Звонкім струнам аддаю
Ўсё, што радуе, і песціць,
І хвалюе кроў маю…
А. Александровіч
З верша “Летнім ранкам”. 1961
Андрэй Іванавіч Александровіч (22.01.1906, г. Мінск – 06.01.1963, Падмаскоўе), паэт, пісьменнік, публіцыст і літаратурны крытык, перакладчык, адзін з арганізатараў літаратурнага аб’яднання “Маладняк”, член-карэспандэнт Акадэміі навук Беларускай ССР.
Паэт нарадзіўся 22 студзеня 1906 г. у Мінску ў сям’і шаўца. Бацька заўчасна памёр, і Андрэй быў вымушаны пайсці працаваць яшчэ ў дзяцінстве. Першай яго прафесіяй было шавецтва, аднак не цураўся ён і выпадковага заробку.
У 1914 г. хлопчыка аддалі вучыцца ў царкоўна-прыходскую школу. Тут ён стаў удзельнікам першага беларускага народнага хору пад кіраўніцтвам У. Тэраўскага – выкладчыка спеваў у школе, а пазней вядомага кампазітара. Калектыў з поспехам выступаў у шпіталях перад параненымі, жыхарамі горада, набываючы ўсё большую вядомасць у слухачоў. Амаль 6 гадоў спяваў Андрэй у хоры У. Тэраўскага, дэкламаваў творы беларускіх пісьменнікаў. У 1919 г. на адным з канцэртаў яго заўважыў Янка Купала і падараваў яму кнігу сваіх вершаў “Шляхам жыцця”, якой юнак захапляўся на працягу доўгага часу.
У 1921–1925 гг. А. Александровіч вучыўся ў Мінскім педагагічным тэхнікуме, а ў 1930 г. скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта.
Малады паэт з’яўляўся адным з арганізатараў літаратурнага аб’яднання “Маладняк” (1923). У 1925 г. стаў рэдактарам часопіса “Малады араты”, потым – намеснікам рэдактара газеты “Чырвоная Полаччына” і адказным сакратаром акруговай нацыянальнай камісіі.
Язэп Пушча, Уладзімір Дубоўка, Андрэй Александровіч, 1924–1925 гг.
З фондаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва.
У 1932 г. прызначаны намеснікам старшыні аргкамітэта па ўтварэнні Саюза пісьменнікаў, прымаў удзел у першым Усесаюзным з’ездзе пісьменнікаў.
Андрэй Александровіч выступае з прамовай на І Усесаюзным з’ездзе савецкіх пісьменнікаў.
Масква, 1934 г.
З фондаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва
Хуткі кар’ерны ўздым Андрэя Александровіча быў невыпадковы. Пад канец 20-х гг. разам са зварочваннем палітыкі беларусізацыі ўзмацнялася таталітарная дыктатура, пачыналіся масавыя рэпрэсіі. У такіх умовах многія пісьменнікі імкнуліся ўсімі сіламі прадэманстраваць сваю лаяльнасць бальшавікам.
“Некаторыя літаратары спрабавалі адкрыта, праз сваю творчасць выражаць пратэст супраць парадкаў, якія ўстанаўліваліся пад канец 20-х гадоў. М. Зарэцкі… пратэставаў супраць скажэнняў нацыянальнай палітыкі, выступаў у абарону працоўнага сялянства ў сувязі з прымусам у гады калектывізацыі. А. Мрый у рамане «Запіскі Самсона Самасуя» з дапамогай сатыры, іроніі таленавіта выкрываў негатыўныя бакі рэчаіснасці свайго часу.
У процілегласць ім часам з’яўляліся творы, у якіх у той ці іншай ступені апраўдваўся ўзрастаючы націск партыйна-дзяржаўных улад на грамадства. У тым ліку на літаратурна-грамадскі працэс. Характэрнай у гэтых адносінах з’яўляецца паэма А. Александровіча «Цені на сонцы»”. (Нарысы гісторыі Беларусі. – Ч. 2. – Мінск, 1995. – С. 141.)
У 1933–1934 гг. А. Александровіч прымаў актыўны ўдзел у распрацоўцы новага беларускага правапісу. У сваім артыкуле “Класавая барацьба на мовазнаўчым фронце” ён не толькі заўзята выступаў за русіфікацыю беларускай мовы, але і абвінавачваў многіх сучаснікаў, у тым ліку былых “маладнякоўцаў”, у нацыяналізме, антысавецкай дзейнасці:
“Контррэволюцыйная нацдэмаўская работа ў галіне мовазнаўства праводзілася і ў мастацкай літаратуры. Успомнім арганізатараў контррэволюцынай нацдэмаўскай ячэйкі, так званай літзгуртавання «Ўзвышша», Дубоўку, Пушчу, Бабарэку, якія ў мастацкай літаратуры прапагандавалі «тэорыю беларускай душы» і змагаліся, сумесна з Лёсікамі-Ластоўскімі за «самабытнасць» беларускай мовы, уводзілі ў літаратуру архаічныя словы, непатрэбныя правінцыялізмы, штучна выдуманыя словы.
У апошнія часы ахвосце разгромленага, але недабітага нацдэмакратызма, дзякуючы прытупленню класавай пільнасці некаторых выдавецкіх работнікаў, змаглі пралезці ў наш друк з рэваншысцкімі контррэволюцыйнымі вылазкамі. Вазьміце твор М. Лужаніна «Галасы гарадоў». У гэтым творы Лужанін вытрымлівае контррэволюцыйны стыль «самабытнасці» і ўжывае такія словы, пасля якіх трэба даваць самае шырокае тлумачэнне, але ад якіх, па Лужаніну, вее «першабытнай прастатой і свежасцю».
Мова ў аповесцях Калюгі – гэта выразная кулацкая, хутаранская мова і яна арганічна выцякала з кулацкай нацыяналістычнай сутнасці яго творчасці. Мова ў вершах Таўбіна – вычурная, штучна-кніжная, жарганіраваная – таксама арганічна выцякала з буржуазнай сутнасці твораў Таўбіна, гэтага палпрэда ў літаратуры буржуазнай кулацка-нацыяналістычнай інтэлігенцыі.
Пад моцным нацыяналістычным уплывам знаходзіўся паэт Хадыка”. (Пісьменнікі БССР аб рэформе правапіса беларускай мовы. – Мінск, 1934. – С. 19.)
Андрэй Александровіч.
З фондаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва
У 1936 г. А.І. Александровіч абраны членам-карэспандэнтам Акадэміі навук Беларускай ССР. Пэўны час ён з’яўляўся дырэктарам Інстытута мовы АН БССР, пад яго рэдакцыяй быў выдадзены “Руска-беларускі слоўнік” (1937).
З успамінаў гісторыка і літаратуразнаўца Аўгена Калубовіча:
“28 сакавіка 1936 году. Заля сходаў у Доме пісьменьніка. На сьцяне выдзяляецца вялікі партрэт А. Александровіча, на ім «вядучы пралетарскі паэта» сядзіць на стале з цыгарэтаю ў руцэ. Над сцэнаю зьверху – сьвежы лёзунг: «Калі вораг не здаецца, яго зьнішчаюць (М. Горкі)».
На адкрытым сходзе пісьменьнікаў ідзе «дыскусія» пра фармалізм у літаратуры. пачатак ёй даў артыкул М. Горкага ў маскоўскай «Правде». Усе разумелі, што й артыкул гэты, і «дыскусія» – чарговы сыгнал для новых чыстак і арыштаў, якія неўзабаве й пачаліся.
У залі напружаны, прыгнечаны настрой. Пасьля пагромных выступаў казённых крытыкаў Я. Бранштэйна й А. Кучара, падтрыманых А. Алексанровічам, нясьмела выходзілі на трыбуну пісьменьнікі й ціха штось няяснае гаварылі”. (Калубовіч, А. Крокі гісторыі. Беласток – Вільня – Менск, 1993. – С. 132.)
Але ні грамадзянская пазіцыя, ні выслужванне перад уладай не ўратавалі паэта, і ў 1938 г. ён быў рэпрэсаваны. Адбываў пакаранне А. Александровіч на Крайняй Поўначы, працаваў на будаўніцтве Нарыльскага металургічнага камбіната (1938–1947).
Пасведчанне А. Александровіча як ссыльнага пасяленца Дзяржынскага раёна Краснаярскага краю.
20.12.1952.
З фондаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва
Пасля скарачэння тэрміну зняволення працаваў літаратурным супрацоўнікам на Мінскім трактарным заводзе (1947). У 1949 г. быў зноў адпраўлены ў ссылку ў Краснаярскі край. Пасля рэабілітацыі ў 1955 г. жыў і працаваў у Мінску.
Літаратурная дзейнасць А.І. Александровіча пачалася яшчэ ў пачатку 1920-х гг. Першы яго верш “Ад беларускай моладзі” быў надрукаваны ў 1921 г. у газеце “Савецкая Беларусь”. У 1925 г. выйшаў з друку першы зборнік паэта “Па беларускім бруку”, у гэтым жа годзе – раман “Ваўчаняты” (напісаны ў суаўтарстве з А. Вольным і А. Дударом). Крыху пазней былі выдадзены кнігі паэзіі “Прозалаць” (1926), “Угрунь” (1927), “Фабрыка смерці” (1929) і інш.
Сапраўдную славу маладому паэту прынёс верш “Сасна”, які ўпершыню пабачыў свет у газеце “Звязда” ў 1927 г. Верш быў перакладзены на чэшскую, балгарскую, грузінскую, узбекскую, рускую і іншыя мовы.
У 1930-я гг. выйшлі з друку наступныя творы Андрэя Александровіча: “Паэма імя вызвалення” (1930), “Цені на сонцы” (1930), “Гудкі” (1930), “Нараджэнне чалавека” (1931), “Векапомная восень” (1933) і інш. Патрыятычная тэматыка адлюстравана ў паэтычным зборніку “Узброеныя песні” (1936). У 1938–1955 гг. паэтам быў напісаны цыкл вершаў “Поўнач”, прысвечаны яго жыццю ў ссылцы.
