 70-годдзе свайго ўступлення ў Арганізацыю Аб'яднаных Нацый па пытаннях адукацыі, навукі і культуры (ЮНЕСКА).

ЮНЕСКА – важны партнёр Беларусі ў вырашэнні задач у сацыякультурнай сферы, а таксама ўнікальная платформа для прапаганды дасягненняў у галіне культуры, навукі, адукацыі і інфармацыйных тэхналогій, для прасоўвання знешнепалітычных ініцыятыў дзяржавы і развіцця ўзаемавыгадных двухбаковых кантактаў.

Рэспубліка Беларусь надае вялікае значэнне супрацоўніцтву з ЮНЕСКА, займае актыўную пазіцыю ў кіруючых і дапаможных органаў Арганізацыі, робіць значны ўнёсак у фарміраванне яе палітыкі і парадку дня, удзельнічае ў распрацоўцы нарматыўных дакументаў, ініцыіруе новыя напрамкі дзейнасці.

Гэты віртуальны праект раскрывае найбольш важныя напрамкі супрацоўніцтва Рэспублікі Беларусь і ЮНЕСКА.

Структура праекта


ЮНЕСКА. Асноўныя факты

ЮНЕСКА – спецыялізаваная ўстанова ў сістэме Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, якая садзейнічае ўмацаванню міра, выкараненню галечы, устойліваму развіццю і міжкультурнаму дыялогу пры дапамозе адукацыі, навукі, культуры, камунікацыі і інфармацыі.

ЮНЕСКА была створана на канферэнцыі Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, якая адбылася ў лістападзе 1945 года ў Лондане. 16 лістапада 1945 года 37 дзяржаў падпісалі Статут новай міжнароднай арганізацыі, якая стала правапераемніцай Міжнароднага камітэта Лігі Нацый па пытаннях інтэлектуальнага супрацоўніцтва і яго выканаўчай установы – Міжнароднага інстытута інтэлектуальнага супрацоўніцтва. Статут набыў сілу 4 лістапада 1946 года.

У рамках свайго мандата ЮНЕСКА выконвае наступныя функцыі:

  • праводзіць даследаванні ў галіне адукацыі, навукі, інфармацыі і камунікацыі;
  • садзейнічае распаўсюджваннюі перадачы ведаў, абмену імі;
  • рыхтуе міжнародныя акты і рэкамендацыі ў галіне сваёй кампетэнцыі;
  • ажыццяўляе тэхнічнае супрацоўніцтва;
  • здзяйсняе абмен спецыялізаванай інфармацыяй.

Асновай для ўсіх стратэгій, праграм і мерапрыемстваў ЮНЕСКА служаць асобныя задачы міжнароднай супольнасці – узгодненыя на міжнародным узроўні Мэты ўстойлівага развіцця (МУР), вызначаныя ў Парадку дня ў галіне ўстойлівага развіцця на перыяд да 2030 года, які быў прыняты Генеральнай Асамблеяй ААН у 2015 годзе.

Статут Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па пытаннях адукацыі, навукі і культуры

ЮНЕСКО. Цели, структуры, деятельность. Хроника, факты и цифры

Mayor, F. UNESCO – an ideal in action

What are UNESCO institutes and leaders?

Valderrama, M. F. A History of UNESCO

60 ans d'histoire de l'UNESCO

Sixty years of science at UNESCO, 1945–2005

Доклад Генерального директора, 2018–2021 гг.

Утвержденные программа и бюджет, 2022–2025 гг.

Основные документы : издание 2022 года

Акты Генеральной конференции. Т. 1 : Резолюции

Акты Генеральной конференции. Т. 2 : Стенографические отчеты

Исполнительный совет ЮНЕСКО : издание 2022 года

Решения, принятые Исполнительным советом

Краткие отчеты Исполнительного совета

Образование для всех, 2000–2015 гг.

Global education digest

Образование в интересах людей и планеты

Доклад ЮНЕСКО по науке

ICTs to access information and knowledge for persons with disabilities

World social science report

Global ocean science report

World trends in freedom of expression and media development

Culture: urban future

Инвестирование в культурное разнообразие и диалог между культурами
Назад
Вперед


Асноўныя напрамкі дзейнасці ЮНЕСКА прадстаўлены ў пяці праграмных сектарах: адукацыя, прыродазнаўчыя навукі, сацыяльныя і гуманітарныя навукі, культура, камунікацыя і інфармацыя.

Найвышэйшым органам ЮНЕСКА з'яўляецца Генеральная канферэнцыя. Яна складаецца з паўнамоцных дэлегацый усіх дзяржаў-членаў і асацыяваных членаў і збіраецца на чарговыя сесіі раз у два гады. Генеральная канферэнцыя вызначае кірунак і агульныя пытанні дзейнасці ЮНЕСКА, зацвярджае чатырохгадовую праграму і бюджэт, а таксама сярэднетэрміновую (васьмігадовую) стратэгію, прымае ў арганізацыю новыя дзяржавы-члены. Яна выбірае членаў Выканаўчага савета і прызначае генеральнага дырэктара. Цяпер генеральны дырэктар ЮНЕСКА – Одры Азуле (Францыя).

У перыяд паміж сесіямі Генеральнай канферэнцыі асноўным кіруючым органам ЮНЕСКА з'яўляецца Выканаўчы савет. Ён збіраецца на чарговыя сесіі два разы ў год і ў якасці адміністрацыйнага органа ажыццяўляе падрыхтоўку работы Генеральнай канферэнцыі і адказвае за эфектыўнае выкананне яе рашэнняў.

Пастаянна дзеючым выканаўчым органам ЮНЕСКА з'яўляецца Сакратарыят.

На гэты час членамі ЮНЕСКА з'яўляюцца 194 дзяржавы і 12 асацыяваных членаў – тэрыторый, якія не нясуць адказнасць за знешнюю палітыку. У склад арганізацыі ўваходзіць больш за 60 бюро і падраздзяленняў, размешчаных у розных частках свету.

Штаб-кватэра арганізацыі размешчана ў Парыжы, Францыя.


Спіс літаратуры

  • ЮНЕСКА: агульныя звесткі

    Наверх

  • Гісторыя ЮНЕСКА

    Наверх

  • Дакументы кіруючых органаў ЮНЕСКА

    Наверх

  • Сусветныя даклады ЮНЕСКА

    Наверх


Назад
Вперед

Беларуская ССР у ЮНЕСКА: гісторыя адносін

Беларуская ССР стала членам ЮНЕСКА 12 мая 1954 года. У кастрычніку 1956 года пастановай урада рэспублікі была створана міжведамасная Камісія БССР па справах ЮНЕСКА пад кіраўніцтвам міністра культуры Р. Я. Кісялёва. У склад камісіі ўвайшлі прадстаўнікі навукі, культуры, асветы, прафсаюзных і маладзёжных арганізацый рэспублікі. На камісію была ўскладзена задача практычнага развіцця супрацоўніцтва паміж БССР і ЮНЕСКА. У рамках камісіі ствараліся камітэты па ажыццяўленні асноўных праектаў і праграм ЮНЕСКА, якія аб'ядноўвалі значных спецыялістаў розных галін навукі, выдатных дзеячаў асветы, літаратуры і мастацтва рэспублікі.

На працягу многіх гадоў пасля ўступлення Беларусі ў ЮНЕСКА гэта арганізацыя была трыбунай для распаўсюджвання інфармацыі пра рэспубліку, яе эканамічны патэнцыял і дасягненні культуры і адным з нямногіх каналаў яе ўдзелу ў міжнародным жыцці.

Беларуская ССР прымала актыўны ўдзел у практычным ажыццяўленні праграм і праектаў ЮНЕСКА, у мерапрыемствах па развіцці і ўмацаванні супрацоўніцтва паміж дзяржавамі і народамі.

Прадстаўнікі БССР удзельнічалі ў рабоце пераважнай часткі канферэнцый, пасяджэнняў і сімпозіумаў ЮНЕСКА, на якіх выступалі з дакладамі і паведамленнямі аб развіцці адукацыі, навукі і культуры ў рэспубліцы, уносілі важныя прапановы, шэраг якіх у далейшым быў замацаваны ў праграмах дзейнасці ЮНЕСКА.

Крыніца: часопіс “Вестник внешнеэкономических связей Республики Беларусь "Восток + Запад”

Перадаючы назапашаны вопыт у галіне развіцця народнай асветы, навукі і культуры, дэлегаты БССР прадастаўлялі ў распараджэнне ЮНЕСКА кваліфікаваных спецыялістаў для аказання дапамогі ў гэтых сферах краінам, якія вызваліліся ад каланіяльнай залежнасці.

Пры актыўным удзеле БССР у ЮНЕСКА быў прыняты шэраг важных міжнародна-прававых актаў, якія вызначалі асноўныя прынцыпы дзейнасці арганізацыі і яе дзяржаў-членаў у галіне адукацыі, навукі, культуры і інфармацыі.


Спіс літаратуры

  • Удзел Беларускай ССР у дзейнасці ЮНЕСКА

    Наверх


Назад
Вперед

Рэспубліка Беларусь і ЮНЕСКА

Пасля здабыцця Рэспублікай Беларусь незалежнасці і суверэнітэту ў 1991 годзе супрацоўніцтва нашай краіны з ЮНЕСКА значна актывізавалася і пачало развівацца больш эфектыўна і дынамічна. Гэта супрацоўніцтва адкрыла перад установамі навукі, культуры і адукацыі Беларусі магчымасць міжнароднага інтэлектуальнага абмену для прыцягнення сусветнага вопыту, інфармацыйных рэсурсаў, тэхнічнай і іншай дапамогі.

Беларусь шмат разоў абіралася ў члены Выканаўчага савета ЮНЕСКА – на перыяды 1989–1993 гг., 1999–2001 гг., 2001–2003 гг., 2003–2005 гг. і з 2009–2011 гг., 2011–2013 гг., 2017–2019 гг., 2019–2021 гг.

