Рэха Чарнобыля

З 12 красавіка па 15 мая ў зале дакументаў міжнародных арганізацый (пам. 207g) адкрыта тэматычная выстаўка “Рэха Чарнобыля”, прысвечаная Міжнароднаму дню памяці аб чарнобыльскай катастрофе.

8 снежня 2016 года Генеральная асамблея ААН прыняла ініцыяваную і падрыхтаваную дэлегацыяй Рэспублікі Беларусь рэзалюцыю 71/125 “Доўгатэрміновыя наступствы чарнобыльскай катастрофы”. Разам з Беларуссю суаўтарамі новага дакумента па чарнобыльскай праблематыцы сталі 60 дзяржаў свету.

Важным сімвалічным элементам рэзалюцыі з’явілася абвяшчэнне 26 красавіка Міжнародным днём памяці аб чарнобыльскай катастрофе. Менавіта ў гэты дзень у 1986 годзе адбылася найбуйнейшая па маштабах шкоды і наступстваў тэхнагенная катастрофа ХХ стагоддзя – аварыя на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі (ЧАЭС), у выніку якой амаль 8,4 мільёна чалавек падвергліся ўздзеянню радыяцыі.

У рэзалюцыі Генеральная асамблея адзначыла, што і цераз тры дзесяцігоддзі, адчуваюцца сур’ёзныя наступствы чарнобыльскай катастрофы і заклікала захоўваць увагу міжнароднай супольнасці да постчарнобыльскіх праблем і скаардынаваных міжнародных дзеянняў для вырашэння доўгатэрміновых наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС. Асноўны пасыл новай рэзалюцыі – неабходна працягваць чарнобыльскія стасункі ў рамках ААН у мэтах дасягнення ўстойлівага развіцця пацярпелых рэгіёнаў і насельніцтва праз партнёрства, інавацыі і інвестыцыі.

У 1990 годзе Генеральная асамблея прыняла рэзалюцыю 45/190, заклікаўшы да “міжнароднага супрацоўніцтва ў справе змякчэння і пераадолення наступстваў на Чарнобыльскай АЭС”. Гэта стала пачаткам дзейнасці Арганізацыі Аб’яднаных Нацый па адраджэнні пацярпелых тэрыторый. З гэтай мэтай была арганізавана Міжустаноўчая мэтавая група. У 1991 годзе быў створаны Чарнобыльскі мэтавы фонд для садзейнічання мабілізацыі фінансавых укладаў. Сёння ім распараджаецца Упраўленне па каардынацыі гуманітарных пытанняў.

У 2002 годзе Арганізацыя Аб’яднаных Нацый абвясціла аб пераглядзе стратэгіі і адзначыла, што ў будучым асноўная ўвага будзе надавацца не надзвычайнай гуманітарнай дапамозе, а доўгатэрміновай дзейнасці ў сферы развіцця. Праваднікамі гэтай стратэгіі сталі аддзяленні ПРААН у трох пацярпелых дзяржавах.

Для аказання дапамогі міжнародным, нацыянальным і дзяржаўным праграмам у 2009 годзе была створана Міжнародная навукова-даследчая і інфармацыйная сетка па Чарнобылі.

З 1986 па 2016 год арганізацыі сістэмы ААН, буйныя няўрадавыя арганізацыі і фонды ажыццявілі звыш 230 розных праектаў, звязаных з правядзеннем даследаванняў і аказаннем дапамогі ў наступных галінах: ахова здароўя, ядзерная бяспека, сацыяльна-псіхалагічная рэабілітацыя, эканамічнае аднаўленне, навакольнае асяроддзе, вытворчасць чыстых прадуктаў і інфармацыя.

Чарнобыльская катастрофа стала велізарнай трагедыяй для ўсёй міжнароднай супольнасці. У той жа час дзейнасць па пераадоленні наступстваў гэтай найбуйнейшай радыяцыйнай аварыі дала выдатныя прыклады супрацоўніцтва на глабальным узроўні. Змяніўся падыход краін да пытанняў ядзернай энергетыкі, уключаючы ўзмацненне бяспекі і больш узважанае стаўленне да тэхналагічнага прагрэсу. Міжнародная супольнасць засвоіла ўрокі Чарнобыля і набыла вопыт, які дапаможа спраўляцца з доўгатэрміновымі наступствамі тэхнагенных катастроф.

