Настольны тэніс

Настольны тэніс – індывідуальная спартыўная гульня, якая вядзецца па пэўных правілах двума (адзіночная гульня) або чатырма (парная гульня) удзельнікамі, ракеткай і мячом на тэнісным стале, падзеленым на дзве роўныя паловы сеткай. Гульня доўжыцца да выйгрышу адным (аднымі) з сапернікаў 11 ачкоў пры перавазе не менш як у 2 ачкі.

На жаль, у гісторыкаў і даследчыкаў няма дакладных фактаў узнікнення гэтай спартыўнай гульні. Знойдзеныя гістарычныя дакументы вельмі супярэчлівыя: у крыніцах згадваюцца Англія, Кітай і Японія.

Існуе версія, што настольны тэніс з’явіўся ў канцы XIX ст. дзякуючы аднаму экстравагантнаму аматару вялікага тэніса і дажджліваму англійскаму надвор’ю. Матывуючы тым, што на мокрых лужках складана гуляць, яму захацелася згуляць партыю ў памяшканні. З часам сталі гуляць на двух сталах з нацягнутай паміж імі сеткай.

У канцы XIX ст. Джон Жак (John Jacques) назваў гульню “пінг-понг” (з-за гуку, які выдаецца шарыкамі: “пінг” – аб ракетку, “понг” – аб стол).

Па краінах і кантынентах гульню распаўсюджвалі англійскія маракі, калі іх караблі заходзілі ў парты.

1891 г. – новы этап у развіцці настольнага тэніса. Джэймс Гібс замяніў гумовыя і коркавыя мячы на полыя цэлулоідныя мячыкі, ідэальна прыдатныя для гульні ў “пінг-понг”. Маленькая вага мяча стала прычынай рэканструкцыі ракетак. На замену струнным прыйшлі ракеткі з фанеры з пакарочанымі ручкамі.

У 1900 г. настольны тэніс быў прызнаны асобным відам спорту.

У 1902 г. англійскі спартсмен Е.К. Гуд на спаборніцтвах па настольным тэнісе выкарыстаў ракетку са слоем порыстага каўчуку для вядзення дынамічнай гульні. Яго па праве лічаць аўтарам мадыфікацый ракетак, які ўнёс значны ўклад у развіццё гэтага віду спорту.

У 1908 г. настольны тэніс быў уключаны ў праграму Алімпіяды ў Лондане.

У студзені 1926 г. у Берліне была створана Міжнародная федэрацыя настольнага тэніса (International Table Tennis Federation – ITTF). І ў гэтым жа годзе ў Лондане яе намаганнямі быў праведзены чэмпіянат свету па настольным тэнісе. Цікавы факт: А. Мантэгю, старшыня федэрацыі, асабіста спансаваў арганізацыю гэтага чэмпіянату.

У пачатку 1950-х гг. было вынайдзена губчатае пакрыццё ракетак.

У 1957 г. быў створаны Еўрапейскі саюз настольнага тэніса (European Table Tennis Union – ETTU).

У 1961 г. японскія спартсмены сталі родапачынальнікамі новага ўдару з вельмі моцным верхнім кручэннем “топ-спін” (другая назва – “д’ябальскі мяч з Токіа”). Дзякуючы прымяненню элемента “топ-спін” настольны тэніс стаў адным з самых тэхнічна складаных відаў спорту.

Велізарная папулярнасць і шырокае развіццё настольнага тэніса ў свеце прывялі да ўключэння гэтага віду спорту ў праграмы Алімпійскіх гульняў.

Настольны тэніс у Беларускай ССР пачаў развівацца пасля Вялікай Айчыннай вайны. У 1955–1956 гг. былі праведзены першыя Рэспубліканскія спаборніцтвы па настольным тэнісе.

Развіццё настольнага тэніса ў БССР

Чэмпіянат СССР 1953 г. Зборная БССР. З флагам БССР (у цэнтры) Г. Гольтфан, далей Ю. Зялеўская (Швец), Г. Бяспрозванных, за імі І. Усцінаў і Айспурыс

Асабістае першынства БССР 1959 г. Злева направа: Л. Салаўёва, С. Красноўская, Р. Харлап (Куліцкая)

2-я Усебеларуская спартакіяда. Прызёры ў змешаным разрадзе Ю. Залеўская (Швец), Ю. Кульціясаў – 1-е месца, Г. Гольтфан, Л. Салаўёва – 2-е месца, Э. Шаміёнка, С. Красноўская – 3-е месца. Узнагароджвае Б. Вітман

Зборная каманда г. Мінска, канец 50-х гадоў. Злева направа: Г, Гольтфан, Т. Аржаноўская, ?, Ю. Швец, Г. Бяспрозванных, Н. Рак

Чэмпіянат ЦС “Чырвоны сцяг”, канец 50-х гадоў. Грамату атрымлівае Н. Рак

Зборная г. Мінска, канец 50-х гадоў. Злева направа: Л. Салаўёва, Ю. Швец, Г. Бяспрозванных, О. Ляшэнка, Н. Рак