Пачынаючы з 1991 года рэгулярнымі сталі візіты кіраўніцтва ЮНЕСКА ў Беларусь. З гэтага часу нашу краіну наведвалі ўсе генеральныя дырэктары ЮНЕСКА: у 1991 годзе – Амаду-Махтар М’Боу, у 1998-м – Федэрыка маёр Сарагоса, у 2002 годзе – Каіціра Мацуура, у 2014-м – Ірына Бокава. Па выніках візітаў былі падпісаны мемарандумы аб супрацоўніцтве паміж урадам Рэспублікі Беларусь і ЮНЕСКА.

Крыніца: кніга “ЮНЕСКО и Беларусь : 60 лет сотрудничества”

Як прадугледжана Статутам Арганізацыі з 1956 года ў Беларусі дзейнічае Нацыянальная камісія па справах ЮНЕСКА, у склад якой уваходзяць кіраўнікі міністэрстваў адукацыі, культуры, інфармацыі, спорту і турызму, Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, прадстаўнікі Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь і Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, рэктары вядучых вышэйшых навучальных устаноў, дырэктары музеяў, кіраўнікі грамадскіх арганізацый.

Старшынёй Нацыянальнай камісіі з мая 2023 года з’яўляецца Міністр замежных спраў Рэспублікі Беларусь Сяргей Алейнік. Рабочы апарат Нацыянальнай камісіі – сакратарыят, які дзейнічае пры Міністэрстве замежных спраў Рэспублікі Беларусь. У рамках камісіі дзейнічаюць тэматычныя камітэты па пытаннях адукацыі, культуры, інфармацыі, навукі і прыродазнаўчай адукацыі, моладзі і клубаў ЮНЕСКА. У рамках камісіі працуюць тэматычныя камітэты па пытаннях адукацыі, культуры, інфармацыі, навукі і прыродазнаўчанавуковай адукацыі, моладзі і клубаў ЮНЕСКА.


Спіс літаратуры

  • Супрацоўніцтва Рэспублікі Беларусь і ЮНЕСКА

    Наверх

  • Хроніка падзей

    Наверх


Назад
Вперед

Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне адукацыі

Адной з задач удзелу Беларускай ССР у дзейнасці ЮНЕСКА з'яўлялася інфармаванне сусветнай супольнасці аб дасягненнях рэспублікі ў сферы адукацыі. БССР прымала ўдзел ў Сусветнай эксперыментальнай праграме распаўсюджвання пісьменнасці, у штогадовых канферэнцыях Міжнароднага бюро асветы і іншых адукацыйных форумах ЮНЕСКА. Беларускія спецыялісты ўдзельнічалі ў распрацоўцы Канвенцыі аб тэхнічнай і прафесійнай адукацыі (1989).

З 1991 года супрацоўніцтва з ЮНЕСКА было накіравана на рэфармаванне сістэмы сярэдняй і вышэйшай адукацыі Рэспублікі Беларусь, развіццё праграм прафесійна-тэхнічнага навучання, садзейнічанне бесперапыннай адукацыі.

У 1992 годзе пры падтрымцы ЮНЕСКА ў Мінску быў створаны Міжнародны вышэйшы каледж па радыеэкалогіі (цяпер – Міжнародны дзяржаўны экалагічны ўніверсітэт імя А. Д. Сахарава).


Образование для устойчивого развития: на пути к обществу знания

Образование для всех – Дакарские рамки действий в Беларуси

Наука и образование на пороге III тысячелетия

Основные направления реформирования общеобразовательной школы Беларуси

Тестирование в образовании: проблемы и пути развития

Моделирование и параметризация педагогических тестов

Инклюзивное образование: путь в будущее

Непрерывное профессиональное образование лиц с особыми потребностями

Образование в Беларуси: национальный доклад, 2004

Система образования Республики Беларусь: основные показатели и тенденции развития

Образование для всех: тенденции развития национальной системы образования

Развитие образования: национальный доклад, 2001

Развитие образования: национальный доклад, 1994

Развитие системы образования: национальный доклад, 1992

Высшее образование в Белорусской ССР

Образование в Белорусской ССР: итоги и перспективы

Подготовка старшеклассников к жизни в поликультурном мире (пособие для педагогов)

Экологическая этика (справочник для детей, учителей, родителей)

Глобальная биоэтика для студентов и школьников (учебно-методическое пособие)

Биоэтика и экоэтика для школьного и внешкольного образования (учебно-методическое пособие)

Профессионально-техническое образование и образование для устойчивого развития

Художественно-эстетическое образование в Республике Беларусь

Основы радиоэкологии и безопасной жизнедеятельности (пособие для учителей школ)
Назад
Вперед


Дэлегацыі Рэспублікі Беларусь прымалі ўдзел у Сусветным форуме па адукацыі (2000, Дакар), Міжнародным форуме сеткі кафедр ЮНЕСКА (2002, Парыж), 47-й Міжнароднай канферэнцыі па адукацыі (2004, Жэнева), III Міжнародным кангрэсе па тэхнічнай і прафесійнай адукацыі (2012, Шанхай), IV Міжнароднай канферэнцыі “За раўнавагу свету” (2019, Гавана), Сусветнай канферэнцыі па выхаванні і адукацыі дзяцей малодшага ўзросту (2022, Ташкент), 13-м маладзёжным форуме ЮНЕСКА (2023, Парыж).

21 мая 2021 года з нагоды 100-годдзя Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта адбылося ўрачыстае мерапрыемства Нацыянальнай камісіі Беларусі па справах ЮНЕСКА. Раней, на 40-й сесіі Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА, было прынята рашэнне аб унясенні стагоддзя БДУ ў спіс памятных дат гэтай арганізацыі. З нагоды 100-годдзя з дня заснавання ўніверсітэта за плённую міжнародную дзейнасць у галіне навукі і адукацыі, значны ўклад у развіццё супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА міністр МЗС Уладзімір Макей уручыў рэктару ўніверсітэта Андрэю Каралю адрасаваны калектыву БДУ дыплом Нацыянальнай камісіі па справах ЮНЕСКА.

Беларускія навуковыя і адукацыйныя ўстановы ўдзельнічаюць у праграме “УНІТВІН / Кафедры ЮНЕСКА”, у руху клубаў ЮНЕСКА, у праекце “Асацыяваныя школы ЮНЕСКА”.


Міжнародныя і рэспубліканскія канферэнцыі па пытаннях адукацыі, праведзеныя пры ўдзеле ЮНЕСКА

1995 г. – нацыянальная нарада па рэфармаванні сістэмы адукацыі Беларусі з удзелам еўрапейскіх экспертаў і Сакратарыята ЮНЕСКА;

1999 г. – міжнародная канферэнцыя “Гісторыя штодзённасці і правы чалавека”, арганізаваная Інстытутам міжнароднага даследавання школьных падручнікаў, Германскай і Беларускай камісіямі па справах ЮНЕСКА;

2000 г. – міжнародны кангрэс “Навука і адукацыя на парозе III тысячагоддзя”, арганізаваны пры падтрымцы Венецыянскага офіса ЮНЕСКА;

2002 г. – міжнародны семінар “Адукацыя для ўсіх – Дакарскія рамкі дзеянняў у Беларусі” з удзелам Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА;

2002 г. – міжнародная канферэнцыя ЮНЕСКА “Свет для жанчын. Жанчыны для свету”;

2003 г. – семінар “Вопыт і перспектывы развіцця зместу адукацыі ў XXI стагоддзі”, арганізаваны пры садзейнічанні Міжнароднага бюро асветы;

2004 г. – “Міжнародная сустрэча экспертаў па палітыцы ў галіне сярэдняй адукацыі” ў рамках праграмы “Адукацыя для ўсіх”, арганізаваная пры падтрымцы Бюро ЮНЕСКА ў Маскве;

2005 г. – міжнародны форум “Адукацыя для ўстойлівага развіцця: на шляху да грамадства ведаў” пад эгідай ЮНЕСКА;

2005 г. – міжнародная канферэнцыя “Тэсціраванне ў адукацыі: праблемы і шляхі развіцця”, арганізаваная сумесна з Інстытутам статыстыкі ЮНЕСКА;

2007 г. – міжнародная канферэнцыя “Мадэліраванне і параметрызацыя педагагічных тэстаў”;

2009 г. – міжнародная канферэнцыя “Прафесійна-тэхнічная адукацыя і адукацыя для ўстойлівага развіцця”;

2009 г. – семінар “Інтэграваныя формы навучання ў галіне фундаментальнай хіміі”, праведзены пры фінансавай падтрымцы Бюро ЮНЕСКА ў Маскве;

2011 г. – канферэнцыя “Міжкультурнае ўзаемадзеянне ў сучасным адукацыйным асяроддзі: стан, праблемы, перспектывы”;

2013 г. – міжнародная канферэнцыя “Прафесійная адукацыя ва ўмовах глабальных выклікаў”;

2015 г. – рэспубліканская канферэнцыя “Глабальная біяэтыка ў сацыяльным вымярэнні: адукацыя і асвета моладзі” ў рамках праекта ЮНЕСКА “Глабальная біяэтыка ў кантэксце адукацыі моладзі”;

2014–2016 гг. – серыя семінараў, лекцый і прэзентацый у Беларускім дзяржаўным універсітэце па праекце “Пераемнасць навучання прыродазнаўчым навукам моладзі – аснова ўстойлівага развіцця рэгіёнаў” у рамках Праграмы ўдзелу ЮНЕСКА;

2015–2017 гг. – міжнародныя канферэнцыі “Бесперапынная прафесійная адукацыя асоб з абмежаванымі магчымасцямі”, “Бесперапынная прафесійная адукацыя асоб з асаблівымі патрэбамі”, праведзеныя пры падтрымцы Нацыянальная камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА;

2022 г. семінар “Удасканаленне дзейнасці кафедр ЮНЕСКА ў Рэспубліцы Беларусь”. Мерапрыемства было ініцыявана Нацыянальнай камісіяй Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА;

2015–2023 гг. – міжнародныя канферэнцыі “Бесперапынная прафесійная адукацыя асоб з абмежаванымі магчымасцямі” і “Бесперапынная прафесійная адукацыя асоб з асаблівымі патрэбамі”, праведзеныя пры падтрымцы Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА;

2023 г. – семінар “Павышэнне дасведчанасці грамадзянскай супольнасці па пытаннях аховы навакольнага асяроддзя для дасягнення Мэт устойлівага развіцця” ў рамках фінансуемай ЮНЕСКА Праграмы ўдзелу на 2022–2023 гады;

20 снежня 2023 г. – круглы стол “Экалагічная адукацыя ў краінах СНД”, з удзелам кафедр ЮНЕСКА, якія дзейнічаюць у Рэспубліцы Беларусь.