На выстаўцы прадстаўлена больш за 80 дакументаў на рускай, англійскай і нямецкай мовах: кнігі, перыядычныя выданні, буклеты.

Экспазіцыя ўключае наступныя тэматычныя раздзелы:

• Аварыя на ЧАЭС: маштабы трагедыі
• Экалагічныя і сацыяльна-эканамічныя наступствы чарнобыльскай катастрофы
• Сацыяльна-медыцынскія наступствы аварыі на ЧАЭС
• Міжнароднае супрацоўніцтва і міжнародная дапамога ў пераадоленні наступстваў аварыі і аднаўленні пацярпелых рэгіёнаў

Карысныя спасылкі
• Міжнародны дзень памяці аб чарнобыльскай катастрофе
• Упраўленне ААН па каардынацыі гуманітарнай дзейнасці
• Міжнароднае агенцтва па атамнай энергіі (МАГАТЭ)
• Навуковы камітэт ААН па дзеянні атамнай радыяцыі
• Міжнародны чарнобыльскі партал праекта ICRIN
• Глабальныя пытанні парадку дня: атамная энергія
• ААН і Чарнобыль
• Гадавіны чарнобыльскай ядзернай катастрофы
• Дзесяцігоддзе рэабілітацыі і ўстойлівага развіцця пацярпелых рэгіёнаў (трэцяе дзесяцігоддзе пасля Чарнобылю) (2006–2016)
• Радыелагічныя і медыцынскі ўплыў Чарнобыля. Ацэнка камітэта па радыяцыйнай ахове і ахове здароўя
• Дэпартамент па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС МНС Рэспублікі Беларусь
• Асноўныя дзеючыя і завершаныя міжнародныя праекты і праграмы, якія курыруе Дэпартамент
• Міжнародная навуковая канферэнцыя “Чарнобыль: праз 30 гадоў”
• Міністэрства Расійскай Федэрацыі па справах грамадзянскай абароны, надзвычайных сітуацыях і ліквідацыі наступстваў стыхійных бедстваў (МНС Расіі)
• Міністэрства Украіны па пытаннях надзвычайных сітуацый і па справах аховы насельніцтва ад наступстваў чарнобыльскай катастрофы
• Чарнобыльскі цэнтр па праблемах ядзернай бяспекі, радыеактыўных адходаў і радыеэкалогіі (Славуціч, Кіеўская вобласць)
• Агульнарасійская грамадская арганізацыя “Союз «Чернобыль» России”
• Сайт горада Прыпяць
• Інстытут праблем бяспечнага развіцця атамнай энергетыкі РАН
• Сітуацыя на атамнай электрастанцыі “Фукусіма Даічы”
• Чарнобыльскі форум 

Дакументы

Рэзалюцыі

• Рэзалюцыя аб абвяшчэнні 26 красавіка Міжнародным днём памяці аб чарнобыльскай катастрофе (A/RES/71/125)
• Умацаванне міжнароднага супрацоўніцтва і каардынацыя намаганняў у справе вывучэння, змякчэння і мінімізацыі наступстваў чарнобыльскай катастрофы (A/RES/68/99)
• Рэзалюцыя Генеральнай асамблеі аб правядзенні 26 красавіка 2011 года спецыяльнага памятнага пасяджэння асамблеі, прысвечанага гадавіне (A/RES/65/131)
• Зварот Савета кіраўнікоў дзяржаў Садружнасці Незалежных Дзяржаў у сувязі з 25-й гадавінай аварыі на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі (S/2011/45)

Канвенцыі і дэкларацыі

• Канвенцыі і дэкларацыя па ядзернай бяспецы

Дадатковыя даклады

• Выніковы агляд Праграмы CORE “Супрацоўніцтва для рэабілітацыі ўмоў жыцця ў пацярпелых ад чарнобыльскай ядзернай катастрофы раёнах Беларусі” (2004–2008)
• Спадчына Чарнобыля: медыцынскія, экалагічныя і сацыяльна-эканамічныя наступствы і рэкамендацыі ўрадам Беларусі, Расійскай Федэрацыі і Украіны
• Медыцынскія наступствы Чарнобыльскай аварыі і спецыяльныя праграмы медыка-санітарнай дапамогі