Вершы паэта жорстка вытрыманыя ў стылістыцы сацрэалізму, асноўны пафас – грамадзянскі: Александровіч выкрывае ворагаў, усхваляе Радзіму. Героямі, што характэрна для дадзенага перыяду, з’яўляюцца звычайныя працоўныя людзі, радзей, сяляне. Пры гэтым усе яны шаблонныя: пралетарый – добры, працавіты, сумленны, кулак альбо нацдэм – сквапны, помслівы, баязлівы. У перыяд паміж ссылкамі (1947–1949) узнікае новы, больш цікавы герой – горад Мінск. Працуючы ў газеце “Трактор”, Александровіч, апроч вершыкаў-віншаванняў і сатырычных замалёвак на злобу дня, апісвае пасляваенны горад, яго побыт, аднаўленне. У вершы “Таполі і сосны” паэт праз маналог старых сосен адсылае чытача да мінулых часоў мясцовасці, на якой быў пабудаваны Мінскі трактарны завод:
Калісь тут быў гушчар лясны.
Як помнік старыны,
Стаяць дзве цёмныя сасны
Ля завадской сцяны.
Абняўшыся, былыя дні
Успомняць і ўздыхнуць:
– “Ужо лясное цішыні
Нам болей не пачуць.
Які гушчар дрымотны быў!
У гэтым гушчары –
Бывалі ягады, грыбы,
Вадзіліся звяры”.
(БДАМЛМ. – Фонд 97. Александровіч, А. Сшытак вершаў. Аўтограф. 1944–1953.)
Цікавасць выклікаюць і дзіцячыя вершы: “Рыбак” (1928), “Горад раніцой” (1930), “Калыханка” (1930), “Хлопчык і певень” (1930), “Шчаслівая дарога” (1935), паэма-казка “У ноч на Новы год” (першапачатковая назва “Палярная ноч”, 1937) і інш.
Апошні твор ставіўся на сцэне мінскага Палаца піянераў (сёння Нацыянальны цэнтр мастацкай творчасці дзяцей і моладзі). Аўтарам музыкі да танцаў і песень у спектаклі выступіў знакаміты музычны дзеяч У. Тэраўскі. У вершы “Наш дзень” паэт навучае: “Дзецям з працай трэба знацца, пасабляй бацькам у працы!” і “Хочаш знаць усё і ўсіх – сябрам будзь цікавых кніг…”. Дзіцячы вершык “Гарачы дзень” стаў адным з апошніх твораў паэта. Працаваў пісьменнік таксама і над аўтабіяграфічным творам “Маё маленства”, але не паспеў яго скончыць.
Андрэй Александровіч з жонкай і дзецьмі.
З фондаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва
Андрэй Александровіч з унукамі.
1962
Андрэй Іванавіч прымаў удзел у тэатральным жыцці Беларусі, наведваў спектаклі “Беларускай хаткі”, удзельнічаў у рабоце падсекцыі па тэатры Інбелкульта, часам выступаў з артыкуламі, якія прысвячаў сцэнічным пытанням. Пісьменнік з’яўляецца аўтарам драматычнай паэмы “Напор”. Як адзначаў драматург, тэатразнавец і артыст Я. Рамановіч, А. Александровіч не адважыўся даць паэму для пастаноўкі Першаму тэатру, а перадаў рэжысёру М. Міцкевічу ў Другі тэатр, у Віцебск (цяпер Нацыянальны драматычны тэатр імя Я. Коласа). Маўляў, “хай там паставяць, паглядзім, што выйдзе, калі пройдзе з поспехам, вазьмуся і для Першага тэатра напісаць”. Прэм’ера “Напору” адбылася ў Гомелі, дзе БДТ-2 знаходзіўся на гастролях. Спектакль быў вырашаны як публіцыстычны музычна-драматычны паказ, бадзёры і жыццярадасны, які распавядаў пра жыццё і адпачынак камсамольцаў лесазавода, таму невыпадкова меў поспех у маладых гледачоў. Па ўспамінах Я. Рамановіча і іншых сведкаў прэм’еры, моладзь напоўніла залу гоманам і вясёлымі галасамі, гулі, як пчолы, апладзіравалі моцна, спявалі разам з акцёрамі ўсе песні па ходзе спектакля, крычалі “ўра!” і “малайцы”. Але тэатральныя крытыкі папракнулі “Напор” за схематызм і залішнюю лозунгавую патэтыку.
Краснеўскі, Р. “Напор” Александровіча ў БДзТ-2 / Р. Краснеўскі // ЛіМ. – 1932. – 20 жн. – С. 3
У 1931 г. вядомы беларускі рэжысёр Юрый Тарыч зняў кінаэцюд пад назвай “Поэма имени освобождения”. Фільм уяўляў сабой запісаную на стужку паэму Андрэя Александровіча, прысвечаную грамадзянскай вайне на Беларусі. Дэкламацыя паэмы акцёрам Ю. Калчанавым ілюстравалася матэрыяламі хронікі і фрагментамі аднаго з нямых фільмаў Ю. Тарыча, які суправаджаўся музыкай Я. Цікоцкага. Да нашых дзён фільм не захаваўся.
На вершы А. Александровіча беларускія кампазітары напісалі шэраг музычных твораў, напрыклад, “Песня росквіту і славы” М. Аладава, “Зорка” А. Туранкова, “Дзе б я ні быў” К. Паплаўскага, трэцяя частка араторыі “Мая Радзіма” Д. Смольскага і іншыя.
Займаўся А. Александровіч таксама і перакладамі. У прыватнасці, пераклаў на беларускую мову паэму А. Пушкіна “Руслан і Людміла”, шэраг твораў рускіх, украінскіх, літоўскіх паэтаў і празаікаў.
Верш украінскага пісьменніка М. Рудэнкі ў перакладзе А. Александровіча. Рукапіс.
26.11.1949.
З фондаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва
Яшчэ ў 1935 г. Александровіч пераклаў “Інтэрнацыянал”. У газеце “Літаратура і мастацтва” ад 1 мая 1957 г. быў апублікаваны ўдасканалены варыянт. Параўнаем яго з перакладам Янкі Купалы (1921) і рускім перакладам А.Я. Коца:
| А.Я. Коц | А. Александровіч | Янка Купала |
|
Вставай, проклятьем заклеймённый, Весь мир голодных и рабов! Кипит наш разум возмущённый И в смертный бой вести готов. Весь мир насилья мы разрушим До основанья, а затем Мы наш, мы новый мир построим – Кто был ничем, тот станет всем. Никто не даст нам избавленья: Ни бог, ни царь и не герой. Добьёмся мы освобожденья Своею собственной рукой. Чтоб свергнуть гнёт рукой умелой, Отвоевать своё добро, Вздувайте горн и куйте смело, Пока железо горячо! |
Паўстань, з’еднаны сілай грознай, Працоўны люд усіх краёў! Бурліць абураны наш розум I весці ў гнеўны бой гатоў. Агнём зруйнуем да асновы Свет лютых здзекаў, а затым – Мы наш, мы свет збудуем новы: Хто быў нічым, той стане ўсім. Ніхто дабром не дасць збаўлення – Ні бог, ні цар і не герой. Даб’емся самі вызвалення Сваёй уласнаю рукой. Каб скінуць з плеч прыгнёт умела, Нанесці свой смяротны ўдар, – Жалеза ў кузні куйце смела, Пакуль іскрыцца ў горне жар. |
Паўстань, пракляццем катаваны! Паўстань, хто з голаду век пух! Бурліць наш розум ўзбунтаваны. Няволі кліча рваць ланцуг! Стары парадак мы зруйнуем Магутным выбухам сваім І свет на новы лад збудуем: Хто быў нічым – той будзе ўсім! Ніхто не дасць самохаць волі – Ні бог, ні цар, ні багатыр. Даб’емся самі лепшай долі… Дабро для ўсіх – наш правадыр! Каб не згібаці плеч пакорных, Каб волі дух лунаў у нас, – Адважна плаўма сталь у горнах, Пакуль у кузні жар не згас! |
Пераклад Александровіча і па рытміцы, і па лексіцы значна бліжэй да рускамоўнага варыянта, у ім ужо, у адрозненні ад тэксту Купалы, значна менш беларускага каларыту.
Андрэя Александровіча не стала 6 студзеня 1963 г. Пахаваны паэт на Усходніх могілках у Мінску.
Яго творчасць непарыўна звязана з усімі падзеямі грамадскага жыцця нашай краіны. Як адзначаў знакаміты пісьменнік С. Грахоўскі, не было ў жыцці ніводнай важнай і актуальнай тэмы, на якую б не адгукнуўся вершаваным словам паэт Андрэй Іванавіч Александровіч.
Андрэй Александровіч. 1961.
З архіва С. Грахоўскага.
Андрэй Александровіч і Сяргей Грахоўскі ў батанічным садзе. Мінск. 1961 г.
Дзяржаўны музей гісторыі беларускай літаратуры
Памяць пра паэта ўшаноўваецца ў наш час. Так, сын Андрэя Іванавіча, Радаслаў, сабраў усю бацькаву друкаваную і недрукаваную спадчыну і склаў самаробны зборнік успамінаў пра бацьку.
Радаслаў Андрэевіч Александровіч каля магілы бацькі.
Мінск. Усходнія могілкі. 1969
У рамках Фэсту экскурсаводаў 2015 г. вядомы паэт, літаратуразнавец, філолаг і архівіст Віктар Жыбуль правёў экскурсію “Культурныя загадкі Трактарагорада”, падчас якой у якасці выдатнага ілюстрацыйнага матэрыяла выкарыстаў вершы А. Александровіча 1947–1948 гг. пра пасёлак Мінскага трактарнага завода.
Вобраз паэта адлюстраваны ў выяўленчым мастацтве: гэта партрэты работы В. Волкава, В. Дваракоўскага, малюнак А. Кашкурэвіча. Захаваўся і шарж на А. Александровіча аўтарства яўрэйскага мастака Ц. Кіпніса. На ім пазнаецца вобраз паэта і алюзіі на яго верш “Менскі рытм”.
В. Волкаў. Партрэт А. Александровіча. 1933 г.
В. Дваракоўскі. Партрэт А. Александровіча. 1924 г.
А. Кашкурэвіч. Партрэт А. Александровіча.
Ц. Кіпніс. Шарж на А. Александровіча. 1932 г.