Спіс літаратуры

  • Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне адукацыі

    Наверх

  • Кафедры ЮНЕСКА Беларусі

    Наверх

  • Клубы ЮНЕСКА ў Беларусі

    Наверх

  • Канферэнцыі, праведзеныя пры ўдзеле ЮНЕСКА

    Наверх

  • Выдадзена пры падтрымцы ЮНЕСКА

    Эка- і біяэтыка

    Наверх

  • Публікацыі ЮНЕСКА аб сістэме адукацыі ў Беларусі

    Наверх

  • Даклады Беларусі, прадстаўленыя ЮНЕСКА

    Наверх


Назад
Вперед

Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне навукі

Супрацоўніцтва Беларускай ССР і ЮНЕСКА ў галіне навукі вялося ўжо с пачатку 1970-х гадоў. Беларускія дэлегаты ўдзельнічалі ў рабоце Міжурадавай канферэнцыі экспертаў па падрыхтоўцы Міжнароднай праграмы геалагічнай карэляцыі, у рабоце Міжурадавай канферэнцыі па пытанні стварэння Сусветнай сістэмы навуковай інфармацыі і ў шэрагу іншых мерапрыемстваў ЮНЕСКА. Вучоныя Беларусі праходзілі стажыроўкі ў замежных навукова-даследчых установах у галіне хіміі, фізікі, мікрабіялогіі.

У рэспубліцы былі створаны Беларускі камітэт па праграме ЮНЕСКА “Чалавек і біясфера”, Беларускі камітэт па Міжнароднай праграме геалагічнай карэляцыі, Беларускі камітэт па славянскім праекце (у далейшым – Беларускі камітэт па вывучэнні і распаўсюджванні славянскіх культур).

Беларусь двойчы выбіралася ў склад Міжнароднага каардынацыйнага савета праграмы ЮНЕСКА “Чалавек і біясфера” (1980–1984, 2011–2015).


Универсальная ценность фундаментальной науки. Наука вне границ

Методология и этика в современной науке: поиск открытой рациональности

Философия как самопонимание культуры и посредник в диалоге культур

Авиценна: мыслитель, ученый, гуманист

Философия И. Канта и современность

Творческое наследие семьи Рерих в диалоге культур: философские аспекты осмысления

Ігнат Дамейка – светач сусветнай цывілізацыі

Ignacy Domeyko, 1802–1889: his life, works and contribution to science

Сучасныя праблемы геалогіі Беларусі, Літвы і Польшчы

Биоэтика: междисциплинарные стратегии и приоритеты

Национальные и локальные комитеты по биоэтике: опыт Центральной и Восточной Европы

Глобальная биоэтика в социальном измерении (словарь-справочник)

Биомедицинская этика

Глобальная биоэтика в социальном измерении

Охрана природы, наука и общество

Сахаровские чтения 2009 года: экологические проблемы XXI века

Флора Березинского биосферного заповедника

Беловежская пуща: история, природа, туризм

Структурно-функциональное состояние биологического разнообразия животного мира Беларуси

Информационный бюллетень Белорусского комитета по программе ЮНЕСКО "Человек и биосфера"

Белорусские агроруды: геология, экономика, экология

Геология запада Восточно-Европейской платформы

Балтийско-Приднестровская зона перикратонных опусканий

Осадконакопление и палеогеография запада Восточно-Европейской платформы в мезозое

Четвертичные оледенения северного полушария
Назад
Вперед


У 2006 годзе ў рамках удзелу краіны ў Праграме ЮНЕСКА па біяэтыцы пры Міністэрстве аховы здароўя быў створаны Камітэт па біяэтыцы Рэспублікі Беларусь.

У Беларусі дзейнічаюць кафедра ЮНЕСКА “Радыяцыя і менеджмент навакольнага асяроддзя” ў Міжнародным дзяржаўным экалагічным універсітэце (1994), кафедра ЮНЕСКА “Энергазберажэнне і ўзнаўляльныя крыніцы энергіі” ў Беларускім нацыянальным тэхнічным універсітэце (1996), кафедра ЮНЕСКА па прыродазнаўчанавуковай адукацыі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце (2011).

Падключэнне беларускіх вучоных да праграмнай дзейнасці ЮНЕСКА стварае магчымасць атрымання экспертнай падтрымкі гэтай міжнароднай арганізацыі пры рэалізацыі навуковых праектаў, служыць сродкам пашырэння ўдзелу ў міжнародным навуковым супрацоўніцтве і абмене навуковай інфармацыяй, прыцягнення інтэлектуальнага і матэрыяльна-тэхнічнага патэнцыялу іншых краін, атрымання доступу да вынікаў і методык найноўшых навуковых даследаванняў.

Міжнародныя і рэспубліканскія мерапрыемствы ў галіне навукі, праведзеныя ў Беларусі пры падтрымцы ЮНЕСКА

Агульныя пытанні навукі
2000 г. – міжнародны кангрэс “Навука і адукацыя на парозе III тысячагоддзя”;
2007 г. – міжнародны семінар “Навука і навукаёмістыя тэхналогіі XXI стагоддзя. Роля СМІ ў прасоўванні новых ідэй”;
З 4 па 6 кастрычніка 2022 г. – міжнародны семінар экспертаў “Дэкарбанізацыя энергетычнага сектара. Роля кафедр ЮНЕСКА ў абмене навуковымі ведамі”;
30 лістапада 2022 г. – семінар “Удасканаленне дзейнасці кафедр ЮНЕСКА ў Рэспубліцы Беларусь”.

Прыродазнаўчыя навукі
1972 г. – Міжнародны сімпозіум па гідралогіі забалочаных тэрыторый;
1983 г. – I Сусветны кангрэс па біясферных запаведніках;
1991 г. – міжнародны сімпозіум “Чалавек, экалогія, сіметрыя” з удзелам Міжнароднай рабочай групы па праблемах Чарнобыля;
1993 г. – XV Мендзялееўскі з'езд па агульнай і прыкладной хіміі;
1995 г. – міжнародная рабочая нарада “Экалагічны статус забруджаных радыенуклідамі тэрыторый”;
1997 г. – міжнародны семінар “Хімія ў грамадстве”;
1999 г. – рэспубліканская навукова-практычная канферэнцыя “Праблемы ландшафтнай экалогіі жывёл і захавання біяразнастайнасці”;
1999 г. – VIII Заалагічная навуковая канферэнцыя “Структурна-функцыянальны стан біялагічнай разнастайнасці жывёльнага свету Беларусі”;
2000 г. – рэспубліканская навукова-практычная канферэнцыя “Экалагічныя і маральныя праблемы асабліва ахоўных прыродных тэрыторый”;
2000 г. – міжнародны семінар “Як вучыць хіміі” ў Беларускім дзяржаўным тэхналагічным універсітэце;
2002 г. – VI Карэліцкія краязнаўчыя чытанні “Ігнат Дамейка – светач сусветнай цывілізацыі”;
2002 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Сучасныя праблемы геалогіі Беларусі, Літвы і Польшчы”;
2003 г. – міжнародны семінар “Стратэгіі захавання і выкарыстання водных рэсурсаў і біялагічнай разнастайнасці ў Палессі” ў рамках праекта ЮНЕСКА “Распрацоўка трансгранічнай экалагічнай сеткі «Палессе: Беларусь – Україна – Польшча» і плана дзеянняў па яе інтэграцыі ў Агульнаеўрапейскую экалагічную сетку”;
2008 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Сахараўскія чытанні 2008 года: экалагічныя праблемы XXI стагоддзя”;
2008 г. – міжнародная навукова-практычная канферэнцыя “Белавежская пушча: ад лясніцтва да Нацыянальнага парку”;
2009 г. – навукова-практычны семінар “Інтэграваныя формы навучання ў галіне фундаментальнай хіміі” ў Беларускім дзяржаўным універсітэце;
2009 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Сахараўскія чытанні 2009 года: экалагічныя праблемы XXI стагоддзя”;
2009 г. – міжнародная навукова-практычная канферэнцыя “Белавежская пушча: гісторыя, прырода, турызм”;
2001 г. – фестываль “Імпрэза: міжнародны год хіміі” ў Беларускім дзяржаўным універсітэце;
2014–2016 гг. – серыя семінараў, лекцый і прэзентацый у Беларускім дзяржаўным універсітэце па праекце “Пераемнасць навучання прыродазнаўчым навукам моладзі – аснова ўстойлівага развіцця рэгіёнаў” у рамках Праграмы ўдзелу ЮНЕСКА;
2018 г. – інфармацыйна-адукацыйны семінар “Экалагічная адукацыя навучэнцаў як аснова ўстойлівага развіцця рэгіёна” ў рамках праекта ЮНЕСКА “Роля азёр Беларусі ў паступленні парніковых газаў у рэгіянальным кліматычным кантэксце”;
9–13 красавіка 2024 г. – міжнародная навукова-практычная канферэнцыя “I Беларускі геаграфічны кангрэс”, прысвечаны 90-годдзю факультэта геаграфіі і геаінфарматыкі БДУ і 70-годдзю Беларускага геаграфічнага таварыства.

