Старажытныя гарады Беларусі

Кніжная выстава “Старажытныя гарады Беларусі”, прымеркаваная да Года гістарычнай памяці, працуе з 24 студзеня ў кальцавой галерэі 3-га паверха.

Гарады зямлі беларускай… У кожнага з іх свой непаўторны твар, свой лёс, здабыткі і страты. Адны славяцца старажытным мінулым, выключнай роллю ў канкрэтных гістарычных падзеях, другія – архітэктурнымі помнікамі і сучаснымі збудаваннямі, трэція – дасягненнямі ў эканамічным развіцці краіны, маладосцю…

Як і людзі, гарады нараджаюцца, растуць, дасягаюць пэўнага росквіту, потым старэюць, а часам і знікаюць. Першыя гарады на тэрыторыі Беларусі з’явіліся ў IX –XIV стст. У X ст. існавалі ўжо Полацк і Тураў, а ў дакументах XI ст. упамінаюцца Брэст, Мінск, Пінск, Віцебск. У XII ст. – Барысаў, Гомель, Мсціслаў, Рагачоў, Слуцк. На пачатку ХХ ст. у Беларусі было ўсяго 44 гарады, а ў 1941 г. – ужо 65. Цяпер у нашай краіне налічваецца 113 гарадоў. З дапамогай выставы наведвальнік атрымае магчымасць здзейсніць своеасаблівае падарожжа па старажытных гарадах, а таксама тых, якія сёлета адзначаць свае юбілеі, ад самых старажытных да маладых. У экспазіцыі прадстаўлена больш за 150 экспанатаў.

Адкрывае выставу найлепшы навігатар па беларускіх землях свайго часу – факсіміле знакамітай Радзівілаўскай карты Вялікага Княства Літоўскага (1648). Яна з’яўляецца першай дакладнай картай краіны, на якой пазначаны 1039 населеных пунктаў, у тым ліку 342 на тэрыторыі Беларусі. Аўтарамі шэдэўра сталі Тамаш Макоўскі, мастак і гравёр пры двары князя Радзівіла ў Нясвіжы, а таксама Гесэль Герытс – галандскі гравёр і картограф амстэрдамскага выдавецкага дома Блаў.

Паўнавартаснае ўяўленне аб агульных відах гарадоў з вышыні птушынага палёту, іх адметнасцях – храмах, плошчах, будынках тэатраў, вакзалаў, жывапісных відарысах вуліц і наваколля, святочным і паўсядзённым жыцці, а таксама культуры мясцовых жыхароў даюць арыгінальныя паштоўкі канца XIX – пачатку XX ст.

Каштоўнасць экспазіцыі дадаюць выданні прац даследчыкаў гарадоў і помнікаў старажытнай культуры. Сярод іх – адметная постаць гісторыка, археографа і краязнаўца А.П. Сапунова. Дэманструюцца сабраныя ім зборнікі дакументаў па гісторыі Віцебшчыны XI–XIX стст.: "Река Западная Двина" (1893) і "Памятная книжка Витебской губернии" (1902) з уладальніцкай пазнакай бібліятэкі А.П. Сапунова.

Цікавасць выклікае выданне "Собрание древних грамот и актов городов Минской губернии, православных монастырей, церквей и по разным предметам" (1848) з экслібрысам К.Э. Чапскага, мінскага гарадскога галавы ў 1890–1901 гг.

Прадстаўленыя на выставе гісторыка-краязнаўчыя экскурсы, навуковыя працы, гістарычныя нарысы, навукова-папулярныя выданні яскрава сведчаць, што старажытныя гарады Беларусі прайшлі няпросты шлях гістарычнага развіцця ў складзе розных дзяржаўных утварэнняў, іх жыхары стварылі і захавалі для нашчадкаў значную культурную спадчыну, вядомыя постаці – ураджэнцы гэтых мясцін – праславілі справамі сваю малую радзіму.

Экспазіцыю дапаўняюць багата ілюстраваныя альбомы, юбілейныя выданні.

Час работы выставы адпавядае рэжыму работы бібліятэкі.
Уваход – па чытацкім білеце або білеце сацыякультурнага цэнтра.

Прадстаўленыя ў экспазіцыі кнігі можна заказаць праз электронны каталог Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі.

Тэлефон для даведак: (8 017) 293 29 80.

Глядзіце рэпартаж телеканала "Беларусь 1" пра выстаўку.