У студзені 2019 г. даследчыкі фантастыкі Уладзімір Садоўскі і Вячаслаў Насцецкі знайшлі першае беларускае навукова-фантастычнае апавяданне. Раней лічылася, што гісторыя беларускай навуковай фантастыкі бярэ пачатак ад твора Янкі Маўра “Аповесць будучых дзён” (1932), але высветлілася, што яшчэ ў 1924 г. у часопісе “Маладняк” было апублікавана апавяданне “Палёт у мінулае” А. Александровіча. Аўтар, якому на момант публікацыі споўнілася ўсяго 18 гадоў, звярнуўся да тэмы падарожжаў у часе.
Загаловак апавядання “Палёт у мінулае”. – Маладняк. – 1924. – № 5. Малюнак В. Дваракоўскага
У аповедзе Александровіча ёсць усе прыкметы навуковай фантастыкі: ён падрабязна апісвае фантастычную машыну часу, тлумачыць яе прынцып працы, абапіраючыся на адкрыцці свайго часу.
З дэвізам свайго пакалення.
Творчая спадчына Андрэя Александровіча
А. Александровіч
Андрэй Александровіч – прадстаўнік беларускага авангарду, “майстар графічных эфектаў” і фігурных вершаў, урбаністычнай плыні ў літаратуры 1920-х гг. Яго творчасць ахоплівае шмат жанраў, тэм, вобразаў, напрамкаў. Пісьменнік адгукнуўся на разнастайнасць жыццёвых з’яў шэрагам вершаў і празаічных твораў, шматлікімі публіцыстычнымі і крытычнымі артыкуламі, цікавымі і павучальнымі паэмамі для дзяцей, фантастычнымі апавяданнямі.
Літаратурная дзейнасць А. Александровіча пачалася ў 1920-я гг. У 17 гадоў юнак ужо быў адным з заснавальнікаў “Маладняка”. У друку ён карыстаўся некалькімі псеўданімамі: А. А-віч, А. Андр., Андр. Ал-іч, А. Худніцкі, Чыгуначнік Бэцін, А. Андреев, пазней А. Каринин (псеўданім утвораны ад імя паэтавай дачкі Карыны). Сярод ранняй творчасці вылучаюцца вершаваныя зборнікі “Па беларускім бруку” (1925), “Прозалаць” (1926), паэма “Паўстанцы” (1925), зборнік апавяданняў “Сутарэнне” (1925). Творы прасякнуты ўрачыстым хваляваннем, захапленнем рамантыкай новага жыцця, тэмпераментам і запалам маладосці, “бурапеннасцю” і фармальнымі эксперыментамі. У вершах гучыць тэма рабочай вуліцы, рытмічны гул Мінска 1920-х гг., паўстае вобраз індустрыяльнага горада.
У 1924 г. пісьменнік стварыў навукова-фантастычнае апавяданне “Палёт у мінулае”, тым самым ён праклаў шлях да жанру фантастычнай прозы, які пачаў фарміравацца ў беларускай літаратуры ў 1920-я гг.
1930-я гг. сталі часам найбольш актыўнай творчай працы А. Александровіча. У гэты перыяд выйшаў вершаваны зборнік “Гудкі” (1930), “Паэма імя вызвалення” (1930), зборнік вершаў “Устаноўка” (1930), паэма “Цені на сонцы” (1930), вершаваны раман “Нараджэнне чалавека” (1931), п’еса “Напор” (1934), кнігі для дзяцей. У гэты час канчаткова акрэсліліся і раскрыліся асноўныя тэмы творчасці пісьменніка: рэвалюцыйнае пераўтварэнне жыцця, працоўныя будні людзей, праблема выхавання новага чалавека. У гады вайны паэт з болем апяваў знявечаную беларускую зямлю, віншаваў герояў-пераможцаў. Пазней звяртаўся да тэмы пасляваеннага аднаўлення горада, карыстаўся класічнымі традыцыямі вершаскладання.
Творы позняга перыяду асветлены філасофскай мудрасцю. Да апошняга дня А. Александровіч рыхтаваў да друку двухтомны збор твораў, куды ўвайшлі літаратуразнаўчыя і публіцыстычныя артыкулы, вершы, што раней нідзе не друкаваліся. Кнігі былі выдадзены пасмяротна.
Зборы твораў і выбраныя творы
Кнігі
Творы для дзяцей
Творы ў перакладах
Зборнікі нотных выданняў на вершы А. Александровіча
-
Прыжыццёвыя публікацыі А. Александровіча ў перыядычных выданнях з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі
1922
Раніца : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1922. – № 1. – С. 11. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
1923
Возера; Разводдзе : [вершы] / А. Александровіч // Полымя. – 1923. – № 3–4. – С. 60–61. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
“Разагнаў вецер дымныя хмары…”; “Як песні птушак раніцою…” : [вершы] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1923. – 11 ліп. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Самалёт “Савецкая Беларусь” : [верш] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1923. – 25 ліп. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Я чую кліч… : [верш] / А. Александровіч // Маладняк. – 1923. – № 1. – С. 42. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
1924
Аб “Ваўчанятах” / А. Александровіч, А. Вольны, А. Дудар; З паэмы “Менскі рытм” / А. Александровіч // Малады араты. – 1924. – 19 снеж. – С. 1, 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Арганізацыйныя атрады пралетарскіх дзяцей / пад крыпт. А. Андр. // Малады араты. – 1924. – 1 кастр. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Беларуская піянерыя / А. Александровіч // Малады араты. – 1924. – 19 лістап. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Буду піянер : [верш] / А. Александровіч // Маладняк Калініншчыны. – 1924. – № 1. – С. 9. – (Шыфр НББ: 3ОК11866)
Ваўчаняты : раман беларускіх лясоў / А. Александровіч, А. Вольны, А. Дудар // Малады араты. – 1924. – 11, 18, 28 сак. – С. 2; 17, 24 крас. – С. 2; 15, 22, 29 мая. – С. 2; 5, 17, 24 чэрв. – С. 2; 8, 17, 31 ліп. – С. 2; 7, 21, 30 жн. – С. 2; 10, 17, 24 вер. – С. 2; 1, 11, 23, 30 кастр. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Вясковая камсамолія / А. Александровіч // Малады араты. – 1924. – 7 жн. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Голад : [апавяданне] / пад крыпт. Ал. Андр. // Малады араты. – 1924. – 17 верас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Дзве Беларусі / А. Александровіч // Маладняк Калініншчыны. – 1924. – № 1. – С. 3–4. – (Шыфр НББ: 3ОК11866)
З паэмы “Менскі рытм”; Палёт у мінулае : гіст.-фантаст. апавяданне; 10 год беларускаму хору / пад псеўд. А. Худніцкі // Маладняк. – № 5. – 1924. – С. 14–15; 33–54; 98–103. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
З песняў “Вёска” : (урывак) / А. Александровіч // Малады араты. – 1924. – 17 чэрв. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
З цыклу вершаў “Горад” : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1924. – № 1. – С. 75–76. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Новы Год : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1924. – 31 дек. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Падполлю : [верш] / А. Александровіч // Камсамол. вечар. – 1924. – № 74–75. – С. 29. – (Шыфр НББ: 3ОК9648)
“Сухі хлеб” / пад крыпт. Ал-іч Андр. // Малады араты. – 1924. – 24 верас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Што ў нас ёсць і – што трэба, каб было / А. Александровіч // Малады араты. – 1924. – 6 снеж. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Я сягоньня з камсамолам : [верш] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1924. – 7 лістап. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
1925
Акцябрыны : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1925. – № 2. – С. 57. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Бацькава радасць : [верш] / А. Александровіч // Малады араты. – 1925. – № 2. – С. 10; Чырвоная змена. – 1925. – 2 снеж. – С. 5.
Беларусізацыя : штрыхі / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1925. – 28 лют. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Буду піянер : [верш] / А. Александровіч // Беларус. піянер. – 1925. – № 2. – С. 2; Малады камуніст. – 1925. – 18 чэрв. – С. 2.
Волга : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1925. – 29 нояб. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Дзеці беларускай вуліцы : апавяданне / А. Александровіч // Беларус. піянер. – 1925. – № 3. – С. 9–12. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
II-я беларуская дзяржаўная трупа пад загадам Галубка / пад псеўд. А. Худніцкі // Маладняк. – 1925. – № 6. – С. 84. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Друкар : [верш] / А. Александровіч // Наш працаўнік. – 1925. – 6 снеж. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//4350)
З гучнымі бадзёрымі песнямі – наперад! / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1925. – 2 снеж. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Камсамол : урывак з паэмы / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1925. – 15 снеж. – С. 6. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
“Маладняк” / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1925. – 15 мая. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Мая песня : [верш] / А. Александровіч // Наш працаўнік. – 1925. – 20 жн. – С. 2; Чырвоны сцяг. – 1925. – № 3–4. – С. 65.
На заводзе : [верш]; Паўстанцы : паэма-інсцэніроўка / А. Александровіч // Маладняк. – 1925. – № 7. – С. 38. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Паднявольным Заходняй Беларусі : [верш] / А. Александровіч // Малады араты. – 1925. – № 1. – С. 6. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Падполлю : [верш] / А. Александровіч // Малады камуніст. – 1925. – 7 ліп. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//4327)
“Савецкая Беларусь” / А. Александровіч // Наш працаўнік. – 1925. – 13 жн. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//4350)
Свята жанчын : [верш] / А. Александровіч // Беларус. работніца і сялянка. – 1925. – № 4. – С. 3. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Урыўкі з паэмы “Камсамол” / А. Александровіч // Малады араты. – 1925. – № 16. – С. 7. – (Шыфр НББ: 4Н//4325)
Усеваладу Макаравічу Ігнатоўскаму : [верш] / А. Александровіч // Маладняк. – 1925. – № 6. – С. 16. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
1926
Вянок : [вершы] / А. Александровіч // Беларус. піянер. – 1926. – № 10. – С. 9. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Дваццаць; Каханне : [вершы] / А. Александровіч // Полымя. – 1926. – № 8. – С. 55–56. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Дзвіна! : [верш] / А. Александровіч // Маладняк. – 1926. – № 6. – С. 22–23. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Друкар : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная Полаччына. – 1926. – 9 мая. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Завязка… : [верш] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1926. – 25 снеж. – С. 6. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
За іголкай : [верш] / А. Александровіч // Беларус. работніца і сялянка. – 1926. – № 9. – С. 11. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Каласкі прадвесні : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная Полаччына. – 1926. – 7 ліп. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Камсамол : (урыўкі з паэмы) / А. Александровіч // Чырвоная Полаччына. – 1926. – 13 крас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Каўказ : [верш] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1926. – 29 жн. – С. 5. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Машыніст : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1926. – 3 снеж. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Мястэчка : [вершы] / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1926. – 27 студз. – С. 3; Чырвоная Полаччына. – 1926. – 6 крас. – С. 3.