Біяэтыка
2005 г. – Рэгіянальныя кансультацыі экспертаў па развіцці супрацоўніцтва ў сферы этыкі і біяэтыкі ў краінах СНД і Балтыі;
2006 г. – навукова-практычны семінар “Гуманізацыя навучання спецыялістаў медыка-біялагічнага профілю” з міжнародным удзелам;
2006 г. – міжнародны семінар “Нацыянальны камітэт па біяэтыцы Рэспублікі Беларусь і дзейнасць лакальных этычных камітэтаў: вопыт Цэнтральнай і Усходняй Еўропы”;
2015 г. – навукова-практычная канферэнцыя “Глабальная біяэтыка ў сацыяльным вымярэнні”;
2015 г. – навукова-практычная канферэнцыя “Гуманная адукацыя і навука: біяэтыка ў абароне праў жывёл”;
5 снежня 2023 г. – круглы стол “Захаванне традыцыйных ведаў і практык, звязаных з генетычнымі рэсурсамі: стратэгія, тактыка, асноўныя ўдзельнікі”;
8–9 снежня 2023 г. – рэспубліканскі семінар “Павышэнне дасведчанасці грамадзянскай супольнасці па пытаннях аховы навакольнага асяроддзя для дасягнення Мэт устойлівага развіцця”.

Тэхнічныя навукі
1991 г. – міжнародныя курсы па тэме “Магнітныя ёмістасці і парашкі – найноўшыя тэхналагічныя матэрыялы” ў Беларускім нацыянальным тэхнічным універсітэце;
2001 г. – міжнародная канферэнцыя “Новыя «інтэлектуальныя» матэрыялы, электра- і магнітаадчувальныя вадкасці і іх прымяненне для энергаэфектыўных тэхналогій”.
 

Гуманітарныя навукі
1982 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Славянскія культуры і сусветны культурны працэс”;
1995 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Славянскія культуры пасля Другой сусветнай вайны”;
2004 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Тэндэнцыі духоўнага развіцця сучаснага грамадства: навука, філасофія, маральнасць”;
2004 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Філасофія І. Канта і сучаснасць”;
2006 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Філасофія як самаразуменне культуры і пасрэднік у дыялогу культур”;
2010 г. – міжнародная навукова-практычная канферэнцыя “Нацыянальная філасофія ў кантэксце сучасных глабальных працэсаў”;
2013 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Авіцэна: мысліцель, вучоны, гуманіст”;
2013 г. – XV Міжнародны з'езд славістаў.

Спіс літаратуры

  • Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне навукі

    Наверх

  • Канферэнцыі і семінары, праведзеныя пры ўдзеле ЮНЕСКА

    Біяэтыка

    Геалогія

    Гідралогія

    Культуралогія, фалькларыстыка, літаратуразнаўства, мовазнаўства

    Філасофія

    Хімія

    “Чалавек і біясфера”

    Экалогія

    Наверх

  • Выдадзена пры падтрымцы ЮНЕСКА

    Вучэбна-метадычныя і даведачныя дапаможнікі па эка- і біяэтыцы

    Матэрыялы даследаванняў, падрыхтаваныя пры ўдзеле Беларускага камітэта па праграме ЮНЕСКА “Чалавек і біясфера”

    Матэрыялы даследаванняў, падрыхтаваныя пры ўдзеле Беларускага камітэта па Міжнароднай праграме геалагічнай карэляцыі

    Наверх


Назад
Вперед

Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне культуры

У 1988 годзе Беларуская ССР далучылася да Канвенцыі аб ахове сусветнай культурнай і прыроднай спадчыны, накіраванай на захаванне найбольш каштоўных гісторыка-культурных помнікаў і тэрыторый дзікай прыроды.

На тэрыторыі Беларусі знаходзяцца чатыры аб'екты, уключаныя ў Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА: нацыянальны парк “Белавежская пушча” (1992), замкавы комплекс “Мір” (2000), архітэктурны, жылы і культурны комплекс роду Радзівілаў у горадзе Нясвіж (2005), пункты Геадэзічнай дугі Струве (2005).

У 2004 годзе ў Папярэдні спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА былі ўключаны Аўгустоўскі канал, Спаса-Праабражэнская царква і Сафійскі сабор у Полацку, Барысаглебская (Каложская) царква ў Гродна, культавыя збудаванні абарончага тыпу ў Беларусі, Польшчы і Літве, драўляныя цэрквы Палесся.


Белорусские сокровища ЮНЕСКО

Замковый комплекс «Мир»

Замковый комплекс «Мир»

Архитектурный, жилой и культурный комплекс рода Радзивиллов в Несвиже

Архитектурный, жилой и культурный комплекс рода Радзивиллов в Несвиже

Национальный парк «Беловежская пуща»

Национальный парк «Беловежская пуща»

Геодезическая дуга Струве

Геодезическая дуга Струве

Наследие Беларуси

Софийский собор в Полоцке

Борисоглебская (Коложская) церковь в Гродно

Церковь Рождества Богородицы в д. Мурованка

Костел Святого Иоанна Крестителя в д. Камаи
Назад
Вперед


У 2004 годзе Рэспубліка Беларусь ратыфікавала Міжнародную канвенцыю аб ахове нематэрыяльнай культурнай спадчыны, прызваную захоўваць фальклор і традыцыі вуснай творчасці, відовішчы, рытуалы і святы, навыкі і звычаі, звязаныя з прыродай і навакольным светам, а таксама традыцыйныя рамёствы.

У 2009 годзе ў Спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны, якая патрабуе тэрміновай аховы, быў уключаны беларускі калядны абрад “Калядныя цары” ў вёсцы Семежава Капыльскага раёна Мінскай вобласці, а ў 2019 годзе – вясенні абрад “Юраўскі карагод”.

У 2018 годзе ў Рэпрэзентатыўны спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва ад Беларусі быў уключаны Будслаўскі каталіцкі фестываль “Урачыстасць у гонар шанавання іконы Маці Божай Будслаўскай (Будслаўскі фэст)”, ў 2020 годзе – культура бортніцтва Беларусі, а ў 2022 годзе – “Саломапляценне Беларусі: мастацтва, рамяство, уменні”.


250 асоб з Беларусі ў дыялогах культур

Мастакі Парыжскай школы з Беларусі

Аляксееў, А. Спадчына Беларусі

Ідэнтыфікацыя і інвентарызацыя нематэрыяльнай культурнай спадчыны Беларусі

Аўтографы першага народнага паэта Беларусі Янкі Купалы

Рэстытуцыя культурных каштоўнасцей: праблемы вяртання і сумеснага выкарыстання (юрыдычныя, навуковыя і маральныя аспекты)

Культурное наследие и информационные технологии на постсоветском пространстве АДИТ–15

Конвенции ЮНЕСКО в области охраны культурного наследия и национальное законодательство государств-участников СНГ

Объекты Всемирного Наследия: сохранение и использование в целях устойчивого развития

Наследие М. К. Огинского в культуре трех народов

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч у еўрапейскім кантэксце

Наполеон Орда: жизнь, творчество, художественное наследи

Залуский, И. Ген Огинского

Francisk Skorina

Берагіня : фестываль фальклорнага мастацтва

4 міжнародны фестываль монаспектакляў “Я”

Like water, like fire

Anthologie de la poésie biélorusse

Anthologie de nouvelles biélorusses

Лексічны атлас беларускіх народных гаворак. Т. 2

Аўтэнтычны фальклор: праблемы захавання, вывучэння, успрымання

XV Міжнародны з'езд славістаў. Т. 1

XV Міжнародны з'езд славістаў. Т. 2

Славянские культуры и мировой культурный процесс

Le bois dans l'architecture et la sculpture slaves
Назад
Вперед


Беларусь ратыфікавала Канвенцыю ЮНЕСКА аб ахове і падтрымцы разнастайнасці форм культурнага самавыяўлення, Канвенцыю аб абароне культурных каштоўнасцей у выпадку ўзброенага канфлікту і два пратаколы да яе, далучылася да Канвенцыі аб мерах, накіраваных на забарону і прадухіленне незаконнага ўвозу, вывазу і перадачы права ўласнасці на культурныя каштоўнасці.

Рэспубліка Беларусь выбіралася ў склад Міжурадавага камітэта па ахове нематэрыяльнай культурнай спадчыны (2006–2010), Міжурадавага камітэта па ахове і падтрымцы разнастайнасці форм культурнага самавыяўлення (2013–2017).

У 2008 годзе пры ўдзеле Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА была падрыхтавана музейная экспазіцыя “Прастора Хаіма Суціна” ў смілавіцкім Цэнтры творчасці дзяцей і моладзі, прысвечаная мастаку “Парыжскай школы”, ураджэнцу г. п. Смілавічы Х. Суціну.

Гранты ЮНЕСКА выкарыстоўваліся пры рэстаўрацыі гістарычных сядзіб Беларусі – палаца Тызенгаўзаў у г. Паставы, Залескай сядзібы М. К. Агінскага, палаца Пуслоўскіх у г. Косаве.

Важнае значэнне для распаўсюджвання інфармацыі пра беларускую культуру мае адзначэнне з удзелам ЮНЕСКА юбілейных і памятных дат, прысвечаных выдатным дзеячам культуры Беларусі. Падрыхтоўка і правядзенне такіх мерапрыемстваў уключае выданне публікацый аб юбілярах, устаноўку памятных знакаў, правядзенне канферэнцый, выстаў і семінараў, выпуск памятных манет і марак, стварэнне тэлевізійных і радыёперадач.

Выдатным дзеячам культуры Беларусі былі ўручаны памятныя медалі ЮНЕСКА. Медалём ЮНЕСКА “Пяць кантынентаў”, заснаваным ў 1996 годзе ў гонар 50-годдзя гэтай арганізацыі, былі ўзнагароджаны Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета Рэспублікі Беларусь (2014), народныя артысты Беларусі кампазітар Ігар Лучанок і харэограф Валянцін Елізар'еў (2016).

У 2015 годзе за значны ўклад у развіццё нацыянальнай культуры і культурную разнастайнасць свету народныя артысты Беларусі Тамара Ніжнікава, Генадзь Аўсяннікаў і Расціслаў Янкоўскі былі ўдастоены медаля ЮНЕСКА “Віктор Гюго”.

