Скачкі на батуце

Скачкі на батуце – алімпійскі від спорту, у якім гімнасты спаборнічаюць у выкананні акрабатычных практыкаванняў падчас бесперапынных рытмічных скачкоў з кручэннем без затрымак або прамежкавых скачкоў.

Батут вядзе сваю гісторыю з даўніх часоў: прадстаўнікі народаў Крайняй Поўначы падкідвалі на нацягнутых шкурах марскіх жывёл ваяроў і паляўнічых, што садзейнічала развіццю іх спрыту і скакучасці. Папярэднікам сучаснага батута можна лічыць страховачную сетку, якая выкарыстоўвалася цыркавымі гімнастамі пры выкананні нумароў пад купалам цырка. З развіццём тэхналогій падкідная сетка прывяла да стварэння батута і ўзнікнення новага віду спорту.

Сучасны батут абавязаны сваім узнікненнем амерыканскім гімнастам Джорджу Нісэну і Лары Грысвалду. У сярэдзіне 1930-х гг. Нісэн і Грысвалд пабудавалі прататып батута з брызента, прымацаванага да жалезнай рамы гумовымі джгутамі, і выкарыстоўвалі яго для трэніровак і арганізацыі забаў на кірмашах і карнавалах у ЗША і Мексіцы.

Падчас Другой сусветнай вайны скачкі на батуце сталі выкарыстоўвацца ў працэсе падрыхтоўкі ваенных лётчыкаў. У сярэдзіне 1950-х гг. скачкі на батуце пачынаюць інтэнсіўна развівацца ў Заходняй Еўропе. У 1959 г. Міжнародная федэрацыя гімнастыкі хадайнічала аб прызнанні скачкоў на батуце новым відам гімнастычнага шматбор’я.

У 1964 г. была створана Міжнародная федэрацыя скачкоў на батуце. У гэтым жа годзе ў Лондане адбыўся першы чэмпіянат свету. Першымі чэмпіёнамі свету ў скачках на батуце сталі амерыканцы Дэн Мілмэн і Джудзі Вілс Клайн.

У 1985 г. скачкі на батуце ўвайшлі ў праграму ІІ Сусветных гульняў. У 1988 г. Міжнародны алімпійскі камітэт прызнаў Міжнародную федэрацыю скачкоў на батуце, што садзейнічала ўключэнню скачкоў на батуце ў спіс алімпійскіх відаў спорту.

У верасні 2000 г. у час Гульняў XXVII Алімпіяды ў Сіднэі былі разыграны першыя медалі ў спаборніцтвах па скачках на батуце. Першымі алімпійскімі чэмпіёнамі сталі Ірына Караваева і Аляксандр Маскаленка, якія прадстаўлялі каманду Расіі.

Цікавасць да выканання практыкаванняў на батуце ўзнікла ў сярэдзіне 1930-х гг. У 1936–1940 гг. батут выкарыстоўваўся ў якасці дапаможнага сродку на трэніроўках гімнастаў і акрабатаў, а таксама пры падрыхтоўцы лётчыкаў і парашутыстаў. У сярэдзіне 1950-х гг. скачкамі на батуце як адным з відаў акрабатыкі сталі займацца ў Віцебску, Мінску і Гомелі.

У 1966 г. у Віцебску распачаў сваю трэнерскую працу Уладзімір Швальбо.

Да пачатку 1970-х гг. пераможцамі і прызёрамі рэспубліканскіх і ўсесаюзных спаборніцтваў сталі выхаванцы Уладзіміра Швальбо Валерый Вагель, Валерый Янушкоўскі, Уладзімір Ладункін і Таццяна Чуміна. У 1976 г. Таццяна Мамай стала чэмпіёнкай Еўропы сярод юніёраў у сінхронных скачках, пара Таццяна Чуміна – Таццяна Мамай заваявала тры залатыя медалі чэмпіянату СССР у індывідуальных і сінхронных скачках. У 1980-х гг. пераможцамі і прызёрамі чэмпіянатаў свету, Еўропы і СССР былі Лілія Іванова, Наталля Глініна і Таццяна Чуміна.