Не будзем спыняцца / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1926. – 2 снеж. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Падарожжа : [верш] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1926. – 10 жн. – С. 5. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Першамайская… : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная Полаччына. – 1926. – 1 мая. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Песня вёскі і фабрычных станкоў : [верш] / А. Александровіч // Світанне. – 1926. – № 1. – С. 6. – (Шыфр НББ: 3ОК22361)
“Пішаш ты аб мужыку, а думаеш аб новай буржуазіі” / А. Александровіч // Чырвоная Полаччына. – 1926. – 22 мая. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Прастор казацкай конніцы; На далёкім Каўказе : [вершы] / А. Александровіч // Полымя. – 1926. – № 7. – С. 37–38. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
“Савецкая Беларусь” / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1926. – 6 крас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Свята жанчын : [верш] / А. Александровіч // Беларус. работніца і сялянка. – 1926. – № 16. – С. 18. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
“Сіняя блюза” : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1926. – 4 ліп. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Яшчэ аб беларусізацыі / А. Александровіч // Чырвоная Полаччына. – 1926. – 26 чэрв. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
1927
Адгукнуся… : [верш] / А. Александровіч // Маладняк. – 1927. – № 2. – С. 30. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Вартаўнік : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1927. – № 1. – С. 89. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Віратлівы разбег! : [верш] / А. Александровіч // Маладняк. – 1927. – № 1. – С. 6–10. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Вясна ідзе : [верш] / А. Александровіч // Чырвоны сейбіт. – 1927. – № 10–11. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//292)
Гудкі : [верш] / А. Александровіч // Беларус. піянер. – 1927. – № 9. – С. 9. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Два ліпнёвыя дні : апавяданне / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1927. – 10 ліп. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Завязка : [верш] / А. Александровіч // Беларус. работніца і сялянка. – 1927. – № 1. – С. 14. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
За літаратурны будынак / А. Александровіч // Звязда. – 1927. – 28 жн. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Зорка : [верш] / А. Александровіч // Чырвоны сейбіт. – 1927. – № 8–9. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//292)
Камсамол : (урывак з паэмы) / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1927. – 14 студз. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Легенда : [верш] / А. Александровіч // Чырвоны сейбіт. – 1927. – № 6–7. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//292)
Міністр; Казалі многа нам… : [вершы] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1927. – 12 сак. – С. 7. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
На шляху : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1927. – 9 жн. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Новы год : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1927. – 1 янв. – С. 5. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Паўстанцы : (паэма) / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1927. – 4 кастр. – С. 2; 6 кастр. – С. 5. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Першамайскае : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1927. – 1 мая. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Песні – гучныя вясёлкі : [верш] / А. Александровіч // Беларус. работніца і сялянка. – 1927. – № 5. – С. 14. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Пятая песня : [верш] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1927. – 6 лістап. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Сасна : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1927. – 9 кастр. – С. 3; Полымя. – 1927. – № 2. – С. 68–70.
Свята жанчын : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1927. – 4 сак. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Фабрыка смерці : [верш] / А. Александровіч // Звезда. – 1927. – 30 янв. – С. 2; Савец. вёска. – 1927. – 9 студз. – С. 1; Савец. Беларусь. – 1927. – 30 студз. – С. 2; Чырвоная змена. – 1927. – 2 лют. – С. 1.
Шляхі тэатру : (думкі і перакананні) / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1927. – 18 снеж. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Шторм : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1927. – 21 жн. – С. 3; Шлях студэнцтва. – 1927–28. – № 4–5. – С. 10.
1928
Беларусь савецкая : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1928. – № 10. – С. 50–52. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Быў новы год… : (З цыклу вершаў “Беларусь Савецкая”) / А. Александровіч // Звязда. – 1928. – 29 снеж. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Камсамол : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1928. – 12 снеж. – С. 10. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Напярэдадні : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1928. – 23 верас. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Наступны дзень ірдзее! : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1928. – 16 снеж. – С. 6. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Разбойнік Буйтрэ : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1928. – № 9. – С. 93–96. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Свята беларускай пралетарскай літаратуры : (Пяць год “Маладняка” 28.XI.23–28.XI.28) / А. Александровіч // Звязда. – 1928. – 28 лістап. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Цені на сонцы : паэма / А. Александровіч // Полымя. – 1928. – № 1. – С. 89–94. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
1929
Бальшавік Бахрым : урывак з паэмы / А. Александровіч // Маладняк. – 1929. – № 3. – С. 31–40; Савец. Беларусь. – 1929. – 17 лют. – С. 3.
Гарадская раніца : [верш] / А. Александровіч // Беларус. піянер. – 1929. – № 4. – С. 12. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Збрашыруем нашы дасягненні / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1929. – 5 мая. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Нараджэнне чалавека : раман / А. Александровіч // Полымя. – 1929. – № 1. – С. 57–72 ; № 2. – С. 88–102 ; № 4. – С. 68–85 ; № 6. – С. 126–138 ; № 10. – С. 28–38. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Пад сцягам сонцаўсходу : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1929. – 10 лістап. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Планавы падхалімаж : адрывак з паэмы “Цені на сонцы” / А. Александровіч // Звязда. – 1929. – 29 лістап. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Прывітанне ад “Полымя” : Слова ва ўрачыстым пасяджэнні з’езда БелАПП, з нагоды 5-гадовага юбілею “Маладняка” / А. Александровіч // Маладняк. – 1929. – № 1. – С. 87. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Цені на сонцы : паэма (II частка) / А. Александровіч // Маладняк. – 1929. – № 5–6. – С. 3–15. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Як дзеці памагалі будаваць самалёт : [верш] / А. Александровіч // Беларус. піянер. – 1929. – № 8. – С. 6. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
1930
Агенты сусветнага імперыялізму – імкнуліся абярнуць СССР і яго фарпост БССР – у калонію сусветнага капіталу / А. Александровіч // Беларус. вёска. – 1930. – 3 снеж. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//292)
Партыя кліча : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1930. – № 1. – С. 3–4. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Паэма пра ворага : [верш] / А. Александровіч // Маладняк. – 1930. – № 12. – С. 6–9; Полымя. – 1930. – № 7. – С. 36–53.
Сталіца : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная Беларусь. – 1930. – № 2. – С. 5. – (Шыфр НББ: 3ОК242)
Устаноўка : [верш] / А. Александровіч // Чырвоная Беларусь. – 1930. – № 3. – С. 11. – (Шыфр НББ: 3ОК242)
1931
А Саветы прыйшлі : урывак з п’есы “Напор” / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1931. – № 30. – С. 13. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
[З прамовы Александровіча Ан. на X Усебеларускім з’ездзе саветаў] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1931. – 27 лют. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//4403)
Мітынг дружбы : урывак з п’есы “Напор” / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1931. – № 32. – С. 4–5. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Напор : п’еса / А. Александровіч // Маладняк. – 1931. – № 11. – С. 5–82; № 12. – С. 3–26. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Партыя кліча; “Краіна набыла…” : [вершы] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1931. – 24 верас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//1820)
Перад будучыняй; “Беларусь у Янкі Купалы…” : [вершы] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1931. – 26 верас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//1820)
Прамова на X Усебеларускім з’ездзе Саветаў / А. Александровіч // Маладняк. – 1931. – № 3. – С. 128–129. – (Шыфр НББ: 3ОК6382)
Сілай магутнаю рушымся біцца… : урывак з п’есы “Напор” / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1931. – 25 снеж. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Фабрыка смерці : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1931. – № 6. – С. 7. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Цераз горы, цераз мора… : (з п’есы “Напор”) / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1931. – 27 кастр. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
1932
Грышка на граніцы : урывак з паэмы / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1932. – № 13–14. – С. 10–13. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Мітынг дружбы : урывак з п’есы “Напор” / А. Александровіч // Палес. праўда. – 1932. – 1 студз. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//1828)
Мы абяцаем : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1932. – № 11. – С. 12–15. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Пагранічная вясна : [паэма] / А. Александровіч // Звязда. – 1932. – 26 чэрв. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Прамова тав. Андрэя Александровіча на 2-й Мінскай гарпартканферэнцыі : [верш] / А. Александровіч // Палес. праўда. – 1932. – 28 студз. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//1828)
Урыўкі з вершаванага рамана “Нараджэнне чалавека” / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1932. – № 7. – С. 3. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Юбіляру : прывітанне Янку Купалу / А. Александровіч // ЛіМ. – 1932. – 10 верас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//334)
1933
Апошнія людзі : нарыс / А. Александровіч // Заклік. – 1933. – № 2. – С. 59–65. – (Шыфр НББ: 3ОК10519)
Векапомная восень : [паэма] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1933. – № 11. – С. 3–10. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Дзіцячы перыядычны друк – на належную вышыню / А. Александровіч // Камуніст. выхаванне. – 1933. – № 5. – С. 106–112. – (Шыфр НББ: 3ОК1420)
Камсамольцам я прыйшоў у літаратуру / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1933. – 28 кастр. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Літаратурная крытыка ў хвасце літаратурнага руху / А. Александровіч // Камунар Магілёўшчыны. – 1933. – 27 снеж. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//1871)
Пагранічная вясна : урывак з паэмы / А. Александровіч // Заклік. – 1933. – № 4. – С. 18–23; Чырвоная Беларусь. – 1933. – № 6. – С. 12.