Памятны медаль ЮНЕСКА “Пяць кантынентаў”. Крыніца: https://en.unesco.org/

Народны артыст Беларусі В. Елізар'еў узнагароджаны медалём ЮНЕСКА “Пяць кантынентаў” (2016). Крыніца: https://www.belarus.by

Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета Рэспублікі Беларусь узнагароджаны медалём ЮНЕСКА “Пяць кантынентаў” (2014). Крыніца: https://news.tut.by

Народны артыст Беларусі І. Лучанок узнагароджаны медалём ЮНЕСКА “Пяць кантынентаў” (2016). Крыніца: https://www.belarus.by



Памятны медаль ЮНЕСКА “Віктор Гюго”. Крыніца: https://en.unesco.org/

Народная артыстка Беларусі Т. Ніжнікава ўзнагароджана медалём ЮНЕСКА “Віктор Гюго” (2015). Крыніца: https://minsknews.by

Народны артыст Беларусі Г. Аўсяннікаў узнагароджаны медалём ЮНЕСКА “Віктор Гюго” (2015). Крыніца: https://www.belarus.by

Народны артыст Беларусі Р. Янкоўскі ўзнагароджаны медалём ЮНЕСКА “Віктор Гюго” (2015). Узнагарода ўручана жонцы артыста Н. Чэішвілі (Янкоўскай). Крыніца: https://www.belarus.by

 

Міжнародныя і рэспубліканскія канферэнцыі і семінары ў галіне культуры, праведзеныя ў Беларусі з удзелам ЮНЕСКА
1982 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Славянскія культуры і сусветны культурны працэс”;
1995 г. – міжнародная навуковая канферэнцыя “Славянскія культуры пасля Другой сусветнай вайны”;
1997 г. – міжнародная канферэнцыя пад эгідай ЮНЕСКА “Рэстытуцыя культурных каштоўнасцей: праблемы вяртання і сумеснага выкарыстання (юрыдычныя, навуковыя і маральныя аспекты)”;
2002 г. – міжнародны сімпозіум “Разнастайнасць моў і культур у кантэксце глабалізацыі” з удзелам генеральнага дырэктара ЮНЕСКА К. Мацууры;
2003 г. – міжнародная канферэнцыя пад эгідай ЮНЕСКА “Міжкультурны дыялог у Беларусі: нацыянальна-культурнае і духоўнае развіццё ва ўмовах глабалізацыі”;
2003 г. – міжнародная канферэнцыя “Гістарычныя сядзібы Беларусі: стан і перспектывы”;
2004 г. – II Кангрэс дзеячаў культуры і мастацтваў дзяржаў – удзельніц СНД “Новае пакаленне і дыялог культур на постсавецкай прасторы”;
2005 г. – міжнародная канферэнцыя “Нематэрыяльная культурная спадчына славянскіх народаў: праблемы збірання, захавання, перспектывы комплекснага вывучэння”;
2007 г. – міжнародная канферэнцыя “Канвенцыі ЮНЕСКА ў галіне аховы культурнай спадчыны і нацыянальнае заканадаўства дзяржаў – удзельніц СНД”;
2007 г. – міжнародная канферэнцыя “Авангард і культуры: мастацтва, дызайн, асяроддзе”, арганізаваная пры падтрымцы Бюро ЮНЕСКА ў Маскве;
2007 г. – міжнародная канферэнцыя “Напалеон Орда: жыццё, творчасць, мастацкая спадчына”;
2008 г. – круглы стол на тэму “Пытанні ўсебаковай аховы нематэрыяльнай культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь” у Дзяржаўным літаратурным музеі Янкі Купалы;
2008 г. – міжнародная канферэнцыя “Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч у еўрапейскім кантэксце”;
2012 г. – міжнародны праграмны семінар “Аб'екты сусветнай спадчыны: захаванне і выкарыстанне ў мэтах устойлівага развіцця” пры садзейнічанні Цэнтра сусветнай спадчыны ЮНЕСКА;
2013 г. – XV Міжнародны з'езд славістаў;
2014 г. - міжнародны навукова-практычны семінар краін СНД і Балтыі “Інтэграцыйны падыход у кіраванні аб’ектамі Сусветнай спадчыны” (Мінск)
2015 г. – міжнародная канферэнцыя “Спадчына М. К. Агінскага ў культуры трох народаў”;
2017 г. – міжнародны кангрэс “500 год беларускага кнігадрукавання”;
2008–2018 гг. – штогадовая міжнародная канферэнцыя “Аўтэнтычны фальклор: праблемы захавання, вывучэння, успрымання”.
Кнігі пра культуру Беларусі, выдадзеныя пры фінансавай і кансультацыйнай дапамозе ЮНЕСКА

1971 г. – анталогія беларускай паэзіі “Like Water, Like Fire” на англійскай мове ў серыі “Калекцыя рэпрэзентатыўных твораў ЮНЕСКА”;
1979–1980 гг. – калектыўная манаграфія В. Чамярыцкага, Г. Галенчанкі, В. Шматава “Francisk Skorina” на англійскай і французскай мовах у серыі ЮНЕСКА “Выдатныя дзеячы славянскіх культур”;
1981 г. – альбом “Драўляная архітэктура і скульптура славянскіх народаў” на французскай мове;
1982 г. – “Анталогія беларускай паэзіі” на французскай мове ў серыі “Калекцыя рэпрэзентатыўных твораў ЮНЕСКА”;
1983 г. – “Анталогія беларускага апавядання” на французскай мове ў серыі “Калекцыя рэпрэзентатыўных твораў ЮНЕСКА”;
1994 г. – другі том “Лексічнага атласу беларускіх народных гаворак”;
2002 г. – кніга ўспамінаў І. Дамейкі “Мае падарожжы” ў серыі “Беларускі кнігазбор”;
2003 г. – даведнік “Сядзібы Беларусі”;
2004 г. – фотаальбом “Спадчына Беларусі” А. Аляксеева;
2006 г. – кніга мемуараў “Ген Огинского” І. Залускага, прапрапраўнука М. К. Агінскага;
2008 г. – даведачнае выданне “250 асоб з Беларусі ў дыялогах культур” аб выдатных людзях, якія нарадзіліся ў сучасных межах Беларусі;
2011 г. – каталог “Аўтографы першага народнага паэта Беларусі Янкі Купалы”;
2015 г. – 1-е выданне альбома “Спадчына Беларусі” на беларускай, рускай і англійскай мовах;
2018 г. – выданне фотаальбома “Нясвіж. Палацава-паркавы ансамбль”;
2019 г. – выданне даведніка “Нясвіж. Палацава-паркавы ансамбль”.

Праекты па захаванні культурнай спадчыны Беларусі з выкарыстаннем новых інфармацыйных тэхналогій, рэалізаваныя пры падтрымцы ЮНЕСКА

2004 г. – выдадзены электронны дыск “Літаратурная спадчына Беларусі, XI – сярэдзіна XX стст.”;
2005–2006 гг. – выдадзены камплекты гукавых дыскаў “Музыка Беларусі XIX стагоддзя” і “Музыка Беларусі XX стагоддзя”;
2005 г. – падрыхтаваны электронны дыск “Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь”, на якім прадстаўлены каталог пастаяннай экспазіцыі музея;
2008 г. – у Музей гісторыі тэатральнай і музычнай культуры Рэспублікі Беларусь перададзена электронная версія архіва М. К. Агінскага, які захоўваецца ў Расійскім дзяржаўным архіве старажытных актаў;
2009 г. – падрыхтвана электроннае выданне “Кніжны збор роду Храптовічаў”;
2009–2010 гг. – у рамках праекта “Radziviliana” выдадзены электронныя дыскі “Дакументальная спадчына Радзівілаў”, “Творы прадстаўнікоў роду Радзівілаў”, “Іканаграфія Радзівілаў”;
2011 г. – падрыхтавана электроннае выданне “Сапегіяна: кнігазбор роду Сапегаў”;
2013 г. – створаны спецыялізаваны сайт “Жывая спадчына Беларусі” аб аб'ектах нематэрыяльнай культурнай спадчыны Беларусі;
2016 г. – створаны афіцыйны вэб-сайт мастацкага праекта “Спадчына Беларусі”;
2023 г. – Беларускі маладзёжны форум па захаванні і папулярызацыі Сусветнай спадчыны.

Спіс літаратуры

  • Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне культуры

    Наверх

  • Канферэнцыі, праведзеныя з удзелам ЮНЕСКА

    Наверх

  • Фестывалі, праведзеныя з удзелам ЮНЕСКА

    Наверх

  • Выдадзена пры падтрымцы ЮНЕСКА

    Друкаваныя выданні

    Электронныя рэсурсы

    Аўдыязапісы

    Відэазапісы

    Наверх


Назад
Вперед

Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне інфармацыі і камунікацыі

Рэспубліка Беларусь выбіралася ў склад Міжурадавага камітэта Міжурадавай праграмы па інфарматыцы (1994–1997), Міжурадавага савета Міжнароднай праграмы развіцця камунікацыі (1996–1999, 2013–2017), Міжурадавага савета праграмы ЮНЕСКА “Інфармацыя для ўсіх” (2001–2005).

У Беларусі створаны кафедра ЮНЕСКА па інфармацыйных тэхналогіях і праве ў Нацыянальным цэнтры прававой інфармацыі (2003) і кафедра ЮНЕСКА “Прафесійная адукацыя ў сферы ІКТ асоб з асаблівымі патрэбамі” ў Інстытуце інфармацыйных тэхналогій Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта інфарматыкі і радыёэлектронікі (2013).

Дакументальная спадчына Радзівілаў

Творы прадстаўнікоў роду Радзівілаў

Іканаграфія Радзівілаў

Лiтаратурная спадчына Беларусi, XI – сярэдзiна XX стст.