Першынства СССР 1964 г. Злева направа: Я. Сабалеўская, М. Сянкевіч, Ю. Кульціясаў, Л. Мельнікава і Л. Громава

На пярэднім плане У. Злянко і Л. Кароткі

Каманда дзяўчат Беларускага ФСА “Дынама”: Л. Трэцьяк, трэнер З.М. Шанюкевіч, Н. Дзялендзік, С. Каплан

Г. Буцько і В. Калін у гульні

Сёстры Людміла і Таццяна Мельнікавы

Ю. К. Кульціясаў з вучнямі Л. Кароткім, У. Злянко, М. Сянкевіч, Ю. Карпушавым

Зборная каманда СССР, красавік 1967 г. Злева направа: У. Злянко, С. Гамазкоў, А. Амелін, С. Сархаян, Ф. Піласян, У. Эгліціс

СЗборная каманда ўсесаюзнага таварыства “Буравеснік”. Трэцяя злева – Т. Рашэтнік (Пяткевіч), трэцяя справа – З. Руднова

Злева направа: В. Пяткевіч, Л. Кароткі, У. Злянко – прызёры турніра “Сярэбраная ракетка”

Злева направа: В. Нікіцін, Н. Тарашкевіч, С. Каплан, А. Пяткевіч, Л. Трэцьяк

В’етнам, 1973 г. Зборная СССР. Чацвёрты злева – А. Пяткевіч

А. Малочнікаў

Н. Ф. Іофе з вучнямі А. Малочнікавым, В. Пяткевічам, Н. Тарашкевічам

Кубак СССР у Мінску. 1976 г. В. Шаўчэнка і В. Сінкевіч

Першынство ВЦСПС. 1976 г. Злева направа: Р. Іофе, І. Явароўская, Т. Рашэтнік

Злева направа: А. Пяткевіч, А. Скуратовіч, І. Мінкевіч

А. Пяткевіч

<

>

Вядомыя трэнеры БССР:
Ю.К. Кульціясаў, В.С. Мяцеліца, У.Г. Болікаў, В.Г. Прохараў, Р.І. Харлап (Куліцкая), А.Л. Вайнштэйн, З.М. Шанюкевіч і Э.А. Зуб, Н.Ф. Іофе і У.А. Яфрэмаў.

Вядомыя спартсмены БССР:
Л. Кароткі, У. Злянко, В. Шаўчэнка, А. Мухаморава, Г. Якаўцава, І. Мінкевіч, В. Сінкевіч, А. Пяткевіч, Р. Іофе, Т. Рашэтнік, І. Явароўская, А. Скуратовіч.

Высокія вынікі на чэмпіянатах свету і Еўропы пачынаючы з 90-х гадоў і да гэтага часу ў беларускім настольным тэнісе звязаны з імёнамі спартсменаў Уладзіміра Самсонава, Вікторыі і Веранікі Паўловіч, Яўгена Шчацініна, Таццяны Кастраміной, Паўла Платонава, Аляксандры Прывалавай і інш., а таксама іх трэнераў А.М. Пяткевіча, Т.Р. Пяткевіч і У.А. Яфрэмава.

Беларускае грамадскае аб’яднанне “Федэрацыя настольнага тэніса” (БГА “ФНТ”) сваёй мэтай бачыць развіццё настольнага тэніса ў Рэспубліцы Беларусь.

Сайт: http://www.bttf.by

Сярэбраны медаль:

Уладзімір САМСОНАЎ – адзіночны разрад

Заслужаны майстар спорту, Шматразовы пераможца і прызёр чэмпіянатаў Еўропы; трохразовы пераможца Кубка свету; пераможца 27 турніраў ITTF WORLD TOUR; пераможца Гранд-фіналу ITTF WORLD TOUR (1997); экс-першая ракетка свету (1998); удзельнік шасці Алімпіяд (1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016); 4-е месца на Алімпіядзе-2016.

Спампаваць спіс літаратуры ў фармаце pdf

Кнігі:

1. Барчукова Г. В. Теория и методика настольного тенниса : учеб. для студентов вузов / Г. В. Барчукова, В. М. Богушас, О. В. Матыцин ; под ред. Г. В. Барчуковой. – М. : Академия, 2006. – 528 с.
2. Захаров, Г. В. История настольного тенниса в Белоруссии (50–70-е годы) / Г. В. Захаров. – Минск : МЕТ, 2012. –125 с.
3. Спортивные и подвижные игры : курс лекций / Витеб. гос. ун-т. – Витебск : Изд-во ВГУ, 2007. – 198 с.

Электронныя рэсурсы:

• Белорусская федерация настольного тенниса [Электронный ресурс] . – Режим доступа: http://www.bttf.by. – Дата доступа: 19.01.2019.
• История развития настольного тенниса в Мире [Электронный ресурс] // ФНТР : Федарация наст. тенниса России. – Режим доступа: http://ttfr.ru/rus/world_table_tennis_history. – Дата доступа: 19.01.2019.