Песні Першамая : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1933. – № 5. – С. 31–33. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Пра шэфаў, радыё, кіно і драмгурток : Запіскі брыгадзіра / А. Александровіч // Звязда. – 1933. – 8 студз. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Сей агонь : урывак з паэмы “Пагранічная вясна” / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1933. – 4 крас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//1820)
Таварыш сын : [верш]; Эпіграмы / А. Александровіч // Заклік. – 1933. – № 1. – С. 24–25. – (Шыфр НББ: 3ОК10519)
Хлебная зіма : паэма / А. Александровіч // Заклік. – 1933. – № 3. – С. 7–13. – (Шыфр НББ: 3ОК10519)
1934
Беларуская казка : [верш] / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1934. – № 20. – С. 6. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
З’езд інжынераў чалавечых душ : (з даклада нам. старшыні праўлення саюза сав. пісьменнікаў Беларусі) / А. Александровіч // Звязда. – 1934. – 28 верас. – С. 3; Камунар Магілёўшчыны. – 1934. – 30 верас. – С. 3.
Казка : урывак з паэмы “Шчаслівая дарога” / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1934. – 20 ліп. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//1820)
Казка пра пана-Жываглота / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1934. – № 6. – С. 8–9. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Край будуем – моц гартуем : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1934. – № 5. – С. 14. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Наша маладосць заўсёды з намі : (з прамовы паэта на Усесаюзным з’ездзе пісьменнікаў) / А. Александровіч // Звязда. – 1934. – 9 верас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Песня пралетарскага яднання (XV з’езду Камуніст. Партыі (бальшавікоў) Беларусі прысвячаю) : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1934. – 16 студз. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Сцяна бясстрашных : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1934. – № 12. – С. 6. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Узяць новыя вышыні / А. Александровіч // Звязда. – 1934. – 18 верас. – С. 2; Віцеб. пралетарый. – 1934. – 25 верас. – С. 2.
Фабрыка смерці : [верш] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1934. – 11 ліп. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//1820)
Шчаслівая дарога : паэма / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1934. – № 3. – С. 72–85. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
1935
Вечарынка : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 6 снеж. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Дзе ўвора : [верш] / А. Александровіч // Калгаснік Беларусі. – 1935. – 24 чэрв. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//292)
Жывіце спакойна, народы Саветаў : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 17 верас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Камсамол : (фрагменты з верша) / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 1 верас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Маё віншаванне; Народная ўтрата : [вершы] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1935. – № 6. – С. 12, 52. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Міхась Чарот : (партрэт) / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 27 снеж. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Народная ўтрата : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 22 мая. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Паводка : (прыгоды хлопчыка Сымона) : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1935. – № 3. – С. 2. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Парад пераможцаў; Шчаслівы той – хто бальшавік; Галодная раніца : [вершы] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1935. – № 5. – С. 3–5. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Паўналецце : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 7 лістап. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Першае мая : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1935. – № 4. – С. 1. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Песня пралетарскай еднасці : [верш] / А. Александровіч // Калгаснік Беларусі. – 1935. – 1 студз. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//292)
Пяе народ : [верш] / А. Александровіч // Калгаснік Беларусі. – 1935. – 24 жн. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//292)
Свята ў Кіеве : нарыс / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 20 чэрв. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Спявай паэт! : [верш] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1935. – 13 снеж. – С. 1; Звязда. – 1935. – 11 снеж. – С. 1; Палес. праўда. – 1935. – 13 снеж. – С. 1.
Сцяна бясстрашных : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1935. – № 12. – С. 3. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Таварыш Сярго : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1935. – № 7. – С. 19–21. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Там і тут : урывак з паэмы “Пагранічная вясна” / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 18 чэрв. – С. 2; Работніца і калгасніца Беларусі. – 1935. – № 13. – С. 1.
Хлопцы Вынаходцы : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1935. – № 5. – С. 3–5. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Шчаслівы той – хто бальшавік : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 8 крас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
1936
Адзін прысуд – растрэл : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1936. – № 8. – С. 5–6; Работніца і калгасніца Беларусі. – № 17. – С. 4; Звязда. – 23 жн. – С. 1.
Беларуская савецкая паэзія / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1936. – № 3. – С. 142–171. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Беларуская савецкая паэзія : даклад на III пленуме праўлення ССП СССР / А. Александровіч // Звязда. – 1936. – 18 лют. – С. 3 ; Рабочий. – 20 февр. – C. 2.
Белорусская советская поэзия : доклад на III пленуме правления ССП СССР / А. Александрович // Лит. газ. – 1936. – 16 февр. – С. 3. – (Шыфр НББ: 3ОК29378)
Вечарынка : [верш] / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1936. – № 18. – С. 11. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Всенародный поэт / А. Александрович // Лит. газ. – 1936. – 14 апр. – С. 4. – (Шыфр НББ: 3ОК29378)
Дванаццаць песень / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1936. – № 9. – С. 3–13. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Дванаццаць песень : [вершы] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1936. – 13 верас. – С. – 3; Звязда. – 11 верас. – С. 1–2; Камунар Магілёўшчыны. – 11 верас.; Камуніст. – 14 верас. – C. 1–2.
Дванаццаць песень: (прысвячаецца К. Е. Варашылаву) / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1936. – № 18. – С. 4–6. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Дзеці і кніга / А. Александровіч // Звязда. – 1936. – 18 мая. – С. 3; Камунар Магілёўшчыны. – 1936. – 27 мая. – С. 3.
І я шчаслівы / А. Александровіч // Піянер Беларусі. – 29 верас. – C. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//492)
Ліст працоўных Савецкай Беларусі вялікаму Сталіну / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1936. – № 3. – С. 3–16. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
На векі вякоў : [верш] / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1936. – № 5. – С. 7. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Не стала Горкага : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1936. – № 6. – С. 24; Работніца і калгасніца Беларусі. – № 13. – С. 9; Звязда. – 20 чэрв. – С. 2; Камунар Магілёўшчыны. – 24 чэрв. – C. 3.
Ноч у разведцы : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1936. – 28 кастр. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Пісьмо беларускага народа вялікаму Сталіну / А. Александровіч // Бальшавік Беларусі. – 1936. – № 6. – С. 22–34; Полымя рэвалюцыі. – № 7. – С. 3–15; Работніца і калгасніца Беларусі. – № 14. – C. 1–5; Віцеб. пралетарый. – 14 ліп. – C. 1–2; Звязда. – 11 ліп. – С. 1–2; Чырвоная змена. – 11 ліп. – C. 1–3.
Пісьменнікі Савецкай Беларусі / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1936. – 13 верас. – С. 3; Звязда. – 14 верас. – С. 3; Палес. праўда. – 17 верас. – C. 2.
Писатели Советской Белоруссии / А. Александрович // Правда. – 1936. – 11 сент. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4//1150)
Сталінская Канстытуцыя – акт на вечнае карыстанне шчасцем / А. Александровіч // Піянер Беларусі. – 1936. – 15 снеж. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//492)
Сустрэча з таварышам Сталіным : [верш] / А. Александровіч // Палес. праўда. – 1 верас. – С. 3; Полымя рэвалюцыі. – 1936. – № 9. – С. 18–19.
Сцяной грудзей сваіх ахоўвайце Мадрыд : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1936. – № 11. – С. 11; Віцеб. пралетарый. – 7 лістап. – C. 4; Звязда. – 2 лістап. – С. 2.
Фабрыка смерці / А. Александровіч // Чырвоная змена. – 1936. – 12 ліп. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Хлопчык і певень : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1936. – № 1. – С. 8. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
1937
Авеяны славаю : [верш] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1937. – 12 снеж. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//1820)
Адзін прысуд – растрэл : Слова пісьменніка / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 27 студз. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Бальшавіцкае слова / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 5 мая. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Беларусь : [верш] / А. Александровіч, П. Броўка, П. Глебка // Віцеб. пралетарый. – 1937. – 18 крас. – С. 2; Звязда. – 1937. – 16 крас. – С. 3.
Вясна : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 12 крас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Жніво : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 29 ліп. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Імёны іх будзем у сэрцы насіць : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 15 ліп. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Ліпень : [верш] / А. Александровіч // Работніца і калгасніца Беларусі. – 1937. – № 13. – С. 3; Звязда. – 1937. – 12 ліп. – С. 4. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
“Ляцелі мужныя…” : [верш] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1937. – 27 мая. – С. 1; Звязда. – 1937. – 23 мая. – С. 1.
На стадыёне : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 8 снеж. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Нам жыць і жыць! : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 3 ліп. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Ніякай літасці : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1937. – № 1. – С. 26. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Ноч у разведцы : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1937. – № 3. – С. – 3; Полымя рэвалюцыі. – 1937. – № 2. – С. 7–8; Работніца і калгасніца Беларусі. – 1937. – № 4. – С. 3.
Один приговор – расстрел / А. Александрович // Рабочий. – 1937. – 27 янв. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//620)
Он смотрит на нас, как живой / А. Александрович // Рабочий. – 1937. – 10 февр. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//620)
Пад знакам барацьбы і росту / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 23 крас. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Песня савецкай жанчыны : [верш] / А. Александровіч // ЛіМ. – 1937. – 22 лістап. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//334)
Пісьмо з граніцы : [верш] / А. Александровіч // ЛіМ. – 1937. – 26 лістап. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//334)
Прамова Александровіча Андрэя : [Сход актыва Менскай арганізацыі КП (б)Б] / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 26 сак. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Прамова тав. Андрэя Александровіча : [на XII надзвычайным Усебеларускім з’ездзе Саветаў] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1937. – 21 лют. – С. 3; Звязда. – 1937. – 18 лют. – С. 2.
Свой голас я з любоўю панясу : [верш] / А. Александровіч // Віцеб. пралетарый. – 1937. – 25 кастр. – С. 1; Звязда. – 1937. – 23 кастр. – С. 1.
Сталінская Канстытуцыя : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 16 лістап. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Усіх – да аднаго! : [верш] / А. Александровіч // Звязда. –1937. – 29 студз. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Факт палітычнай важнасці / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 6 лют. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Шлях выгнання : (памяці А. С. Пушкіна) : [верш] / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1937. – № 2. – С. 15–16; Звязда. – 1937. – 10 лют. – С. 1.