Электронная бібліятэка – школьнікам

Аўтографы першага народнага паэта Беларусі Янкі Купалы

Программа ЮНЕСКО "Память мира": деятельность библиотек, архивов, музеев по сохранению документального наследия

Помнікі гісторыі права Беларусі

Подпольная и партизанская печать Беларуси

Книжное собрание рода Хрептовичей

Сапегіяна: кнігазбор роду Сапегаў

Юзаф Ігнацый Крашэўскі (1812–1887)

Нясвіж – культурны цэнтр Еўропы і нацыянальны помнік

Национальный художественный музей Республики Беларусь

Ювелирная пластика Древнего Берестья XI–XIV веков

Материальное воплощение духовного наследия святой Евфросинии Полоцкой

Информационные технологии и право (Правовая информатизация – 2010)

Информационные технологии и право (Правовая информатизация – 2012)

Основы радиоэкологии и безопасной жизнедеятельности

Грамніцы

Музыка Беларусі XIX стагоддзя

Музыка Беларусі XX стагоддзя
Назад
Вперед

Беларуская дэлегацыя ўдзельнічала ў абмеркаванні праекта стратэгіі адносна ўкладу ЮНЕСКА ў падтрымку адкрытага доступу да навуковай інфармацыі і даследаванняў (2011).

Рэспубліка Беларусь удзельнічае ў праграме ЮНЕСКА “Памяць свету”, накіраванай на захаванне рукапісаў, архіваў, кніжных помнікаў. У якасці нацыянальнай часткі гэтай праграмы была распрацавана дзяржаўная праграма “Памяць Беларусі”.

У міжнародны рэестр праграмы “Памяць свету” ўключаны “Архівы і Нясвіжская бібліятэка Радзівілаў” (2009), “Акт Люблінскай уніі” (2017), “Дакументальная спадчына, звязаная з аварыяй на Чарнобыльскай АЭС” (2018).

Праекты ў галіне інфармацыі і камунікацыі, рэалізаваныя ў Беларусі пры падтрымцы ЮНЕСКА


1994–1997 гг. – стварэнне адзінай камп'ютарнай сеткі, якая аб'яднала 11 інстытутаў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі;
1996–1997 гг. – мадэрнізацыя камп'ютарнай сеткі і стварэнне электроннага каталога Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі;
1998–1999 гг. – стварэнне CD-RОМ лабараторыі для алічбоўкі дакументаў у Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі;
2004 г. – выданне электроннага дыска “Літаратурная спадчына Беларусі, XI – сярэдзіна XX ст.”;
2004 г. – выданне электроннага дыска з відэазапісам дакументальнага фільма “Грамніцы” (рэжысёр-пастаноўшчык А. Катовіч);
2005 г. – выданне кампакт-дыска “Нясвіж – культурны цэнтр Еўропы і нацыянальны помнік”;
2005–2006 гг. – выданне гукавых дыскаў “Музыка Беларусі XIX стагоддзя” і “Музыка Беларусі XX стагоддзя”;
2005 г. – стварэнне электроннага каталога пастаяннай экспазіцыі Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь;
2007 г. – выданне кампакт-дыска “Электронная бібліятэка – школьнікам” з поўнымі тэкстамі твораў беларускай і рускай літаратуры для навучэнцаў 9–11(12)-х класаў;
2007 г. – стварэнне электроннага музейнага каталога “Ювелірная пластыка Старажытнага Бярэсця XI–XIV стагоддзяў”;
2008 г. – перадача Музею гісторыі тэатральнай і музычнай культуры Рэспублікі Беларусь электроннай версіі архіва М. К. Агінскага, які захоўваецца ў Расійскім дзяржаўным архіве старажытных актаў;
2009 г. – выпуск электроннага выдання “Кніжны збор роду Храптовічаў”;
2009 г. – падрыхтоўка электроннага рэсурсу “Помнікі гісторыі права Беларусі”;
2009–2010 гг. – стварэнне ў рамках праекта “Radziviliana” электронных дыскаў “Дакументальная спадчына Радзівілаў”, “Творы прадстаўнікоў роду Радзівілаў”, “Іканаграфія Радзівілаў”;
2009–2010 гг. – выпуск двух выданняў электроннага дыска “Падпольны и партызанскі друк Беларусі”;
2011 г. – падрыхтоўка электроннага рэсурсу “Сапегіяна: кнігазбор роду Сапегаў”;
2012 г. – стварэнне друкаванай і электроннай версіі каталога “Аўтографы першага народнага паэта Беларусі Янкі Купалы”;
2013 г. – выпуск электроннага выдання “Юзаф Ігнацый Крашэўскі (1812–1887)”;
2013 г. – распрацоўка спецыялізаванага сайта “Жывая спадчына Беларусі” аб нематэрыяльнай культурнай спадчыне Беларусі.

Навуковыя канферэнцыі і адукацыйныя мерапрыемствы ў галіне інфармацыі і камунікацыі, праведзеныя ў Беларусі пад эгідай ЮНЕСКА


1990 г. – II Міжнародная алімпіяда па інфарматыцы;
1992 г. – рэспубліканская навуковая школа-семінар “Камп'ютарны аналіз даных і мадэліраванне”;
1992–1994 гг. – канферэнцыі творчай моладзі “Актуальныя праблемы інфарматыкі: матэматычнае, праграмнае і інфармацыйнае забеспячэнне”;
2004 г. – міжнародная канферэнцыя “Інфармацыйныя тэхналогіі і права (Прававая інфарматызацыя – 2004)”;
2006 г. – міжнародная канферэнцыя “Праграма ЮНЕСКА «Памяць свету»: дзейнасць бібліятэк, архіваў, музеяў па захаванні дакументальнай спадчыны”;
2006 г. – міжнародны семінар “Роля СМІ ў прадухіленні тэхнагенных катастроф. Вопыт Беларусі і міжнародных арганізацый ў пераадоленні наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС”;
2007 г. – міжнародны семінар “Навука і навукаёмістыя тэхналогіі XXI стагоддзя. Роля СМІ ў прасоўванні новых ідэй”;
2009 г. – міжнародная летняя школа “Рэгуляванне і самарэгуляванне СМІ на постсавецкай прасторы” ў Беларускім дзяржаўным універсітэце;
2010 г. – міжнародная канферэнцыя “Інфармацыйныя тэхналогіі і права (Прававая інфарматызацыя – 2010)”;
2011 г. – адукацыйны семінар-трэнінг па праблемах біяэтыкі для журналістаў;
2011 г. – міжнародная канферэнцыя “Культурная спадчына і інфармацыйныя тэхналогіі на постсавецкай прасторы (АДІТ-15)”;
2012 г. – рэгіянальныя кансультацыі ЮНЕСКА па пытаннях адкрытага доступу да навуковай інфармацыі і даследаванняў;
2012 г. – міжнародная канферэнцыя “Інфармацыйныя тэхналогіі і права (Прававая інфарматызацыя – 2012)”;
2018 г. – міжнародная інтэрнэт-канферэнцыя “Праблемы кібербулінгу: як зрабіць наведванне інтэрнэту для дзяцей і моладзі бяспечным”.

Спіс літаратуры

  • Супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў галіне інфармацыі, інфарматыкі і камунікацыі

    Наверх

  • Канферэнцыі, праведзеныя з удзелам ЮНЕСКА

    Наверх

  • Удзел Беларусі ў праграме ЮНЕСКА “Памяць свету”

    Наверх

  • Выдадзена пры падтрымцы ЮНЕСКА

    Электронные ресурсы

    Аудиозаписи

    Видеозаписи

    Наверх


Назад
Вперед

ЮНЕСКА і Чарнобыль

13 лютага 1990 года Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР і Савет Міністраў БССР звярнуліся да парламентаў, урадаў, міжнародных арганізацый з заклікам аб садзейнічанні рэспубліцы ў пераадоленні наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС, якая адбылася 26 красавіка 1986 года.

ЮНЕСКА адной з першых адазвалася на гэты зварот. У кастрычніку 1990 года Выканаўчы савет ЮНЕСКА на 135-й сесіі прыняў рашэнне аб уключэнні ў Праект праграмы і бюджэту на 1992–1993 гады спецыяльнай праграмы “ЮНЕСКА – Чарнобыль”. Праграма мела міждысцыплінарны характар і ахоплівала практычна ўсе сферы кампетэнцыі арганізацыі.

9 студзеня 1991 года ўрады Беларусі, Расіі, Украіны і генеральны дырэктар ЮНЕСКА Федэрыка Маёр Сарагоса падпісалі Асноўны дагавор аб рэалізацыі Праграмы “ЮНЕСКА – Чарнобыль”. Першапачаткова ў Праграму ўвайшлі 70 праектаў (пазней іх колькасць павялічылася да 84), больш за 30 з іх былі рэалізаваны ў Беларусі.

Пры садзейнічанні ЮНЕСКА Беларусі была аказана значная гуманітарная дапамога: арганізацыя адпачынку і аздараўлення дзяцей з забруджаных тэрыторый; пастаўкі медыкаментаў, дыягнастычнага абсталявання і камп'ютарнай тэхнікі; моўная падрыхтоўка спецыялістаў, якія працуюць па чарнобыльскай тэматыцы.

Для пацярпелых ад катастрофы і перасяленцаў у рамках праграмы “ЮНЕСКА – Чарнобыль” былі створаны тры цэнтры сацыяльна-псіхалагічнай рэабілітацыі ў пасёлках Першаі, Аксакаўшчна (Мінская вобл.) і Стрэшын (Гомельская вобл.).

Крыніца: http://ibrae.ac.ru

Экспертамі ЮНЕСКА былі распрацаваны спецыяльныя праграмы для навучання школьнікаў у зоне радыеактыўнага забруджвання, а таксама праграма захавання і дэзактывацыі дзяржаўных архіваў з пацярпелых раёнаў.

Пад эгідай ЮНЕСКА была створана Міжнародная чарнобыльская экалагічная навуковая сетка для правядзення даследаванняў экалагічных наступстваў аварыі. Як частка гэтай сеткі ў Мінску ў 1992 годзе адкрыўся Міжнародны вышэйшы каледж па радыеэкалогіі імя А. Д. Сахарава, які пазней атрымаў статус універсітэта.