У 1993 г. чэмпіёнамі Еўропы сталі Дзмітрый Паляруш і Мікалай Казак, бронзавых медалёў удастоіліся Вера Пішчэйка, Галіна Лебедзева і Марына Нікіціна. У 1994 г. мужчынская зборная стала чэмпіёнам свету, у 1996 і 1998 гг. двойчы заваёўвала сярэбраныя ўзнагароды. Жаночая каманда ў 1996 г. станавілася бронзавым прызёрам, а у 1998 г. заняла 2-е месца.

У верасні 2000 г. на XXVII Алімпійскіх гульнях у Сіднэі адбыліся першыя спаборніцтвы па скачках на батуце, дзе Дзмітрый Паляруш заняў 5-е месца. У 2004 г. Дзмітрый зноў выступаў на Алімпіядзе ў Афінах, дзе стаў чацвёртым.

У 2016 г. на Гульнях XXXI летняй Алімпіяды ў Рыа-дэ-Жанейра віцебскі спартсмен Уладзіслаў Ганчароў стаў першым беларускім алімпійскім чэмпіёнам у скачках на батуце.

Нацыянальная зборная па скачках на батуце

Ганна Гарчанок на этапе Кубка свету (2016)

Алег Рабцаў на чэмпіянаце свету (2018).

Марына Махарынская на этапе кубка свету па скачках на батуце (2017)

Алег Рабцаў і Уладзіслаў Ганчароў на чэмпіянаце свету (2018)

Таццяна Пятрэня на чэмпіянаце свету (2018)

Уладзіслаў Ганчароў на Алімпіядзе ў Рыа-дэ-Жанейра (2016)

<

>

Нароўні з такімі тытулаванымі спартсменамі, як Мікалай Казак і Таццяна Пятрэня, у склад нацыянальнай каманды па скачках на батуце ўваходзяць маладыя перспектыўныя спартсмены, майстры спорту міжнароднага класа Уладзіслаў Ганчароў, Алег Рабцаў, Ганна Гарчанок (Ганчарова) і Марыя Махарынская.

Папулярызацыяй і развіццём скачкоў на батуце ў Рэспубліцы Беларусь, падрыхтоўкай спартсменаў, арганізацыяй і правядзеннем рознага роду спаборніцтваў займаецца грамадская арганізацыя “Беларуская асацыяцыя гімнастыкі” (ГА “БАГ”). Беларуская асацыяцыя гімнастыкі аб’ядноўвае спартсменаў, трэнераў, суддзяў і спецыялістаў па гімнастычны відах спорту: спартыўнай гімнастыцы, мастацкай гімнастыцы, акрабатыцы, спартыўнай аэробіцы, скачках на батуце і аздараўленчай гімнастыцы. Афіцыйны сайт: http://www.bga.by

У чэрвені 2015 г. Уладзіслаў Ганчароў стаў уладальнікам срэбнай медалі ў індывідуальных скачках на батуце, пара Ганчароў – Казак заняла 2-е месца ў сінхронных скачках. У жаночых індывідуальных скачках на батуце Ганна Гарчанок удастоілася бронзавага медаля.

Уладзіслаў Ганчароў (02.12.1995, г. Віцебск). Майстар спорту міжнароднага класа па скачках на батуце, чэмпіён Гульняў XXXI Алімпіяды ў Рыа-дэ-Жанейра (2016), чэмпіён і прызёр чэмпіянатаў свету і Еўропы, двухразовы срэбраны прызёр І Еўрапейскіх гульняў (2015).

Мікалай Казак (08.09.1977, г. Віцебск). Майстар спорту міжнароднага класа па скачках на батуце, шматразовы пераможца і прызёр чэмпіянатаў свету па скачках на батуце, сярэбраны прызёр І Еўрапейскіх гульняў (2015).

Ганна Гарчанок (11.02.1992, г. Віцебск). Майстар спорту міжнароднага класа па скачках на батуце, чэмпіёнка і прызёр чэмпіянатаў свету і Еўропы, бронзавы прызёр І Еўрапейскіх гульняў (2015).

Інфармацыйныя рэсурсы:

• ГА “Беларуская асацыяцыя гімнастыкі” (БАГ) http://www.bga.by/rus/trumpling/
• Государственное учебно-спортивное учреждение «Витебская специализированная детско-юношеская школа олимпийского резерва № 1» http://sportshkola1.by/batytinfo.html