1938
Адзін прысуд – растрэл!... : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1938. – 11 сак. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Бацька шчаслівай сям’і : нарыс / А. Александровіч // Звязда. – 1938. – 1 мая. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Іскрыцца сонца : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1938. – 6 мая. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Калыханка : [верш] / А. Александровіч // Іскры Ільіча. – 1938. – № 5. – С. 18. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Палярная ноч : паэма-казка / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1938. – № 5. – С. 138–160. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Папанінцы : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1938. – 22 лют. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Песня : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1938. – 23 лют. – С. 4. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Радзіме і правадыру : (вершы і песні аб Сталінскай канстытуцыі) / А. Александровіч // Полымя рэвалюцыі. – 1938. – № 6. – С. 15–26; Віцеб. рабочы. – 1938. – 18 мая. – С. 3; Звязда. – 1938. –12 мая. – С. 3; ЛіМ. – 1938. – 17 мая. – С. 2; Чырвоная змена. – 1938. – 12 мая. – С. 3; 14 мая. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//738)
Слова ад сэрца : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1938. – 26 чэрв. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
1956
Беларускія ткачыхі; Магіла салдата : [вершы] / А. Александровіч // Звязда. – 1956. – 3 жн. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Жарт прыроды (з народнага) : [верш] / А. Александровіч // Вожык. – 1956. – № 13. – С. 5. – (Шыфр НББ: 3ОК399)
Ішлі сябры; Гусі; Сонечная поўнач : [вершы] / А. Александровіч // Маладосць. – 1956. – № 11. – С. 3. – (Шыфр НББ: 3ОК54)
Роднаму краю; Леніна простае слова; Перадышка; Аднойчы ў тундры : [вершы] / А. Александровіч // ЛіМ. – 1956. – 12 мая. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//334)
Рыбак; Хлопчык і певень : [вершы] / А. Александровіч // Работніца і сялянка. – 1956. – № 8. – С. 20. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
1957
Жывая вада : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1957. – № 11. – С. 93. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
За сталом братэрства; Шукаць, ствараць; Сын народа; Пасля навальніцы; Што корні дуба; Успаміны; Зіма ў Крыме; Каб…; “Бывае так…”; Сэрца : [вершы] / А. Александровіч // Полымя. – 1957. – № 8. – С. 82–85. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Казка пра Пана-Жываглота : [верш] / А. Александровіч // Бярозка. – 1957. – № 5. – С. 25. – (Шыфр НББ: 3ОК312)
Калыханка : [верш] / А. Александровіч // Вяселка. – 1957. – № 6. – С. 14. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Леніна простае слова : [верш] / А. Александровіч // Мінская праўда. – 1957. – 22 крас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//1877)
Маці і сястра : [верш] / А. Александровіч // Работніца і сялянка. – 1957. – № 10. – С. 11. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Паводка : [верш] / А. Александровіч // Вяселка. – 1957. – № 2. – С. 6. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Таполі і сосны; Вечар : [вершы] / А. Александровіч // Беларусь. – 1957. – № 1. – С. 7. – (Шыфр НББ: 3ОК242)
Цвіце таполя : [верш] / А. Александровіч // Полымя. – 1957. – № 7. – С. 3. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
1958
Гараць агні : [верш] / А. Александровіч // Мінская праўда. – 1958. – 1 студз. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//1877)
Заўсёды з намі / А. Александровіч // ЛіМ. – 1958. – 29 сак. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//334)
Навагодняе : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1958. – 1 студз. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
Як цацкі дома зрабіць самаму : [верш] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1958. – № 3. – С. 10–11. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
1959
Дашын карандашык; Двойчы два – чатыры; Сталяр : [вершы] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1959. – № 11. – С. 11. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Леніна простае слова : [верш] / А. Александровіч // Піянер Беларусі – 1959. – 6 лістап. – С. 1. – (Шыфр НББ: 4Н//492)
Наш дзень : [верш] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1959. – № 9. – С. 4–5. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Хай кожны ведае, як Галя абедае : [верш] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1959. – № 10. – С. 7. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Хлопцы-вынаходцы : [верш] / А. Александровіч // Работніца і сялянка. – 1959. – № 9. – С. 22. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Шчупак дапамог; Як яна завецца : [вершы] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1959. – № 7. – С. 5. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
1960
Змей; Скакуха : [вершы] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1960. – № 3. – С. 11. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Наш дзень : [верш] / А. Александровіч // Работніца і сялянка. – 1960. – № 11. – С. 20. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Першамай : [верш] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1960. – № 5. – С. 2. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Працавітая дзяўчына : [верш] / А. Александровіч // Работніца і сялянка. – 1960. – № 3. – С. 22. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Хай кожны ведае, як Галя абедае : [верш] / А. Александровіч // Піянер Беларусі – 1960. – 13 мая. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//492)
1961
Галубінае крыло; Летнім ранкам : [вершы] / А. Александровіч // Полымя. – 1961. – № 9. – С. 56–60. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Роднаму краю : [верш] / А. Александровіч // Работніца і сялянка. – 1961. – № 6. – С. 12. – (Шыфр НББ: 3ОК1844)
Я Леніна пяю : [верш] / А. Александровіч // ЛіМ. – 1961. – 21 крас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//334)
Як гэта здорава… : [верш] / А. Александровіч // Звязда. – 1961. – 14 крас. – С. 2. – (Шыфр НББ: 4Н//245)
1962
Бабіна лета : [верш] / А. Александровіч // ЛіМ. – 1962. – 18 снеж. – С. 3; Сельская газета. – 1962. – 28 лістап. – С. 4; Полымя. – 1962. – № 12. – С. 17.
Вершы розных год: Кароткае лета; Мы выйграем бой; На фізкультурным парадзе; Сейбіту песень; Да гудка; У добры час; Пройдзе смык па струнах; У буру; Першы ўраджай; “Прыкрыўшы плечы алай хусткай…”; Унукі; “Кажуць лірыка забыта…”; На тым жыву; Парада; Як я жаніўся / А. Александровіч // Полымя. – 1962. – № 11. – С. 53–60. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Наш дзень : [верш] / А. Александровіч // Піянер Беларусі. – 1962. – 8 чэрв. – С. 3. – (Шыфр НББ: 4Н//492)
Шчырае сэрца песняра / А. Александровіч // ЛіМ. – 1962. – 22 чэрв. – С. 3–4. – (Шыфр НББ: 4Н//334)
1963
Вершы розных год: Дзе б я не быў; Нараджэнне дня; Не шкадую…; На захад, таварыш!; “Калі чалавек у вялікай бядзе…”; Ноч міне; Падпальшчык вайны; Я помню Мінск; На трактарным у нас; Падкажыце, калі ласка; “Прыйшла яна сёння дадому другой…”; Роздум у святочны вечар; Бярозкі; Шал перад сконам; Вайна вайне / А. Александровіч // Полымя. – 1963. – № 4. – С. 125–132. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Гарачы дзень : [верш] / А. Александровіч // Вясёлка. – 1963. – № 6. – С. 5. – (Шыфр НББ: 3ОК606)
Сэнс жыцця ў працы / А. Александровіч // Полымя. – 1963. – № 5. – С. 132–136. – (Шыфр НББ: 3ОК1714)
Уверх -
Творы А. Александровіча ў вершаваных зборніках з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі
1926
Александровіч, А. Дзвіна ; На мяжы : [вершы] / А. Александровіч // Надзвінне : [першы] літаратурна-мастацкі альманах Полацкай філіі Усебеларускага аб’яднання паэтаў і пісьменнікаў “Маладняк” : зб. – Полацк : Полацкай філіі “Маладняка”, 1926. – С. 44–49; 64–67. – (Шыфр НББ: 096/8544 * БА48328)
1931
Александровіч, А. [вершы] / А. Александровіч // Юныя калгаснікі : чытанка для другой групы ШКМ : падруч. / П. Пруднік і інш. ; пад рэд. П. Прудніка, А. Саладухі. – Мінск, 1931. – Вып. 2. – C. 10, 35, 46, 50, 65, 100, 139. – (Шыфр НББ: БА49999 * БА50000)
1934
Александровіч, А. [вершы] / А. Александровіч // Хрэстаматыя па літаратуры / А. Некрашэвіч. – 2-е папраўл. і дапоўн. выд. – Мінск, 1934. – Ч. 1 : для 3-га класа. – С. 66, 76, 87. – (Шыфр НББ: БА49213)
1961