З мэтай прыцягнення ўвагі сусветнай грамадскасці да чарнобыльскай праблемы праводзіліся тэматычныя тэлемарафоны, выстаўкі, выступленні сусветна вядомых артыстаў і грамадскіх дзеячаў, ствараліся памятныя калекцыі. З дабрачыннымі канцэртамі выступілі Барбара Хендрыкс (1991), Мансэрат Кабалье (1992), Мігель Ангел Астрэла (1994). Чарнобыльскую зону наведалі паслы добрай волі ЮНЕСКА – куцюр'е П'ер Кардэн і актрыса Віта Поль. За аказаную дапамогу ў пераадоленні наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС П'ер Кардэн быў узнагароджаны ордэнам Францыска Скарыны.

У 1997 годзе праграма “ЮНЕСКА – Чарнобыль” была закрыта. У гэтым жа годзе для садзейнічання насельніцтву, пацярпеламу ад стыхійных бедстваў і тэхнагенных катастроф, у Сектары навукі ЮНЕСКА была створана Група па пытаннях змяншэння наступстваў стыхійных бедстваў, якая займалася абагульненнем вопыту, атрыманага ў час рэалізацыі праграмы “ЮНЕСКА – Чарнобыль”, і яго распаўсюджваннем на іншыя рэгіёны свету.


Программа «ЮНЕСКО – Чернобыль»

Чернобыль : дайджест'93-94

Чернобыль дайджест'94-95

Савченко, В. К. Экология Чернобыльской катастрофы

Ten years after the Chernobyl catastrophe

Радиация и Чернобыль: ближайшие и отдаленные последствия

Экологический статус загрязненных радионуклидами территорий

Экологические и нравственные проблемы особо охраняемых природных территорий

Радиация и наследственность: генетические аспекты противорадиационной защиты

Организация работы с родителями по формированию навыков здорового образа жизни и безопасной жизнедеятельности детей, проживающих в районах, пострадавших от катастрофы на Чернобыльской АЭС

Основы радиоэкологии и безопасной жизнедеятельности
Назад
Вперед


У 2003 годзе была падпісана Дэкларацыя прынцыпаў Праграмы CORE “Супрацоўніцтва для рэабілітацыі ўмоў жыцця ў пацярпелых ад чарнобыльскай катастрофы раёнах Беларусі”, у адпаведнасці з якой было падоўжана супрацоўніцтва Беларусі і ЮНЕСКА ў наступныя гады.

У 2005 годзе пры садзейнічанні ЮНЕСКА быў падрыхтаваны метадычны комплекс для педагогаў па забеспячэнні здароўя дзяцей па краіне ў цэлым і па бяспечным пражыванні ў рэгіёнах радыеэкалагічнага кантролю. На аснове гэтага выдання ў 2008 годзе ў рамках Праграмы CORE быў створаны дапаможнік для настаўнікаў агульнаадукацыйных устаноў “Асновы радыеэкалогіі і бяспечнай жыццядзейнасці”.

У 2009 г. былі выдадзены практычныя дапаможнікі для навучэнцаў і педагогаў “Формирование здорового образа жизни в регионах, пострадавших от аварии на Чернобыльской АЭС”, распрацаваныя Рэспубліканскім грамадскім аб’яднаннем “Беларуская асацыяцыя клубаў ЮНЕСКА”.

У 2018 годзе ў міжнародны рэестр праграмы ЮНЕСКА “Памяць свету” была ўключана “Дакументальная спадчына, звязаная з аварыяй на Чарнобыльскай АЭС”.

Міжнародныя і рэспубліканскія мерапрыемствы па праблемах, звязаных з аварыяй на Чарнобыльскай АЭС, праведзеныя ў Беларусі з удзелам ЮНЕСКА

1991 г. – міжнародны сімпозіум “Чалавек, экалогія, сіметрыя” з удзелам Міжнароднай рабочай групы па праблемах Чарнобыля;

1996 г. – міжнародная канферэнцыя “10 год пасля Чарнобыльскай катастрофы”;

2000 г. – рэспубліканская канферэнцыя “Экалагічныя і маральныя праблемы асабліва ахоўных прыродных тэрыторый” з удзелам Беларускага сацыяльна-экалагічнага саюза “Чарнобыль”;

2004 г. – рэспубліканскі семінар “Арганізацыя работы с бацькамі па фарміраванні навыкаў здаровага ладу жыцця і бяспечнай жыццядзейнасці дзяцей, якія пражываюць у раёнах, пацярпелых ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС”;

2006 г. – міжнародны семінар “Роля СМІ ў прадухіленні тэхнагенных катастроф. Вопыт Беларусі і міжнародных арганізацый ў пераадоленні наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС”.

Спіс літаратуры

  • Удзел ЮНЕСКА ў пераадоленні наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС

    Наверх

  • Канферэнцыі і семінары, праведзеныя з удзелам ЮНЕСКА

    Наверх

  • Выдадзена пры падтрымцы ЮНЕСКА

    Наверх


Назад
Вперед

ЮНЕСКА і Нацыянальная бібліятэка Беларусі

На працягу многіх гадоў ЮНЕСКА з'яўляецца адным з галоўных партнёраў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі (НББ). Выкарыстоўваючы разнастайныя формы супрацоўніцтва, бібліятэка актыўна прапагандуе дзейнасць гэтай арганізацыі як вядучай міжнароднай установы ў галіне адукацыі, навукі, культуры, інфармацыі і камунікацыі.

На высокім дзяржаўным узроўні праходзілі візіты ў бібліятэку генеральных дырэктараў ЮНЕСКА – Федэрыка Маёра Сарагосы (1998), Каіціра Мацууры (2002), Ірыны Бокавай (2014).

У НББ праходзяць пасяджэнні Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА. Прадстаўнікі камісіі з'яўляюцца ганаровым гасцямі і ўдзельнікамі мерапрыемстваў бібліятэкі.

У 1995 годзе дырэктар бібліятэкі Г. М. Алейнік у складзе Камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА прымала ўдзел у рабоце 28-й сесіі Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА.

Дыплом Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА (2018)

Бібліятэка ўзнагароджана дыпломам Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА (2018)

Дыплом Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА (2011)

Пасяджэнне Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА (2014)

Візіт Генеральнага дырэктара ЮНЕСКА І. Бокавай (2014)

Уручэнне дыпломаў Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА (2019)

Мерапрыемства, прысвечанае 25-годдзю прыняцця Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь (2019)

Прэзентацыя выдавецкага праекта па факсімільным узнаўленні першага “Буквара” (2018)

Семінар “Аўтарскае права і сумежныя правы: асаблівасці прымянення ў дзейнасці бібліятэк Рэспублікі Беларусь” (2014)

НББ стала ініцыятарам стварэння дзяржаўнай праграмы “Памяць Беларусі”, якая разглядаецца як нацыянальная частка праграмы ЮНЕСКА “Памяць свету”. У 2009 годзе бібліятэка як захавальніца часткі кніжнай спадчыны роду Радзівілаў атрымала падпісаны генеральным дырэктарам ЮНЕСКА сертыфікат аб уключэнні “Архіваў і Нясвіжскай бібліятэкі Радзівілаў” ў міжнародны рэестр праграмы “Памяць свету”.

У 1956 годзе бібліятэка атрымала статус дэпазітарыя дакументаў ЮНЕСКА.

У 2002 годзе пры фінансавай падтрымцы ЮНЕСКА быў адкрыты цэнтр дакументаў ЮНЕСКА і іншых міжнародных арганізацый (цяпер – зала дакументаў міжнародных арганізацый НББ).

Пад эгідай ЮНЕСКА ў бібліятэцы адбыліся міжнародная канферэнцыя “Праграма ЮНЕСКА «Памяць свету»: дзейнасць бібліятэк, архіваў, музеяў па захаванні дакументальнай спадчыны” (2006), рэгіянальныя кансультацыі ЮНЕСКА па пытаннях адкрытага доступу да навуковай інфармацыі і даследаванняў (2012), міжнародны кангрэс “500 год беларускага кнігадрукавання” (2017).

Міжнародная выстаўка “Буквары народаў свету” (2018)

Культурна-асветніцкая акцыя “Асоба. Кніга. Час” да Сусветнага дня кнігі і аўтарскага права (2012)

Прэзентацыя электроннага выдання “Спадчына Напалеона Орды” (2007)

Літаратурна-музычная вечарына “Мелодыя сэрца – мелодыя святла” да юбілея Ф. Шапэна (2010)

Прэзентацыя электроннага выдання “Юзаф Ігнацый Крашэўскі (1812–1887)” (2014)

Літаратурна-мастацкая вечарына “Дзіўная, родная мова...” (2009)

Прэзентацыя электроннага выдання “Кніжны збор роду Храптовічаў” (2009)

Канцэрт-прэзентацыя серыі нотных выданняў “Музыкальное наследие Речи Посполитой из Российской Национальной библиотеки” (2011)

Адкрыццё фотавыстаўкі нематэрыяльнай культурнай спадчыны Беларусі (2010)

6 верасня 2018 г. ў бібліятэцы адбылася прэзентацыя выдавецкага праекта па факсімільным узнаўленні першага ў свеце “Буквара” для прадстаўнікоў дыпламатычнага корпуса, акрэдытаванага ў Рэспубліцы Беларусь, і членаў Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА.

У 2018 годзе Нацыянальная бібліятэка Беларусі была ўзнагароджана дыпломам Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА за значны ўклад у захаванне беларускай культурнай спадчыны і актыўную дзейнасць у сферы міжнароднага гуманітарнага супрацоўніцтва.

Дыпломамі Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА былі таксама ўзнагароджаны дырэктар бібліятэкі Р. С. Матульскі (2011), начальнік сацыякультурнага цэнтра НББ Р. М. Букач і загадчыца сектара міжнародных сувязей аддзела сувязей з грамадскасцю М. У. Вальчак (2019).

15 верасня 2022 года НББ адзначыла cвой стагадовы юбілей. Рашэнне аб унясенні стагоддзя Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі ў спіс памятных дат было прынята на 41-й сесіі Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА.

Уваходжанне даты ў каляндар ЮНЕСКА пацвярджае значны ўклад бібліятэкі ў развіццё сусветнай культуры, папулярызацыю дзейнасці арганізацыі. Такое супрацоўніцтва спрыяе інтэграцыі Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі ў сусветную бібліятэчную супольнасць і дазволіць пашырыць яе дзейнасць па захаванні і выкарыстанні нацыянальных культурных здабыткаў.

3 лістапада 2022 г. у Міністэрстве замежных спраў адбылося ўрачыстае мерапрыемства Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА, прымеркаванае да 100-годдзя Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. З прывітальным словам да яго ўдзельнікаў звярнуўся міністр замежных спраў, старшыня Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА Уладзімір Макей. Ён высока ацаніў дзейнасць Нацыянальнай бібліятэкі ў сферы гуманітарнага міжнароднага супрацоўніцтва і ўручыў дыпломы Нацыянальнай камісіі ЮНЕСКА супрацоўнікам “алмаза ведаў”. За значны ўклад у захаванне беларускай культурнай і дакументальнай спадчыны і актыўную дзейнасць у галіне міжнароднага гуманітарнага супрацоўніцтва ўзнагарод былі ўдастоены метадыст сектара міжнародных сувязей аддзела сувязей з грамадскасцю Лідзія Пракулевіч, вядучы бібліятэкар сектара дакументаабмену і пераразмеркавання дакументаў аддзела камплектавання фондаў Алена Сівакова, загадчыца сектара мастацкіх выстаў аддзела галерэйна-выставачнай дзейнасці Вікторыя Харытонава.

23 кастрычніка 2023 года ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адбылося ўрачыстае адкрыццё выставачнага праекта “Дакрануцца душой да спадчыны”, прымеркаванага да 20-гадовага юбілею Канвенцыі аб ахове нематэрыяльнай культурнай спадчыны. Выстаўка прадэманстравала велізарную працу, праведзеную ў Рэспубліцы за апошнія дзесяцігоддзі па імплементацыі Канвенцыі 2003 года ў нацыянальнае заканадаўства і дзейнасць устаноў культуры.

У рамках адкрыцця выстаўкі адбылося ўручэнне сертыфікатаў аб уключэнні ў спіс ЮНЕСКА вясновага абраду “Юр’еўскі карагод”, культуры ляснога бортніцтва, элемента нематэрыяльнай культурнай спадчыны “Саломапляценне Беларусі: мастацтва, рамяство, уменні”.

Праекты па захаванні і алічбоўцы дакументальнай спадчыны Беларусі, камп'ютарызацыі і інфармацыйным абслугоўванні карыстальнікаў, рэалізаваныя Нацыянальнай бібліятэкай Беларусі пры фінансавай падтрымцы ЮНЕСКА

1993 г. – за кошт фінансавай дапамогі, прадастаўленай Міністэрству культуры Рэспублікі Беларусь, набыта камп'ютарная тэхніка, што дазволіла аўтаматызаваць асноўную частку рэдакцыйна-выдавецкай дзейнасці бібліятэкі;
1995 г. – у рамках праекта “Рэдкая кніга” створана графічная база даных “Радавая геральдыка Беларусі”, якая ўключала больш за 1 тыс. каляровых і чорна-белых відарысаў радавых гербаў Беларусі і сумежных тэрыторый;
1996 г. – выкананы праект “Інфармацыйнае абслугоўванне чытачоў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі” па стварэнні электроннага каталога бібліятэкі;
1997 г. – праведзена мадэрнізацыя лакальнай камп'ютарнай сеткі, якая дазволіла аўтаматызаваць сістэму абслугоўвання карыстальнікаў бібліятэкі;
1998–1999 гг. – у бібліятэцы адкрыта СD-RОМ лабараторыя па алічбоўцы дакументальных помнікаў Беларусі (створаны электронныя копіі каля 200 рукапісных кніг XVI–XVIII стст., звыш 400 друкаваных выданняў XVI–XVIII стст., у ліку якіх 21 выданне, уключанае ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь);
2004 г. – выдадзены кампакт-дыск “Літаратурная спадчына Беларусі, XI – сярэдзіна XX ст.”, які ўключае больш за 1400 твораў 91 аўтара беларускай літаратурнай класікі;
2005 г. – у рамках сумеснага праекта бібліятэк, музеяў і архіваў Беларусі і Праграмы ўдзелу ЮНЕСКА выдадзены кампакт-дыск “Нясвіж – культурны цэнтр Еўропы і нацыянальны помнік”;
2007 г. – выдадзены кампакт-дыск “Электронная бібліятэка – школьнікам” з поўнымі тэкстамі твораў школьнай праграмы па беларускай і рускай літаратурам для навучэнцаў 9–11(12)-х класаў;
2009 г. – у рамках праекта “Бібліятэка Храптовічаў” падрыхтавана электроннае выданне “Кніжны збор роду Храптовічаў”;
2009–2010 гг. – у рамках ініцыяванага бібліятэкай міжнароднага праекта “Radziviliana” выдадзены электронныя дыскі “Дакументальная спадчына Радзівілаў”, “Творы прадстаўнікоў роду Радзівілаў”, “Іканаграфія Радзівілаў”;
2009–2010 гг. – падрыхтаваны два выданні электроннага дыска “Падпольны и партызанскі друк Беларусі”;
2011 г. – у рамках міжнароднага праекта “Віртуальная рэканструкцыя бібліятэкі роду Сапег” выдадзены электронны рэсурс “Сапегіяна: кнігазбор роду Сапегаў”;
2014 г. – у рамках міжнароднага праекта “Віртуальная рэканструкцыя спадчыны Ю. І. Крашэўскага” падрыхтавана электроннае выданне “Юзаф Ігнацый Крашэўскі (1812–1887)” на двух DVD-дысках.

Спіс літаратуры

  • Супрацоўніцтва ЮНЕСКА і Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі

    Наверх

  • Сумесныя праекты

    Наверх


Назад
Вперед

Беларусь у Спісе памятных дат ЮНЕСКА

З 1956 года ЮНЕСКА прымае ўдзел у святкаванні гадавін і знамянальных дат у галіне навукі, культуры і асветы, якія адзначаюцца дзяржавамі-членамі, каб прыдаць ім сусветнае значэнне. З цягам часу гэта праграма значна пашырылася: больш чым за 65 гадоў у яе рамках было праведзена каля 900 памятных мерапрыемстваў.

Пры інфармацыйнай, арганізацыйнай ці фінансавай дапамозе ЮНЕСКА адзначаліся юбілеі выдатных дзеячаў Беларусі – асветнікаў і філосафаў (Ф. Скарыны, Сімеона Полацкага, М. Гусоўскага), дзяржаўных дзеячаў (М. К. Агінскага, І. Гашкевіча, Т. Касцюшкі), вучоных (П. Броўкі, З. Даленгі-Хадакоўскага, І. Дамейкі, І. Насовіча, М. Нікольскага, У. Перцава, М. Прыляжаева), пісьменнікаў (М. Багдановіча, Ф. Багушэвіча, П. Броўкі, З. Бядулі, П. Глебкі, В. Дуніна-Марцінкевіча, Я. Коласа, К. Крапівы, Я. Купалы, Я. Маўра, А. Міцкевіча, А. Пашкевіч, К. Чорнага), кампазітараў і музыкантаў (М. К. Агінскага, С. Манюшкі, Н. Орды, А. Туранкова, М. Чуркіна, Р. Шырмы), мастакоў (Л. Бакста, Я. Дамеля, Н. Орды, І. Хруцкага, Ф. Рушчыца), дзеячаў тэатра і кіно (Г. Глебава, В. Дуніна-Марцінкевіча, У. Корш-Сабліна, У. Крыловіча, Я. Міровіча).

У лік падзей, якія мелі сусветнае або рэгіянальнае значэнне, ЮНЕСКА ўключыла 450-годдзе і 500-годдзе беларускага кнігадрукавання, 50-годдзе і 100-годдзе Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, 100-годдзе Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, 40-годдзе Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, 45-годдзе і 50-годдзе Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Я. Купалы, 40-годдзе Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Я. Коласа, а таксама 900-годдзе Мінска, 1000-годдзе Віцебска і 1150-годдзе Полацка.

У 1989 годзе на 25-й сесіі Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА была прынята асобная рэзалюцыя аб адзначэнні на міжнародным узроўні ў 1990-м 500-годдзя з дня нараджэння Ф. Скарыны.

У Спіс памятных дат на 2023–2024 гг. па прапанове Беларусі ўключана 100-годдзе з дня нараджэння пісьменніка Васіля Уладзіміравіча Быкава.


Беларусь у Спісе памятных дат ЮНЕСКА

Назад
Вперед

Пр-т Незалежнасці, 116,
г. Мінск, Рэспубліка Беларусь, 220 114

Прыёмная: (8 017) 368 97 02, 293 25 00

Факс: (8 017) 368 97 06

E-mail: inbox@nlb.by

Тэлефон для даведак: (8 017) 368 37 37

Тэлефоны для запісу на экскурсіі:
(8 017) 293 29 66, 293 28 53

Официальный интернет-портал Президента Республики Беларусь
Сайт Министерства культуры Республики Беларусь
Афіцыйны Telegram-канал Міністэрства Культуры
Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь
Правовой форум Беларуси
Сайт Беларусского Pеспубликанского Союза Молодёжи
год благоустройства 2025_1.jpg
Усе правы абаронены «Нацыянальная бібліятэка Беларусі» 2006 – 2025
Разработка
Зачыніць
Пра бібліятэку
Паслугі
Інфармацыйныя рэсурсы
Бібліятэкарам
Віртуальныя праекты
Чытачу
Навіны

Для забеспячэння зручнасці карыстальнікаў сайта выкарыстоўваюцца cookies

Больш падрабязна