Александровіч, А. [вершы] / А. Александровіч // Анталогія беларускай паэзіі : у 3 т. / [рэдкал.: П. Броўка і інш. ; рэд.: М. Танк]. – Мінск, 1961. – Т. 2. – С. 41–57. – (Шыфр НББ: АР150584 * АР150585 * 1Н//55595(039) * БА72022 * БА72438)
1976
Александровіч, А. Сасна : [верш] / А. Александровіч // Люблю будзённы дзень... : вершы беларускіх паэтаў / [уклад. У. Васілевіч ; прадм. А. Бачылы]. – Мінск, 1976. – С. 24–27. – (Шыфр НББ: 1Н//236358К(039) * БА146925 * БА147611)
1982
Александровіч, А. Я Леніна пяю : [верш] / А. Александровіч // На сцягу і ў сэрцы : вершы беларускіх савецкіх паэтаў : да 60-годдзя ўтварэння СССР / уклад. : Я. Янішчыц, М. Ярош. – Мінск, 1982. – С. 36–37. – (Шыфр НББ: 1Н//303387(039) * БА183845 * БА184275)
1983
Александровіч, А. Лясная байка : [верш] / А. Александровіч // Вяснянка : вершы, апавяданні, казкі беларускіх пісьменнікаў / уклад. У. Ліпскі ; рэд. савет : Э. Агняцвет і інш. ; аўт. уступ. арт. М. Танк. – Мінск, 1983. – С. 110–111. – (Шыфр НББ: 1Н//303678(039) * 1Н//21525(039) * БА185572 * БА186159)
Александровіч, А. Я Леніна пяю : [верш] / А. Александровіч // Заўсёды з Леніным : творы беларускіх паэтаў / аўт. прадм. і ўклад. К. Камейша. – Мінск, 1983. – С. 5. – (Шыфр НББ: 1Н//304088(039) * БА188193 * БА188617)
1986
Александровіч, А. Дзе б я ні быў : [верш] / А. Александровіч // Дзень паэзіі, 1965–1984 : выбранае / склад. : Я. Міклашэўскі, В. Спрынчан ; [рэдкал.: М. Танк (гал. рэд.) і інш.]. – Мінск, 1986. – С. 390–391. – (Шыфр НББ: АР518395 * 1Н//371632(039) * БА206762*БА207059)
Александровіч, А. Люблю : [верш] / А. Александровіч // Дзень міру : вершы беларускіх паэтаў : [для ст. шк. узросту] / уклад. В. Іпатавай ; прадм. М. Танка ; маст. М. Басалыга. – Мінск, 1986. – С. 26. – (Шыфр НББ: АР520364 * АР520362 * 1Н//370001(039) * БА208343 * БА208693)
1987
Александровіч, А. Зацягнена туманам / А. Александровіч // Веснаход : апавяданні “Маладняка” / уклад. І. Чыгрына. – Мінск, 1987. – С. 35–36. – (Шыфр НББ : БА216015 * БА216324 * 1БА93842)
Александровіч, А. Я Леніна пяю : [верш] / А. Александровіч // Вецер з Волгі : вершы і паэмы беларускіх паэтаў / уклад. У. Мазго ; прадм. У. Гніламёдава. – Мінск, 1987. – С. 17. – (Шыфр НББ: 1Н//384135(039) * БА213887 * БА214207)
1989
Александровіч, А. Сасна : [вершы] / А. Александровіч // Слова аб роднай прыродзе : пісьменнікі і паэты Беларусі аб прыродзе / склад. С. М. Грабчыкаў. – Выд. 3-е, перапрац. – Мінск , 1989. – C. 46, 129, 177, 385. – (Шыфр НББ: БА230339 * БА232405 * БА232406)
1990
Александровіч, А. Я Дзвіна : [урыўкі з верша] / А. Александровіч // “Народу свайму ўслугуючы...” : творы беларускіх аўтараў, прысвечаныя Францішку Скарыне / М-ва культуры БССР, Рэпертуар.-рэдкал. па нар. творчасці, Рэсп. навук.-метад. цэнтр культуры ; [рэдкал.: М. Яфімава (уклад.) і інш. ]. – Мінск, 1990. – С. 20–21. – (Шыфр НББ: БА234982 * БА234983 * БА236284 * АР550741)
1992
Александровіч, А. [вершы] / А. Александровіч // Шляхі : беларус. паэзія 20–30-х гадоў : [зб.] / уклад. Л. Курбека ; прадм. М. Мішчанчука. – Мінск, 1992. – С. 18–29. – (Школьная бібліятэка). – (Шыфр НББ: 1БА1266 * 1БА1267 * 1БА23274)
1993
Александровіч, А. [вершы] / А. Александровіч // Анталогія беларускай паэзіі : у 3 т. / [рэдкал. : Р. Барадулін і інш. ; уклад. А. Лойка]. – Мінск, 1993. – Т. 2. – C. 207–212. – (Шыфр НББ: 1БА5027 * 1БА5028 * 1БА6039 * 1БА6040 * 1БА6041)
1999
Александровіч, А. Лясная байка, Пра качак, шчупака і мячык Янука : [вершы] / А. Александровіч // Спадчына : зб. : [для мал. і сярэд. шк. узросту] / [уклад. У. Казбярук]. – Мінск, 1999. – С. 207–208. – (Шыфр НББ: 1БА182806 * БА182807)
2000
Александровіч, А. [эпіграмы] / А. Александровіч // Анталогія беларускай эпіграмы / уклад. і аўт. прадм. К. Камейша. – Мінск, 2000. – С. 115–118, 119. – (Шыфр НББ: 1БА203424 * 1БА203425 * 1БА214284 * 1БА214285)
2002
Александровіч, А. Наш дзень : [верш] / А. Александровіч // Вось якія мы : вершы, байкі, казкі, апавяданні беларускіх пісьменнікаў пра дзяцей / уклад. І. Страмок. – Мінск, 2002. – С. 15–18. – (Шыфр НББ: 1БА264756 * 1БА264757)
2005
Александровіч, А. Адгукніся : [верш] / А. Александровіч // Яна і Я : вершы і песні пра каханне : [зб.] / уклад.: У. Сіўчыкаў, Р. Шастак; маст. А. Кашкурэвіч. – Мінск, 2005. – С. 210. – (Шыфр НББ: 1БА421370 * 1БА421371)
Александровіч, А. Зашчымела сэрца жалем… : [верш] / А. Александровіч // Душа мая тужлівая… : сярэбраныя галасы : вершы і паэмы / уклад. В. Шніпа. – Мінск, 2005. – С. 7–13. – (Шыфр НББ: 1БА404730 * 1БА404731 * 1БА406127)
2009
Александровіч, А. Змей : [верш] / А. Александровіч // У сям’і расце мужчына : вершы, песні : [для дзяцей] / уклад. М. А. Маляўка. – Мінск, 2009. – С. 5–6. (Шыфр НББ: 1Н//166752(039) * 1Н//166753(039))
2011
Александровіч, А. На магіле Максіма Багдановіча : [верш] / А. Александровіч // Максім Багдановіч. Пясняр чыстае красы : успаміны, артыкулы, прысвячэнні / [уклад. Т. Шэляговіч]. – Мінск, 2011. – С. 247–248. – (Шыфр НББ: 1Н//312728(039) * 1Н//312729(039) * 1Н//320642(039) * 1Н//380301(039))
2012
Александровіч, А. На ўсё жыццё / А. Александровіч // Янка Купала. “Мне сняцца сны аб Беларусі…” : успаміны, эсэ, артыкулы, дакументы / [уклад. Г. Шаблінскай]. – Мінск, 2012. – С. 216–221. – (Шыфр НББ: 1Н//360930(039) * 1Н//360931(039) * 1Н//382371(039))
2017
Александровіч, А. [вершы] / А. Александровіч // Паэзія першай паловы XX стагоддзя : міжваенны перыяд / [уклад. і камент. А. Шамякінай] ; навук. рэд. Я. Гарадніцкі. – Мінск, 2017. – Т. 15. – С. 3–24. – (Залатая калекцыя беларускай літаратуры). – (Шыфр НББ: 1Н//646606(039) * 1Н//646607(039) * 1Н//687819(039))
2018
Александровіч, А. Раніца : [верш] / А. Александровіч // Святло Айчыны : зб. вершаў пра Беларусь / [уклад. В. Шніпа і інш.]. – Мінск, 2018. – С. 13. – (Шыфр НББ: 1Н//721914(039) * 1Н//721916(039))
Уверх
Андрэй Александровіч - перакладчык
Андрэй Александровіч быў таленавітым перакладчыкам з рускай, украінскай, літоўскай, яўрэйскай моў. Раздзел змяшчае кнігі з асобнымі перакладамі пісьменніка з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. Сярод іх апавяданне У. Караленкі “Куплены хлопчык”, вершы І. Харыка, кніга “Жыццё і прыгоды Максіма Горкага” паводле апавяданняў пісьменніка, а таксама паэма А. Пушкіна “Руслан і Людміла”, якая выйшла асобным выданнем пад рэдакцыяй Я. Купалы.
Аўтографы Андрэя Александровіча
ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі
У Нацыянальнай бібліятэцы захоўваюцца кнігі А. Александровіча, у якіх пісьменнік пакінуў свае аўтографы. Два з іх адрасаваны “таварышу Сутырыну”.
Уладзімір Андрэевіч Сутырын (1902–1985) – савецкі пісьменнік, сцэнарыст, кінадраматург, літаратурны крытык, які з 1928 па 1932 г. працаваў на пасадзе генеральнага сакратара Усесаюзнага аб’яднання асацыяцый пралетарскіх пісьменнікаў (УАПП). Таму заканамерна, што А. Александровіч, які быў сябрам дадзенага аб’яднання ў межах яго беларускай секцыі (БелАПП), прадстаўнік пралетарскага напрамку ў літаратуры канца 1920-х гг., меў зносіны з У. Сутырыным. Аўтографы датаваны 24.07.1930 г. і размешчаны ў выданнях “Цені на сонцы” (1930) і “Паэма імя вызвалення” (1930) з наступным тэкстам:
“Тав. Сутырыну поэму дзесяцігодзьдзя росквіту беларускай пролетарскай літаратуры.
Анд. Александровіч
24.VII.30
Менск”.
Кнігі былі падпісаны аўтарам у адзін дзень і, відавочна, падораны У. Сутырыну. У Нацыянальную бібліятэку абодва выданні, згодна са штампамі, патрапілі з Інстытута літаратуры імя М. Горкага (Масква).
Наступныя два аўтографы А. Александровіча знойдзены ў розных экзэмплярах аднолькавых перавыданняў дзіцячай паэмы “Шчаслівая дарога” (1958). Адзін з аўтографаў прызначаны С. Грахоўскаму і датаваны 1959 г. Вядома, што пісьменнікі шмат гадоў сябравалі, наведвалі адзін аднаго, ужо ў больш сталым узросце часта гулялі па ціхіх алеях Батанічнага саду, узгадваючы гады маладосці і вялікіх спадзяванняў. Кніга патрапіла ў нашыя фонды з бібліятэкі С. Грахоўскага.
Другі аўтограф з кнігі “Шчаслівая дарога” крыху пазнейшы: 21.08.1961 г. выданне было падорана А. Александровічам бібліятэцы Саюза пісьменнікаў.
Аўтографы
Каваль новага жыцця.
Літаратура пра Андрэя Александровіча
Алесь Звонак
У раздзеле прапануецца бібліяграфічны спіс выданняў з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, які дапаможа даследчыкам больш поўна пазнаёміцца з творчасцю Андрэя Александровіча – паэта, публіцыста, дзіцячага пісьменніка, перакладчыка, літаратурнага крытыка і драматурга.
Цікавасць выклікаюць успаміны пра паэта яго сяброў-пісьменнікаў: Міколы Хведаровіча, Алеся Звонака, Станіслава Шушкевіча, Сяргея Грахоўскага. Розныя грані творчасці Андрэя Александровіча раскрываюць крытычныя артыкулы Міхася Лынькова, Алеся Кучара, Эсфір Гурэвіч і іншых.
У раздзеле прадстаўлены спіс артыкулаў з часопісаў і газет. Сярод іх шмат публікацый, напісаных у перыяд 1930-х–1960-х гг. сучаснікамі Андрэя Александровіча: Заірам Азгурам, Зінаідай Бандарынай, Платонам Галавачом, Міколам Аляхновічам, Якавам Бранштэйнам, Лукашам Бэндэ. Зацікавяць рэцэнзіі на тэатральную пастаноўку “Напор” па аднайменнай п’есе Андрэя Александровіча, якая адбылася ў БДТ-2 (Віцебск). Прадстаўлены сучасныя публікацыі пра пісьменніка, якія з дазволу аўтараў алічбаваны і даступны чытачам у поўным аб’ёме: гэта артыкулы Віктара Жыбуля і Ганны Севярынец.
Бібліяграфічныя спісы і паўнатэкставыя матэрыялы
Фотагалерэя Андрэя Александровіча
Раздзел яскрава адлюстроўвае жыццё і творчы шлях паэта, пісьменніка, публіцыста і перакладчыка Андрэя Александровіча. Фотагалерэю аўтара складаюць фатаграфіі, выявы дакументаў, ліставання, рукапісаў, асабістых рэчаў пісьменніка, якія захоўваюцца ў фондах Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва (ф. 97, воп. 1, адз. зах. 140; 1910–1963), Дзяржаўнага музея гісторыі беларускай літаратуры. Даследчыкам даецца магчымасць спампоўваць дакументы з мэтай іх далейшага выкарыстання са спасылкай на захавальнікаў дакументаў.
Больш падрабязна з усімі прадметамі можна пазнаёміцца, звярнуўшыся непасрэдна ў адзначаныя арганізацыі.
З сямейнага альбома
Групавыя фотаздымкі з пісьменнікамі
Рукапісы, дакументы, рэчы А. Александровіча
Ліставанне А. Александровіча з фондаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва
З архіва Алега Александровіча
У раздзеле прадстаўлены матэрыялы з асабістага архіва ўнука пісьменніка – Алега Александровіча, які цяпер жыве ў Польшчы. Пасля стварэння віртуальнага раздзела да 115-годдзя Андрэя Александровіча на інтэрнэт-партале, супрацоўнікі бібліятэкі наладзілі сувязь з Алегам Радаслававічам і з яго дазволу далучылі ў праект шэраг каштоўных дакументаў. Ён шчыра дзякаваў за ўшанаванне памяці свайго дзядулі і адзначаў, што нарэшце з’явілася прафесійная цікавасць да яго жыцця і творчасці. Для Алега Радаслававіча вельмі важна, каб спадчына Андрэя Іванавіча Александровіча стала даступнай для навукоўцаў, даследчыкаў, чытачоў бібліятэкі і каб імя паэта не забылася.
У раздзеле размешчаны машынапісныя матэрыялы з рукапіснымі праўкамі самога пісьменніка, а таксама поўныя тэксты яго твораў, сярод якіх лагерная спадчына: машынапіс п’есы “Под небом отчизны” (1945) і каштоўны рукапіс – вершы з ГУЛАГаўскага сшытка (1938–1946), якія раней цалкам не публікаваліся. Карыстальнікі могуць пазнаёміцца з лістамі пісьменніка і яго сына Радаслава. Асаблівую ўвагу звяртаем на шэраг вельмі атмасферных сямейных фотаздымкаў Андрэя Александровіча, яго родных і нашчадкаў.
З літаратурнай спадчыны
|
Александровіч, А. Рукапісная кніжачка вершаў з ГУЛАГаўскага сшытка / А. Александровіч. – 1938–1946. |
|
Александрович, А. Под небом отчизны : пьеса в 4 действиях, 6 картинах : [машинопись] / А. Александрович. – 1945. Для лагерного театра. |
|
Александрович, А. Наш день : [вірші] / А. Александрович ; пер. з білорус. мовы Г. Бойка. – Киïв: Дитвидав, 1961. – 28 с. |
-
Машынапісныя матэрыялы А. Александровіча з рукапіснымі праўкамі
1924
Беларусізацыя / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1924. – 11 ліп.
“Два ліпневыя дні” : [урывак з апавядання] / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1924. – 11 ліп.
Дзесяць год працы / А. Александровіч. – 1924.
Пра хор У. Тэраўскага.1925
З блеск-ноту падарожнага / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1925. – 25 жн.
Пра беларускі горад Расна.З гучнымі бадзёрымі песнямі – наперад! / А. Александровіч // Чырв. змена. – 1925. – 2 снеж.
Пра Усебеларускае літаратурнае аб’яднанне паэтаў і пісьменнікаў “Маладняк”.“Препровождается” і “Накіроўваецца” / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1925. – 14 жніў.
Пра беларусізацыю.1926
Расла бярозка… (Замест прамовы на дыспуце) / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1926. – 3 лістап.
1927
Камуністаў з’езд дзесяты / А. Александровіч // Савец. Беларусь. – 1927. – 8 студз.
1928
Свята беларускай пралетарскай літаратуры (да пяцігоддзя з дня заснавання “Маладняка”) / А. Александровіч. – 1928.
1930
Мабілізуем экран (да 5-годдзя Белдзяржкіно) / А. Александровіч. – 1930.
1931
За вялікую літаратуру бальшавізму / А. Александровіч // Звязда. – 1931. – 17 жн.
За партыйнасць літаратуры / А. Александровіч // Звязда. – 1931. – 25 лістап.
1932
Апошнія людзі. Запіскі брыгадзіра : [апавяданне] / А. Александровіч. – 1932.
Штаны : [апавяданне] / А. Александровіч // Звязда. – 1932. – 29 верас.
1933
Літаратурная крытыка ў хвасце літаратурнага руху / А. Александровіч // Звязда. – 1933. – 20 снеж.
1934
За сумесную дружную работу : з даклада на сходзе Мінскага партыйнага камсамольскага і прафесіянальнага актыву / А. Александровіч // ЛіМ. – 1934. – 30 верас.
За сумесную дружную работу (другі варыянт) / А. Александровіч. – 1934.
З’езд інжынераў чалавечых душ : з даклада намесніка старшыні праўлення Саюза савецкіх пісьменнікаў БССР таварыша Александровіча / А. Александровіч // Звязда. – 1934. – 28 верас.
Пісьменнік і мова / А. Александровіч // Звязда. – 1934. – 8 чэрв.
Стенографический отчет на Первом Всесоюзном съезде советских писателей / А. Александрович. – 1934.
Узяць новыя вышыні. (Думкі пра вынікі Першага Усесаюзнага з’езду савецкіх пісьменнікаў і далейшыя перспектывы) / А. Александровіч // Звязда. – 1934. – 18 верас.
1935
Будем работать с большей страстностью : речь пролетарского поэта Андрея Александровича / А. Александрович // Рабочий. – 1935. – 28 февр.
Жыццё стала радасным, шчаслівым. (Пра сацыялістычнае жыццё і параўнанне з мінулым) / А. Александровіч // ЛіМ. – 1935. – 2 ліп.
Мы жывём у шчаслівую пару : з прамовы Андрэя Александровіча на ХІ Усебеларускім з’ездзе Саветаў / А. Александровіч // Звязда. – 1935. – 21 студз.
Под знаменем пролетарского интернационализма / А. Александрович // Рабочий. – 1935. – 11 янв.
Шляхам росквіту і росту / А. Александровіч // ЛіМ. – 1935.
1936
Дадзім творы вялікай ідэі і гарачай крыві (з прамовы таварыша Андрэя Александровіча) / А. Александровіч // ЛіМ. – 1936. – 7 крас.
Беларуская савецкая паэзія : прамова на ІІІ Пленуме Саюза савецкіх пісьменнікаў СССР / А. Александровіч. – 1936.
1937
Канстытуцыя БССР – цудадзейная сіла : выступленне на надзвычайным ХII Усебеларускім з’ездзе Саветаў рабочых, сялянскіх і чырвонаармейскіх дэпутатаў / А. Александровіч. – 1937.
Канстытуцыя БССР – цудадзейная сіла (другі варыянт) / А. Александровіч. – 1937.
Літаратурная крытыка ў хвасце літаратурнага руху (другі варыянт; першы глядзець у 1933 г.) / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 24 сак.
Пад знакам барацьбы і росту / А. Александровіч // ЛіМ. – 1937. – 23 крас.
Перабудаваць работу Саюза савецкіх пісьменнікаў БССР / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 24 сак.
Факт палітычнай важнасці / А. Александровіч // Звязда. – 1937. – 6 лют.
1957
За літаратуру глыбокіх чалавечых пачуццяў : прамова на ІІІ Пленуме Саюза пісьменнікаў БССР / А. Александровіч. – 1957.
Без года
Наш абавязак стаць ударнікамі ідэалагічнага фронта
Ельяшкевіч, Н. Слова чытача / Н. Ельяшкевіч, П. Кавалёў.
Уверх
Фоталетапіс
Сям'я, родныя, нашчадкі
Рукапісы, крытычныя матэрыялы
-
Лісты А. Александровіча і яго сына Радаслава
Ліст А.І. Александровіча да сакратара ЦК КП(б)Б тав. М.І. Гусарава і старшыні Савета Міністраў БССР тав. П.К. Панамарэнкі. З фондаў НАРБ (даслаў Алег Александровіч). 20.01.1948 г.
Ліст А.І. Александровіча да старшыні камітэта партыйнага кантролю пры ЦК КПСС тав. Камарова. Рукапіс. 30.05.1955 г. З фондаў БДАМЛМ (даслаў Алег Александровіч).
Ліст А.І. Александровіча да А. А. Ягорава. 09.04.1959 г.
Ліст Р.А. Александровіча да сакратара ЦК КПБ тав. В.Ф. Шауры. Рукапіс. 1964 г.
Ліст Р.А. Александровіча да сакратара ЦК КПБ тав. В.Ф. Шауры. 21.05.1964 г. З фондаў НАРБ (даслаў Алег Александровіч).
Ліст Р.А. Александровіча да П.М. Машэрава. 10.06.1970 г.
Ліст Р.А. Александровіча да сакратара ЦК КПБ А.Т. Кузьміна.
Ліст Р.А. Александровіча да дырэктара выдавецтва “Мастацкая літаратура” М.Г. Ткачова. Рукапіс. 07.11.1977 г.
Уверх
